93.-(1) Η ΡΑΕΚ λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα με στόχο την προστασία των καταναλωτών, τα οποία δυνατόν να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
(α) Οι πελάτες έχουν το δικαίωμα να συνάπτουν σύμβαση με τον φορέα παροχής υπηρεσιών ηλεκτρικής ενεργείας, στην οποία καθορίζονται:
(i) τα στοιχεία και η διεύθυνση του φορέα παροχής·
(ii) οι παρεχόμενες υπηρεσίες, τα προσφερόμενα επίπεδα ποιότητας υπηρεσιών, καθώς και η χρονική στιγμή έναρξης της σύνδεσης·
(iii) τα είδη των προσφερομένων υπηρεσιών συντήρησης·
(iv) οι τρόποι με τους οποίους είναι δυνατόν να λαμβάνονται οι εκάστοτε τελευταίες πληροφορίες σχετικά με όλα τα εφαρμοζόμενα τιμολόγια και τέλη συντήρησης·
(v) η διάρκεια της σύμβασης, οι όροι ανανέωσης και λήξης της παροχής υπηρεσιών και της σύμβασης, η ύπαρξη τυχόν δικαιώματος λύσης της σύμβασης και κατά πόσον επιτρέπεται η υπαναχώρηση από τη σύμβαση χωρίς επιβάρυνση·
(vi) οι αποζημιώσεις και οι διακανονισμοί επιστροφών που εφαρμόζονται σε περίπτωση αθέτησης της σύμβασης όσον αφορά το επίπεδο ποιότητας της υπηρεσίας, συμπεριλαμβανομένης της εσφαλμένης ή καθυστερημένης χρέωσης·
(vii) η μέθοδος για την κίνηση των διαδικασιών επίλυσης διαφορών σύμφωνα με το στοιχείο (στ)·
(viii) οι πληροφορίες για τα δικαιώματα των καταναλωτών, συμπεριλαμβα-νομένου του χειρισμού των παραπόνων, καθώς και κάθε πληροφορία που αναφέρεται στο παρόν σημείο, οι οποίες γνωστοποιούνται σαφώς στα έντυπα των λογαριασμών ή στις ιστοθέσεις των εταιρειών ηλεκτρικής ενεργείας∙
(β) οι πελάτες έχουν το δικαίωμα να γνωρίζουν εκ των προτέρων τους όρους της σύμβασης με τον φορέα παροχής υπηρεσιών ηλεκτρικής ενέργειας, οι οποίοι πρέπει να είναι δίκαιοι. Οπωσδήποτε, οι πληροφορίες αυτές θα πρέπει να παρέχονται πριν από τη σύναψη ή επιβεβαίωση της σύμβασης. Όταν οι συμβάσεις συνάπτονται με την παρεμβολή κάποιου μεσάζοντα, οι πληροφορίες σχετικά με τα ζητήματα που εκτίθενται στο άρθρο 91 (1)(γ) παρέχονται επίσης πριν από τη σύναψη της σύμβασης·
(γ) οι πελάτες έχουν το δικαίωμα να ειδοποιούνται δεόντως σχετικά με οποιαδήποτε πρόθεση τροποποίησης των συμβατικών όρων και ενημερώνονται σχετικά με το δικαίωμα λύσης της σύμβασης όταν τους απευθύνεται η σχετική ειδοποίηση. Οι φορείς παροχής υπηρεσιών ειδοποιούν τους συνδρομητές τους απευθείας για οποιαδήποτε αύξηση τελών, την κατάλληλη χρονική στιγμή και το αργότερο μία κανονική χρονική περίοδο χρέωσης μετά τη χρονική στιγμή κατά την οποία η αύξηση τίθεται σε ισχύ με τρόπο διαφανή και κατανοητό. Η ΡΑΕΚ διασφαλίζει ότι οι πελάτες παραμένουν ελεύθεροι να λύσουν τις αντίστοιχες συμβάσεις, εάν δεν αποδέχονται τους νέους όρους οι οποίοι τους έχουν κοινοποιηθεί από το φορέα παροχής υπηρεσιών ηλεκτρικής ενεργείας∙
