Διάθεσις Ιδιοκτησίας.

10. Διά τους σκοπούς του παρόντος Νόμου, διάθεση ιδιοκτησίας περιλαμβάνει πώληση, πώληση από το Διευθυντή του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας ή από Επαρχιακό Κτηματολογικό Λειτουργό με δημόσιο πλειστηριασμό, συμφωνία πώλησης, εκχώρηση δικαιωμάτων που απορρέουν από σύμβαση πώλησης ιδιοκτησίας, ανταλλαγήν, μίσθωσιν, ήτις ενεγράφη συμφώνως προς τας διατάξεις του εκάστοτε εν ισχύϊ περί Ακινήτου Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμησις) Νόμου, δωρεάν ιδιοκτησίας, εγκατάλειψη χρήσης ή εκμετάλλευσης οποιουδήποτε σχετικού δικαιώματος, παραχώρηση δικαιώματος αγοράς ή δικαιώματος ανταλλαγής ή δικαιώματος μίσθωσης ιδιοκτησίας, ως και είσπραξη οποιουδήποτε ποσού βάσει όρου συμφωνίας αναφορικά με την ακύρωση της πώλησης ή της συμφωνίας πώλησης ή της ανταλλαγής ή της μίσθωσης, αλλά δεν περιλαμβάνει―

(α) μεταβίβασιν αιτία θανάτου·

Νοείται ότι σε τέτοια περίπτωση αξία της ιδιοκτησίας λογίζεται η αξία κατά το χρόνο κτήσης ή η αναπροσαρμοσμένη αξία κτήσης κατά το χρόνο απόκτησης της ιδιοκτησίας από τον αποβιώσαντα ή η αξία της την 1η Ιανουαρίου, 1980, οποιαδήποτε από τις ημερομηνίες αυτές είναι η μεταγενέστερη:

Νοείται ακόμη ότι, σε περίπτωση που η ιδιοκτησία αποκτήθηκε από τον αποβιώσαντα πριν από τις 14 Ιουλίου, 1974, ο διαθέτης δύναται να επιλέξει να λογιστεί αξία της ιδιοκτησίας η αξία που είχε αυτή στις 14 Ιουλίου, 1974.

(β) Δωρεά που έγινε από γονέα σε τέκνο, είτε αυτό είναι έγγαμο είτε άγαμο, μεταξύ συζύγων ή μεταξύ προσώπων συγγενών μέχρι και τρίτου βαθμού, είτε τα πρόσωπα αυτά είναι άγαμα είτε είναι έγγαμα:

Νοείται ότι στην περίπτωση αυτή, ως αξία της ιδιοκτησίας λογίζεται η αρχική αξία ή η αναπροσαρμοσμένη αξία κτήσης, οποιαδήποτε είναι η μικρότερη κατά το χρόνο κτήσης της ιδιοκτησίας από το δωρητή, ή η αξία της κατά την 1η Ιανουαρίου 1980, οποιαδήποτε από τις ημερομηνίες αυτές είναι μεταγενέστερη. Σε περίπτωση διαδοχικών δωρεών, δωρητής για σκοπούς της επιφύλαξης αυτής είναι ο πρώτος δωρητής:

Νοείται περαιτέρω ότι εις περίπτωσιν καθ' ην η ιδιοκτησία εκτήθη υπό του δωρητού προ της 14ης Ιουλίου, 1974, ο δωρεοδόχος δύναται να επιλέξει όπως ως αξία της ιδιοκτησίας λογισθή η αξία αυτής κατά την 14ην Ιουλίου, 1974·

(γ) Ανταλλαγή αναφορικά με ιδιοκτησίες οι οποίες περιέρχονται σε καθένα από τα μέρη που διενεργούν την ανταλλαγή:

Νοείται ότι:

(i) Σε περίπτωση που η αξία κατά το χρόνο κτήσης της ιδιοκτησίας ή η αναπροσαρμοσμένη αξία κτήσης της ιδιοκτησίας, οποιαδήποτε είναι η μικρότερη, ή η αξία της κατά την 1η Ιανουαρίου, 1980, οποιαδήποτε από τις ημερομηνίες αυτές είναι μεταγενέστερη, είναι ίση ή μεγαλύτερη της αξίας της ιδιοκτησίας με την οποία ανταλλάσσεται κατά το    χρόνο    της ανταλλαγής, καταβάλλεται φόρος πάνω  σε  ολόκληρο το κέρδος  που προκύπτει από τη διάθεση.

