Ο Στρατιωτικός Ποινικός Κώδικας και Δικονομία του 1964 (40/1964)

102. Η ποινική δικαιοσύνη εν τω στρατώ απονέμεται-

(α) υπό του στρατιωτικού δικαστηρίου, ως πρωτοβαθμίου~

(β) υπό του Ανωτάτου Δικαστηρίου, ως δευτεροβαθμίου.

103.-(1) Καθιδρύεται Στρατιωτικόν Δικαστήριον διά να ασκή καθ’ άπασαν την Κύπρον τοιαύτην δικαιοδοσίαν και εξουσίας, οίαι ανατίθενται εις αυτό υπό του παρόντος Νόμου ή οιουδήποτε άλλου εκάστοτε εν ισχύι νόμου.

(2) Αι συνεδρίαι του Στρατιωτικού Δικαστηρίου θα γίνωνται εν Λευκωσία εις τοιούτο κτίριον ως ο Υπουργός Δικαιοσύνης θα παραχωρή από καιρού εις καιρόν διά τον σκοπόν τούτον ή εν οιωδήποτε δικαστηριακώ κτιρίω εν οιαδήποτε Επαρχία, ως ο Πρόεδρος του Στρατιωτικού Δικαστηρίου ήθελεν ορίσει.

(3) Το Στρατιωτικόν Δικαστήριον δικάζει αμέσως τα εν τω ακροατηρίω αυτού διαρκούσης της συνεδριάσεως πραττόμενα και επ’ αυτοφώρω καταλαμβανόμενα αδικήματα, εφ’ όσον ταύτα υπάγονται εις την καθ’ ύλην αρμοδιότητα αυτού:

Νοείται ότι εάν το Στρατιωτικόν Δικαστήριον δεν είναι αρμόδιον να δικάση αμέσως το αδίκημα συλλαμβάνεται ο δράστης και παραπέμπεται εις την αρμοδίαν αρχήν. Εάν ο δράστης είναι δικηγόρος, συνήγορος ενός των διαδίκων, η σύλληψις εκτελείται μετά το πέρας της ασκήσεως των καθηκόντων αυτού εν τη δίκη.

104.-(1) Το Στρατιωτικόν Δικαστήριον σύγκειται εκ του Προέδρου ή του Αναπληρωτού Προέδρου του Στρατιωτικού Δικαστηρίου και δύο στρατοδικών, απάντων διοριζομένων υπό του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου ως εν τω παρόντι Νόμω προνοείται.

(2) Η γνώμη του Προέδρου ή του Αναπληρωτού Προέδρου, αναλόγως της περιπτώσεως, ως προς οιονδήποτε κατά την κρίσιν αυτού νομικόν σημείον εγειρόμενον καθ’ οιονδήποτε στάδιον της διαδικασίας είναι δεσμευτική διά τους στρατοδίκας.

104Α.-(1) Ουδείς διορίζεται ως Πρόεδρος του Στρατιωτικού Δικαστηρίου ή ως Αναπληρωτής Πρόεδρος αυτού, εκτός εάν έχη τα προσόντα να διορισθή, συμφώνως προς το άρθρον 6(1) των περί Δικαστηρίων Νόμων του 1960 έως 1985, ως Ανώτερος Επαρχιακός Δικαστής ή Επαρχιακός Δικαστής, αντιστοίχως.

(2) Η αντιμισθία και οι άλλοι όροι υπηρεσίας του Προέδρου και Αναπληρωτού Προέδρου του Στρατιωτικού Δικαστηρίου είναι οι εκάστοτε ισχύοντες εν σχέσει προς Ανώτερον Επαρχιακόν Δικαστήν και Επαρχιακόν Δικαστήν, αντιστοίχως, νοουμένου ότι αι υπηρεσίαι των τερματίζονται και αι θέσεις των καταργούνται άμα τη διαλύσει του στρατού της Δημοκρατίας.

(3) Ο Πρόεδρος και ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του Στρατιωτικού Δικαστηρίου θα φέρουσι, virtute officio, τον βαθμόν του υποστράτηγου και ταξίαρχου, αντιστοίχως.