(δ) οι πελάτες έχουν το δικαίωμα να λαμβάνουν διαφανείς πληροφορίες σχετικά με τις ισχύουσες τιμές και τιμολόγια, καθώς και τους συνήθεις όρους και προϋποθέσεις όσον αφορά την πρόσβαση και τη χρήση των υπηρεσιών ηλεκτρικής ενεργείας∙
(ε) οι πελάτες έχουν ευρεία ελευθερία επιλογής των μεθόδων πληρωμής, οι οποίες δεν πραγματοποιούν αδικαιολόγητες διακρίσεις μεταξύ πελατών. Τα συστήματα προπληρωμής είναι δίκαια και αντανακλούν σαφώς την αναμενόμενη κατανάλωση. Οποιαδήποτε διαφορά στους όρους και στις προϋποθέσεις θα αντανακλά τις δαπάνες που φέρει ο προμηθευτής των διαφόρων συστημάτων πληρωμών. Οι γενικοί όροι και προϋποθέσεις πρέπει να είναι δίκαιοι και διαφανείς. Πρέπει να διατυπώνονται σε σαφή και κατανοητή γλώσσα και δεν πρέπει να περιλαμβάνουν μη συμβατικούς φραγμούς στην άσκηση των δικαιωμάτων των πελατών, για παράδειγμα μέσω υπέρμετρης συμβατικής τεκμηρίωσης. Οι πελάτες πρέπει να προστατεύονται από τις αθέμιτες και παραπλανητικές μεθόδους πώλησης∙
(στ) οι πελάτες δεν επιβαρύνονται για αλλαγή προμηθευτή∙
(ζ) οι πελάτες έχουν στη διάθεσή τους διαφανείς, απλές και ανέξοδες διαδικασίες εξέτασης των αντίστοιχων καταγγελιών τους. Ειδικότερα, όλοι οι πελάτες έχουν δικαίωμα σε καλό επίπεδο υπηρεσιών και χειρισμό παραπόνων ως προς τον πάροχο υπηρεσιών ηλεκτρικής ενεργείας. Αυτές οι εξωδικαστικές διαδικασίες επίλυσης διαφορών παρέχουν τη δυνατότητα δίκαιης και ταχείας επίλυσης των διαφορών εντός τριών μηνών κατά προτίμηση, προβλέποντας, όπου αυτό επιβάλλεται, σύστημα επιστροφής ή/και αποζημίωσης. Όταν αυτό είναι δυνατόν, οι διαδικασίες αυτές πρέπει να τηρούν τις αρχές που καθορίζονται στη σύσταση 98/257/ΕΚ της Επιτροπής, της 30ής Μαρτίου 1998, σχετικά με τις αρχές που διέπουν τα αρμόδια όργανα για την εξώδικη επίλυση των διαφορών κατανάλωσης∙
(η) οι πελάτες ενημερώνονται σχετικά με τα δικαιώματά τους όσον αφορά την καθολική υπηρεσία∙
(θ) οι πελάτες έχουν στη διάθεσή τους τα δεδομένα κατανάλωσής τους και τους παρέχεται η δυνατότητα, με ρητή συναίνεση και ατελώς, να επιτρέπουν σε οποιαδήποτε καταχωρημένη επιχείρηση προμήθειας την πρόσβαση στα δεδομένα μετρητών που τους αφορούν. Το μέρος που είναι αρμόδιο για τη διαχείριση δεδομένων οφείλει να χορηγεί τα εν λόγω δεδομένα στην επιχείρηση. Η ΡΑΕΚ καθορίζει τον μορφότυπο των δεδομένων και τη διαδικασία για την πρόσβαση των προμηθευτών και των καταναλωτών στα δεδομένα. Δεν επιτρέπεται πρόσθετη χρέωση του καταναλωτή για την εν λόγω υπηρεσία∙
(ι) εφόσον είναι τεχνικά εφικτό, οικονομικώς εύλογο και ανάλογο προς τη δυνητική εξοικονόμηση ηλεκτρικής ενέργειας, παρέχονται σε ανταγωνιστική τιμή στους τελικούς πελάτες ηλεκτρικής ενέργειας, ατομικοί μετρητές που αντικατοπτρίζουν επακριβώς την πραγματική κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας από τον τελικό πελάτη και παρέχουν πληροφορίες όσον αφορά τον πραγματικό χρόνο χρήσης.