(ii) Σε περίπτωση που η αξία κατά το χρόνο κτήσης της ιδιοκτησίας ή η αναπροσαρμοσμένη αξία κτήσης της ιδιοκτησίας, οποιαδήποτε είναι η μικρότερη, ή η αξία της κατά την 1η Ιανουαρίου, 1980, οποιαδήποτε από τις ημερομηνίες αυτές είναι μεταγενέστερη, είναι μικρότερη της αξίας της ιδιοκτησίας με την οποία ανταλλάσσεται κατά το χρόνο της ανταλλαγής, καταβάλλεται φόρος μόνο πάνω στο κέρδος το οποίο δε διατέθηκε για την απόκτηση της άλλης ιδιοκτησίας. Στην περίπτωση αυτή το κόστος κτήσεως  της νέας ιδιοκτησίας που περιέρχεται στην κατοχή του διαθέτη μειώνεται κατά το ποσό του κέρδους για το οποίο δεν καταβλήθηκε φόρος.

(iii) Σε περίπτωση που η ιδιοκτησία αποκτήθηκε από τον προηγούμενο ιδιοκτήτη πριν από τις 14 Ιουλίου, 1974, ο ιδιοκτήτης μπορεί να επιλέξει να υπολογιστεί ως αξία της ιδιοκτησίας η αξία που είχε αυτή στις 14 Ιουλίου, 1974.

(δ) Δωρεά που γίνεται σε εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, της οποίας οι μέτοχοι είναι μέλη και εξακολουθούν για μια πενταετία μετά τη δωρεά να είναι μέλη της οικογένειας του διαθέτη:

Νοείται ότι σε τέτοια περίπτωση  αξία της ιδιοκτησίας λογίζεται η αξία κατά το χρόνο κτήσης ή η αναπροσαρμοσμένη αξία κτήσης κατά το χρόνο απόκτησης της ιδιοκτησίας από το δωρητή, οποιαδήποτε είναι η μικρότερη, ή η αξία της κατά την 1η Ιανουαρίου, 1980, οποιαδήποτε από τις ημερομηνίες αυτές είναι η μεταγενέστερη:

Νοείται ακόμη ότι, σε περίπτωση που η ιδιοκτησία αποκτήθηκε από το δωρητή πριν από τις 14 Ιουλίου, 1974, ο δωρεοδόχος δύναται να επιλέξει να λογιστεί αξία της ιδιοκτησίας η αξία που είχε αυτή στις 14 Ιουλίου, 1974.

Νοείται ακόμα ότι η παράγραφος αυτή εφαρμόζεται και στην περίπτωση  που οι μετοχές  μέλους της οικογένειας του διαθέτη περιέρχονται, πριν από την παρέλευση μιας πενταετίας μετά τη δωρεά, σε μη μέλος της οικογένειας του διαθέτη, λόγω κληρονομικής διαδοχής.

(ε) Δωρεά που γίνεται από εταιρεία περιορισμένης ευθύνης, της οποίας όλοι οι μέτοχοι είναι μέλη της ίδιας οικογένειας, σε μέτοχό της όταν το αντικείμενο της δωρεάς αποκτήθηκε από την εν λόγω εταιρεία επίσης με δωρεά:

Νοείται ότι σε τέτοια περίπτωση αξία της ιδιοκτησίας λογίζεται η αξία κατά το χρόνο κτήσης της ή η αναπροσαρμοσμένη  αξία κτήσης κατά το χρόνο απόκτησης της ιδιοκτησίας από το δωρητή, οποιαδήποτε είναι η μικρότερη, ή η αξία της κατά την 1η Ιανουαρίου, 1980, οποιαδήποτε από τις ημερομηνίες αυτές είναι η μεταγενέστερη:

Νοείται ακόμη ότι, σε περίπτωση που η ιδιοκτησία αποκτήθηκε από το δωρητή πριν από τις 14 Ιουλίου, 1974, ο δωρεοδόχος δύναται να επιλέξει να λογιστεί αξία της ιδιοκτησίας η αξία που είχε αυτή στις 14 Ιουλίου, 1974:

Νοείται ακόμη ότι, σε περίπτωση δωρεάς από την εταιρεία σε μέτοχό της, δε θα παραχωρείται η εξαίρεση που προβλέπεται στο άρθρο 5, όταν η διάθεση της ιδιοκτησίας από το δωρεοδόχο γίνεται πριν από την  παρέλευση τουλάχιστο τριών χρόνων από τη μεταβίβασή της στο όνομά του.