(4) Ο Πρόεδρος και ο Αναπληρωτής Πρόεδρος του Στρατιωτικού Δικαστηρίου οφείλουν, πριν ή αναλάβουν τα καθήκοντα του λειτουργήματος των, να ομόσουν και υπογράψουν ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου ή δύο μελών αυτού τους εν τω άρθρω 9(1) των περί Δικαστηρίων Νόμων του 1960 έως 1985 προβλεπομένους όρκους.

(5) Ουδεμία αγωγή εγείρεται κατά του Προέδρου, του Αναπληρωτού Προέδρου ή στρατοδίκου του Στρατιωτικού Δικαστηρίου δι’ οιανδήποτε πράξιν ή παράλειψιν αυτών ή γνώμην εκφρασθείσαν υπ’ αυτών κατά την ενάσκησιν των καθηκόντων των.

(6) Εν περιπτώσει προσωρινής απουσίας ή ανικανότητος του Προέδρου ή του Αναπληρωτού Προέδρου του Στρατιωτικού Δικαστηρίου, το Ανώτατον Δικαστικόν Συμβούλιον δύναται να διορίση πρόσωπον κατέχον τα υπό του παρόντος Νόμου απαιτούμενα προσόντα, διά να ασκή προσωρινώς καθήκοντα Προέδρου ή Αναπληρωτού Προέδρου, αναλόγως της περιπτώσεως, διά το διάστημα το εκάστοτε καθοριζόμενον εν τη πράξει του διορισμού του.

(7) Παν πρόσωπον διοριζόμενον δυνάμει του εδαφίου (6) κέκτηται εν όσω διαρκεί ο διορισμός αυτού, απάσας τας εξουσίας και εκτελεί τα καθήκοντα του λειτουργήματος εις το οποίον διορίζεται.

104Β.-(1) Δι’ εκάστην υπόθεσιν ενώπιον του Στρατιωτικού Δικαστηρίου ο Πρόεδρος ορίζει τους δύο στρατοδίκας οι οποίοι θα παρακάθηνται μετ’ αυτού ή του Αναπληρωτού Προέδρου, ως ήθελεν ορίσει διά την συγκεκριμένην υπόθεσιν.

(2) Οι στρατοδίκαι ορίζονται υπό του Προέδρου του Στρατιωτικού Δικαστηρίου εκ καταλόγου στρατοδικών καταρτιζομένου υπό του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου συμφώνως προς το εδάφιον (3).

(3)(α) Ο Διοικητής καταρτίζει κατάλογον υποψηφίων στρατοδικών εξ αξιωματικών φερόντων βαθμόν τουλάχιστον λαχαγού.

(β) Ο δυνάμει της παραγράφου (α) κατάλογος υποβάλλεται μέσω του Υπουργού Δικαιοσύνης εις το Ανώτατον Δικαστικόν Συμβούλιον διά επιλογήν και καταρτισμόν του εις το εδάφιον (2) προβλεπομένου καταλόγου στρατοδικών.

(4) Ο ούτω καταρτισθείς κατάλογος στρατοδικών δημοσιεύεται υπό του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου εις την επίσημον εφημερίδα της Δημοκρατίας και διαβιβάζεται υπό του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου εις τον Πρόεδρον του Στρατιωτικού Δικαστηρίου.

(5) Η θητεία εκάστου στρατοδίκου είναι διετής από της ημερομηνίας του διορισμού του, δύναται όμως ούτος να επαναδιορίζηται μετά την λήξιν της θητείας αυτού:

Νοείται ότι το Ανώτατον Δικαστικόν Συμβούλιον δύναται, τη προτάσει του Προέδρου του Στρατιωτικού Δικαστηρίου, να τερματίση τον διορισμόν στρατοδίκου κατά πάντα χρόνον εν περιπτώσει αναρμόστου συμπεριφοράς, επανειλημμένης αποχής εκ των καθηκόντων διά την εκτέλεσιν των οποίων έχει ούτος δεόντως ορισθή υπό του Προέδρου του Στρατιωτικού Δικαστηρίου, προσέτι δε εν περιπτώσει καθ’ ην ούτος ήθελε κριθή υπό του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου, τη εισηγήσει του Προέδρου του Στρατιωτικού Δικαστηρίου, ως ανίκανος να εκπληρώση τα καθήκοντα του λόγω παρατεταμένης ασθενείας, νοσήματος ή απουσίας εκ της Δημοκρατίας.