(ια) οι ατομικοί μετρητές όπως αναφέρονται πιο πάνω θα πρέπει πάντοτε να παρέχονται σε ανταγωνιστική τιμή, όταν:
(i) αντικαθίσταται υπάρχων μετρητής, εκτός εάν ο ΔΣΜΚ ή ο Διαχειριστής Συστήματος Διανομής, ανάλογα και κατόπιν εξέτασης της κάθε περίπτωσης, κρίνει ότι αυτό είναι τεχνικώς αδύνατο ή δεν είναι οικονομικώς αποδοτικό σε σχέση με τις εκτιμώμενες δυνατότητες μακροπρόθεσμης εξοικονόμησης ηλεκτρικής ενέργειας∙
(ii) πραγματοποιείται νέα σύνδεση σε νέο κτίριο, ή σε κτίριο που υφίσταται ανακαίνιση μεγάλης κλίμακας δυνάμει των διατάξεων του περί Ρύθμισης της Ενεργειακής Απόδοσης των Κτιρίων Νόμου, όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται.
(ιβ) οι πελάτες ενημερώνονται δεόντως για την πραγματική κατανάλωση και το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας αρκετά συχνά ώστε να μπορούν να ρυθμίσουν οι ίδιοι την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Οι πληροφορίες δίδονται στο πλαίσιο επαρκούς χρονικού πλαισίου που λαμβάνει υπόψη την ικανότητα του εξοπλισμού μετρήσεων του πελάτη και το εν λόγω προϊόν ηλεκτρικής ενεργείας. Η δέουσα προσοχή δίδεται στην οικονομική αποδοτικότητα αυτών των μέτρων. Δεν επιτρέπεται πρόσθετη χρέωση του καταναλωτή για την εν λόγω υπηρεσία∙
(ιγ) οι πελάτες λαμβάνουν τελικό λογαριασμό κλεισίματος, μετά από κάθε αλλαγή προμηθευτή ηλεκτρικής ενεργείας, μέσα σε έξι (6) εβδομάδες από την αλλαγή αυτή.
(2)(α) Η ΡΑΕΚ εξασφαλίζει την εφαρμογή ευφυών συστημάτων μέτρησης, όπου είναι εφικτό και οικονομικά δυνατό, τα οποία βοηθούν την ενεργό συμμετοχή των πελατών στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η υλοποίηση αυτών των συστημάτων μέτρησης δύναται να υπόκειται σε οικονομική αξιολόγηση όλων των μακροπρόθεσμων στοιχείων κόστους και οφέλους για την αγορά και τους επιμέρους πελάτες, σε σχέση με τη μορφή ευφυούς μέτρησης που είναι οικονομικά περισσότερο εύλογη και αποδοτική, καθώς και το χρονικό πλαίσιο στο οποίο είναι εφικτή η εξάπλωση των συστημάτων. Η αξιολόγηση πραγματοποιείται μέχρι την 3η Σεπτεμβρίου 2012. Με βάση αυτή την αξιολόγηση, η ΡΑΕΚ καταρτίζει χρονοδιάγραμμα με στόχο έως τη δεκαετία για την υλοποίηση ευφυών συστημάτων μέτρησης. Εάν η ανάπτυξη ευφυών μετρητών εκτιμηθεί θετικά, τουλάχιστον το 80 % των πελατών πρέπει να εξοπλιστούν με ευφυή συστήματα μέτρησης έως το 2020.