(στ) Δωρεά στη Δημοκρατία και δωρεά που γίνεται για εκπαιδευτικούς, μορφωτικούς ή άλλους   φιλανθρωπικούς σκοπούς σε αρχή τοπικής διοίκησης ή σε οποιοδήποτε φιλανθρωπικό ίδρυμα στη Δημοκρατία το οποίο εγκρίνεται από το Υπουργικό Συμβούλιο.

(ζ) ανταλλαγήν ή πώλησιν δυνάμει των εκάστοτε εν ισχύϊ περί Ενοποιήσεως και Αναδιανομής Αγροτικών Κτημάτων Νόμων.

(η) μεταβίβαση ιδιοκτησίας σε περίπτωση αναδιοργάνωσης:

Νοείται ότι σε τέτοια περίπτωση αξία της ιδιοκτησίας λογίζεται η αξία κατά το χρόνο κτήσης ή η αναπροσαρμοσμένη αξία κτήσης κατά το χρόνο απόκτησης της ιδιοκτησίας από το διαθέτη, οποιαδήποτε είναι η μικρότερη, ή η αξία της κατά την 1η Ιανουαρίου 1980, οποιαδήποτε από τις ημερομηνίες αυτές είναι η μεταγενέστερη·

(θ) η μεταβίβαση μετοχών σε περίπτωση αναδιοργάνωσης, που αντιπροσωπεύουν το κεφάλαιο της λήπτριας ή αποκτώσας εταιρείας προς ή από ένα μέτοχο της μεταβιβάζουσας ή αποκτώμενης εταιρείας σε αντάλλαγμα μετοχών που αντιπροσωπεύουν το κεφάλαιο της τελευταίας εταιρείας:

Νοείται ότι σε τέτοια περίπτωση αξία της ιδιοκτησίας λογίζεται η αξία κατά το χρόνο κτήσης ή η αναπροσαρμοσμένη αξία κτήσης κατά το χρόνο απόκτησης της ιδιοκτησίας από το διαθέτη, οποιαδήποτε είναι η μικρότερη, ή η αξία της κατά την 1η Ιανουαρίου 1980, οποιαδήποτε από τις ημερομηνίες αυτές είναι η μεταγενέστερη.

(ι)(i) Σε περίπτωση μεταβίβασης ιδιοκτησίας μεταξύ προσώπων που διετέλεσαν σύζυγοι και που ο γάμος τους έχει λυθεί με την έκδοση απόφασης διαζυγίου από αρμόδιο δικαστήριο, ή σε περίπτωση μεταβίβασης ιδιοκτησίας μεταξύ των ιδίων προσώπων για σκοπούς ρύθμισης των περιουσιακών τους σχέσεων βάσει του περί Ρυθμίσεως των Περιουσιακών Σχέσεων των Συζύγων Νόμου εφόσον προβλέπεται σχετικά σε διάταγμα ή σε απόφαση αρμοδίου δικαστηρίου, με την οποία επιλύονται ή διευθετούνται οι οποιεσδήποτε μεταξύ τους περιουσιακές διαφορές:

Νοείται ότι στην περίπτωση αυτή, ως αξία της ιδιοκτησίας λογίζεται η αρχική αξία ή η αναπροσαρμοσμένη αξία κτήσης, οποιαδήποτε είναι μικρότερη κατά το χρόνο κτήσης της ιδιοκτησίας από τον πρώην σύζυγο ή η αξία της κατά την 1η Ιανουαρίου 1980, οποιαδήποτε από τις ημερομηνίες αυτές είναι μεταγενέστερη.  Σε περίπτωση που η ιδιοκτησία αποκτήθηκε από τον πρώην σύζυγο δια δωρεάς, εφαρμόζονται οι διατάξεις της παραγράφου (β) του παρόντος άρθρου:

Νοείται περαιτέρω ότι σε περίπτωση που η ιδιοκτησία αποκτήθηκε από τον πρώην σύζυγο πριν από την 14η Ιουλίου, 1974, ο ιδιοκτήτης δύναται να επιλέξει να λογιστεί ως αξία της ιδιοκτησίας η αξία που είχε αυτή στις 14 Ιουλίου, 1974.