(6) Ο Πρόεδρος του Στρατιωτικού Δικαστηρίου οφείλει να γνωστοποιή εις τον Διοικητήν, δέκα τουλάχιστον ημέρας προ εκάστης δικασίμου, τα ονόματα των στρατοδικών τους οποίους ώρισε διά τας υποθέσεις της δικασίμου, ίνα ούτος διά διαταγής του αποδεσμεύση τούτους εκ των υπηρεσιακών των καθηκόντων.

105.-(1) Διορίζονται υπάλληλοι παρά τω στρατιωτικώ δικαστηρίω τα καθήκοντα και αι εξουσίαι των οποίων καθορίζονται υπό διαδικαστικού κανονισμού γενομένου υπό του Ανωτάτου Δικαστηρίου.

(2) Πάντες οι υπάλληλοι του στρατιωτικού δικαστηρίου διορίζονται υπό της Επιτροπής Δημοσίας Υπηρεσίας είτε εκ της Δημοσίας Υπηρεσίας είτε εκτός ταύτης επί συμβάσει και επί τοιαύτη αμοιβή και υπό τοιούτους όρους οίους ήθελε καθορίσει το Υπουργικόν Συμβούλιον.

106.-(1) Καθήκοντα στρατιωτικών εισαγγελέων στο στρατιωτικό δικαστήριο εκτελούν Νομικοί Λειτουργοί της Νομικής Υπηρεσίας και, κατόπιν εξουσιοδότησης του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, αξιωματικοί του Στρατού βαθμού λαχαγού και άνω που έχουν νομική κατάρτιση και είναι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο Δικηγόρων Κύπρου ως δικηγόροι και που ορίζονται για το σκοπό αυτό από το Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας σε συνεννόηση με τον Υπουργό Άμυνας.

(2) Οι στρατιωτικοί εισαγγελείς επιμελούνται την επεξεργασία και την εισαγωγή των υποθέσεων ενώπιον του στρατιωτικού δικαστηρίου, παριστάμενοι και ασκούντες τη δίωξη ενώπιον αυτού.

(3) Κατά την άσκηση των καθηκόντων τους βάσει του παρόντος Νόμου οι στρατιωτικοί εισαγγελείς που δεν είναι Νομικοί Λειτουργοί της Νομικής Υπηρεσίας υπάγονται και αυτοί στο Γενικό Εισαγγελέα της Δημοκρατίας και ενεργούν σύμφωνα με τις οδηγίες του.

107.(1) Σε περίπτωση, κατά την οποία κατηγορούμενος είναι οπλίτης ή αξιωματικός μέχρι και το βαθμό του υπολοχαγού ή ιδιώτης, το Στρατιωτικό Δικαστήριο συντίθεται από τον πρόεδρό του και δύο (2) στρατοδίκες με βαθμό, αμφότεροι ή εκάτερος, λοχαγού ή ταγματάρχη.

(2) Σε περίπτωση, κατά την οποία κατηγορούμενος είναι αξιωματικός βαθμού λοχαγού μέχρι και συνταγματάρχη, το Στρατιωτικό Δικαστήριο συντίθεται από τον πρόεδρό του και δύο (2) στρατοδίκες με βαθμό ανώτερο του κατηγορούμενου, όπως φαίνεται στον ακόλουθο Πίνακα, αντίστοιχα:

ΠΙΝΑΚΑΣ

(3) Σε περίπτωση, κατά την οποία κατηγορούμενος είναι αξιωματικός βαθμού ταξίαρχου ή υποστράτηγου ή αντιστράτηγου, το Στρατιωτικό Δικαστήριο συγκροτείται με τον ίδιο τρόπο που προβλέπεται η σύνθεση του Κακουργιοδικείου, σύμφωνα με το άρθρο 5 των περί Δικαστηρίων Νόμων του 1960 μέχρι 2010, όπως αυτοί εκάστοτε τροποποιούνται ή αντικαθίστανται.