(β) Στην περίπτωση που εφαρμόζεται ευφυές σύστημα μέτρησης σύμφωνα με τη παράγραφο (α), οι μετρητές θα παρέχουν τη δυνατότητα ακριβούς τιμολόγησης, με βάση την πραγματική κατανάλωση. Η ΡΑΕΚ διασφαλίζει ότι οι τελικοί καταναλωτές έχουν τη δυνατότητα εύκολης πρόσβασης σε συμπληρωματικές πληροφορίες που τους επιτρέπουν να ελέγχουν οι ίδιοι λεπτομερώς το ιστορικό της κατανάλωσής τους. Οι συμπληρωματικές πληροφορίες για το ιστορικό της κατανάλωσης περιλαμβάνουν:
(ι) Σωρευτικά στοιχεία τουλάχιστον για τα τρία προηγούμενα έτη ή για την περίοδο από την έναρξη της σύμβασης προμήθειας, εάν αυτή είναι μικρότερη. Τα στοιχεία αντιστοιχούν στις χρονικές περιόδους για τις οποίες υπάρχουν συχνά τιμολογιακές πληροφορίες· και
(ιι) λεπτομερή στοιχεία για τον χρόνο χρήσης για οιαδήποτε ημέρα, εβδομάδα, μήνα και έτος. Τα στοιχεία αυτά κοινοποιούνται στον τελικό καταναλωτή μέσω του διαδικτύου ή της διεπαφής του μετρητή τουλάχιστον για το διάστημα των τελευταίων 24 μηνών ή για την περίοδο από την έναρξη της σύμβασης προμήθειας εάν αυτή είναι μικρότερη.
(3) Ανεξάρτητα από το βαθμό έκτασης της χρήσης ευφυών συστημάτων μέτρησης, στις περιπτώσεις που χρησιμοποιούνται ευφυή συστήματα μέτρησης ηλεκτρισμού, o ΔΣΜΚ ή ο Διαχειριστής Συστήματος Διανομής, ανάλογα με την περίπτωση, θα πρέπει να μεριμνά ώστε:
(i)Να παρέχονται στους τελικούς πελάτες πληροφορίες στον πραγματικό χρόνο κατανάλωσης της ηλεκτρικής ενέργειας. Οι στόχοι της ενεργειακής απόδοσης και τα οφέλη των τελικών πελατών πρέπει να λαμβάνονται πλήρως υπόψη στον καθορισμό των ελάχιστων λειτουργιών των μετρητών και των υποχρεώσεων που επιβάλλονται στους συμμετέχοντες στην αγορά∙
(ii)να διασφαλίζεται η ασφάλεια των έξυπνων συστημάτων μέτρησης, η ιδιωτικότητα και η ανταλλαγή των δεδομένων εμπιστευτικού χαρακτήρα των τελικών πελατών, τηρουμένων των διατάξεων του περί Επεξεργασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Προστασία του Ατόμου) Νόμου, όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται∙
(iii) οι τελικοί πελάτες μπορούν να απαιτούν από τον ΔΣΜΚ ή το Διαχειριστή Συστήματος Διανομής, ανάλογα με την περίπτωση, να διασφαλίζει ότι το ευφυές ή τα ευφυή συστήματα μέτρησης λαμβάνουν υπόψη την ηλεκτρική ενέργεια που διοχετεύεται στο δίκτυο από τις εγκαταστάσεις των τελικών πελατών∙
(iv)εάν οι τελικοί πελάτες υποβάλουν σχετικό αίτημα στον ΔΣΜΚ ή στο Διαχειριστή Συστήματος Διανομής, ανάλογα με την περίπτωση, τα δεδομένα μέτρησης της παραγωγής ή της κατανάλωσής τους σε ηλεκτρική ενέργεια διατίθενται στους ίδιους ή σε τρίτους που ενεργούν για λογαριασμό τους, σε ευχερώς κατανοητή μορφή για να μπορούν να συγκρίνουν παρόμοιες προσφορές από αδειοδοτημένους προμηθευτές∙
(v)να παρέχονται στους τελικούς πελάτες κατάλληλες συμβουλές και πληροφορίες κατά το χρόνο εγκατάστασης των έξυπνων συστημάτων μέτρησης, κυρίως σε σχέση με το σύνολο των δυνατοτήτων τους όσον αφορά τη χρήση των ενδείξεων του μετρητή και την παρακολούθηση της κατανάλωσης ενέργειας.