(ii) Οι διατάξεις της υποπαραγράφου (i) ισχύουν αναφορικά με οποιαδήποτε εκκρεμούσα διαδικασία ρύθμισης περιουσιακών σχέσεων των συζύγων βάσει του περί Ρυθμίσεως των Περιουσιακών Σχέσεων των Συζύγων Νόμου ή αναφορικά με οποιαδήποτε εκκρεμούσα αγωγή διαζυγίου ενώπιον οικογενειακού δικαστηρίου ή διαδικασία λύσης γάμου ενώπιον εκκλησιαστικού δικαστηρίου, κατά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του περί Φορολογίας Κεφαλαιουχικών Κερδών (Τροποποιητικού) Νόμου του 2008.

(κ) (i) Απλή χρηματοδοτική μίσθωση ή αντίστροφη χρηματοδοτική μίσθωση στην οποία προβλέπεται δικαίωμα αγοράς του μισθίου από το μισθωτή, η οποία έχει εγγραφεί σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμου.

(ii) Μεταβίβαση από το μισθωτή στον εκμισθωτή, του μισθίου αντίστροφης χρηματοδοτικής μίσθωσης στην οποία προβλέπεται δικαίωμα αγοράς του μισθίου από το μισθωτή, η οποία έχει εγγραφεί σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμου:

Νοείται ότι, σε τέτοια περίπτωση ως αξία της ιδιοκτησίας λογίζεται η αξία κατά το χρόνο κτήσης ή η αναπροσαρμοσμένη αξία κτήσης κατά το χρόνο απόκτησης της ιδιοκτησίας από το μισθωτή, οποιαδήποτε είναι η μικρότερη, ή η αξία της κατά την 1η Ιανουαρίου 1980, οποιαδήποτε από τις ημερομηνίες αυτές είναι η μεταγενέστερη, ανεξάρτητα από το ποσό που καταβλήθηκε από τον εκμισθωτή στο μισθωτή.

(iii) Μεταβίβαση από τον εκμισθωτή στο μισθωτή, του μισθίου απλής χρηματοδοτικής μίσθωσης ή αντίστροφης χρηματοδοτικής μίσθωσης στην οποία προβλέπεται δικαίωμα αγοράς του μισθίου από το μισθωτή, η οποία έχει εγγραφεί σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Ακίνητης Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμηση) Νόμου:

Νοείται ότι, στην περίπτωση απλής χρηματοδοτικής μίσθωσης ως αξία της ιδιοκτησίας λογίζεται η αξία κτήσης της από τον εκμισθωτή:

Νοείται περαιτέρω ότι, στην περίπτωση αντίστροφης χρηματοδοτικής μίσθωσης ως αξία της ιδιοκτησίας λογίζεται η αξία κατά το χρόνο αρχικής κτήσης της ή η αναπροσαρμοσμένη αξία κτήσης κατά το χρόνο αρχικής απόκτησης της ιδιοκτησίας από το μισθωτή, οποιαδήποτε είναι η μικρότερη, ή η αξία της κατά την 1η Ιανουαρίου 1980, οποιαδήποτε από τις ημερομηνίες αυτές είναι η μεταγενέστερη.

(λ)  Δωρεά σε πολιτικό κόμμα και απόκτηση από αυτό ακίνητης ιδιοκτησίας:

Νοείται ότι, ο όρος “πολιτικό κόμμα” έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό από τις διατάξεις του περί Πολιτικών Κομμάτων Νόμου, το οποίο είναι εγγεγραμμένο στο τηρούμενο από τον Έφορο Τήρησης του Μητρώου Πολιτικών Κομμάτων Νόμου κατά τις διατάξεις του άρθρου 3 του εν λόγω Νόμου.