(4) Σε περίπτωση, κατά την οποία κατηγορούμενος είναι αιχμάλωτος πολέμου, η σύνθεση του Στρατιωτικού Δικαστηρίου είναι όπως προνοείται στα εδάφια (1), (2) και (3), λαμβανομένου υπόψη, κατά το δυνατόν, του βαθμού του κατηγορούμενου σε αντιστοιχία με τους βαθμούς των αξιωματικών του στρατού.

108. Καταργήθηκε.

109. Άπαντες οι στρατοδίκαι οφείλουν, πριν ή αναλάβουν τα καθήκοντα του λειτουργήματος των, να ομόσουν και υπογράψουν ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου ή δύο μελών αυτού τον ακόλουθον όρκον:

“Οριζόμεθα ότι θα εκπληρούμεν πιστώς και ευσυνειδήτως τα καθήκοντα του στρατοδίκου.”

110. Συγγενείς εξ αίματος ή εξ αγχιστείας κατ’ ευθείαν με γραμμήν όλων των βαθμών, εκ πλαγίου δε μέχρι τετάρτου βαθμού συμπεριλαμβανομένου, δεν δύνανται, επί ποινή ακυρότητος της διαδικασίας, να είναι μέλη του αυτού στρατιωτικού δικαστηρίου ουδέ να εκπληρώσι παρ’ αυτώ καθήκοντα στρατιωτικού εισαγγελέως.

111.-(1) Ουδείς δύναται να δικάση-

(α) εάν είναι συγγενής του παθόντος ή του κατηγορουμένου εις ανιόντα ή κατιόντα βαθμόν ή μέχρι τετάρτου εκ πλαγίου βαθμού ή συγγενής εξ αγχιστίας μέχρι δευτέρου βαθμού συμπεριλαμβανομένου, ή σύζυγος και μετά την λύσιν του γάμου~

(β) εάν και πόρρωθεν έχη άμεσον ίδιον συμφέρον εκ της εκβάσεως της υποθέσεως~

(γ) εάν εμήνυσε την υπό δίκην πράξιν ή διέταξε την ανάκρισιν αυτής, εξαιρουμένου του εγκλήματος της λιποταξίας~

(δ) εάν έχη, μετά του κατηγορουμένου ή του παθόντος, ιδιαιτέραν φιλίαν ή οικειότητα ή έριν ή έχθραν~

(ε) εάν εντός των προηγουμένων πέντε ετών παρέστη ως παθών ή ετέθη υπό ανάκρισιν εις ποινικήν κατά του κατηγορουμένου υπόθεσιν~

(στ) εάν εγνωμοδότησε προηγουμένως διοικητικώς ή ενήργησεν ως ανακριτής, ή ως δικαστής ή παρέστη ως συνήγορος επί της υπό δίκην πράξεως~

(ζ) εάν κατέθεσεν ως μάρτυς περί αυτής.

(2) Αι διατάξεις των παραγράφων (α), (β), (δ), (ε) και (ζ) του εδαφίου (1) εφαρμόζονται και εις τον στρατιωτικόν εισαγγελέα.

(3) Πας στρατοδίκης ή στενογράφος συνειδώς εαυτώ κώλυμα εκ των του εδαφίου (1) ή αιτίαν εξαιρέσεως, οφείλει να ανακοινώση αυτήν εις τον πρόεδρον αφ’ ης λάβη γνώσιν του διορισμού του.

(4) Πας Πρόεδρος συνειδώς εαυτώ κώλυμα ή αιτίαν εξαιρέσεως εκ των του εδαφίου (1) οφείλει να ανακοινώση εις τον Πρόεδρον του Ανωτάτου Δικαστηρίου όστις ορίζει και τον αναπληρωτήν αυτού και πας στρατιωτικός εισαγγελεύς συνειδώς εαυτώ οιονδήποτε τοιούτο κώλυμα ή αιτίαν οφείλει να ανακοινώση αυτήν εις τον Γενικόν Εισαγγελέα της Δημοκρατίας όστις ορίζει και τον αναπληρωτήν αυτού.