(4) Η ΡΑΕΚ, εξασφαλίζει τη διαλειτουργικότητα των συστημάτων μέτρησης που εφαρμόζονται και λαμβάνει δεόντως υπόψη τη χρήση κατάλληλων προτύπων και της βέλτιστης πρακτικής, καθώς και τη σημασία της ανάπτυξης της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρικής ενεργείας.
(5) Ο Υπουργός, μετά από διαβούλευση με τη ΡΑΕΚ, λαμβάνει κατάλληλα μέτρα, όπως Εθνικά Σχέδια Ενεργειακής Δράσης, ευεργετήματα σε συστήματα κοινωνικής ασφάλισης, για την εξασφάλιση του απαραίτητου ενεργειακού εξοπλισμού σε ευάλωτους καταναλωτές ή την υποστήριξη των βελτιώσεων ενεργειακής απόδοσης, έτσι ώστε να αντιμετωπίζεται η ενεργειακή φτώχεια όπου εντοπίζεται, μεταξύ άλλων και μέσα στο ευρύτερο πλαίσιο της φτώχειας. Τέτοια μέτρα δεν εμποδίζουν το ουσιαστικό άνοιγμα της αγοράς ή τη λειτουργία της αγοράς και πρέπει να γνωστοποιούνται στην Επιτροπή όπου αρμόζει. Η γνωστοποίηση μπορεί επίσης να περιλαμβάνει μέτρα που έχουν ληφθεί στο πλαίσιο του γενικού συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.
(6) Ο Υπουργός μετά από διαβούλευση με τη ΡΑΕΚ εκδίδει Διάταγμα στο οποίο ορίζει την ενεργειακή φτώχεια και η οποία δυνατόν να αφορά την κατάσταση των καταναλωτών, οι οποίοι δυνατόν να ευρίσκονται σε δυσχερή θέση, λόγω του χαμηλού εισοδήματός τους, όπως αυτό προκύπτει από τις φορολογικές τους δηλώσεις, σε συνδυασμό με την επαγγελματική τους κατάσταση, την οικογενειακή τους κατάσταση και ειδικών καταστάσεων υγείας, και ως εκ τούτου αδυνατούν να καλύψουν τις δαπάνες για τις εύλογες ανάγκες εφοδιασμού τους σε ηλεκτρική ενέργεια, καθώς οι δαπάνες αυτές αποτελούν σημαντικό ποσοστό του διαθέσιμου εισοδήματός τους.
(7) Ο Υπουργός μετά από διαβούλευση με τη ΡΑΕΚ, εφαρμόζει μέτρα για την επίτευξη των στόχων της κοινωνικής και οικονομικής συνοχής και της προστασίας του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένων μέτρων ενεργειακής αποδοτικότητας/ διαχείρισης της ζήτησης και μέσων για την καταπολέμηση των κλιματικών μεταβολών, και την επίτευξη της ασφάλειας εφοδιασμού όπου αρμόζει. Τα μέτρα δυνατόν να περιλαμβάνουν την παροχή κατάλληλων οικονομικών κινήτρων αξιοποιώντας όπου είναι σκόπιμο όλα τα υφιστάμενα εθνικά και κοινοτικά μέσα για τη συντήρηση και την κατασκευή της απαιτούμενης υποδομής δικτύων, συμπεριλαμβανομένου του δυναμικού διασύνδεσης.