19.-(1) Κάθε ενδιαφερόμενος ο οποίος έχει ή είχε συμφέρον να του ανατεθεί συγκεκριμένη σύμβαση και ο οποίος υπέστη ή ενδέχεται να υποστεί ζημία, από πράξη ή απόφαση της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα που προηγείται της σύναψης της σύμβασης και για την οποία εικάζεται ότι παραβιάζει οποιαδήποτε διάταξη του ισχύοντος δικαίου, έχει δικαίωμα να προσφύγει στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου.
(2) Οι διατάξεις του εδαφίου (1) δε θίγουν το δικαίωμα του ενδιαφερομένου να ασκήσει προσφυγή στο Διοικητικό Δικαστήριο δυνάμει του Άρθρου 146 του Συντάγματος αντί να προσφύγει στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών.
20.-(1) Τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (2), ο ενδιαφερόμενος προσδιορίζει τις αιτούμενες θεραπείες και τους νομικούς και πραγματικούς λόγους επί των οποίων βασίζεται η προσφυγή του, η οποία συνοδεύεται από τα στοιχεία που την υποστηρίζουν.
(2) Η προσφυγή υποβάλλεται με συγκεκριμένο έντυπο, τον τύπο του οποίου καθορίζει η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών. Με την υποβολή του εντύπου της προσφυγής στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, το πρόσωπο που ασκεί την προσφυγή καταβάλλει τέλος, το οποίο καθορίζεται από τον Υπουργό Οικονομικών μετά από εισήγηση της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών και δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας. Σε περίπτωση ακύρωσης της προσβαλλόμενης με την προσφυγή πράξης ή απόφασης από την Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών ή σε περίπτωση ανάκλησης της προσβαλλόμενης πράξης ή απόφασης από την αναθέτουσα αρχή ή τον αναθέτοντα φορέα, με αποτέλεσμα την απόρριψη της προσφυγής από την Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, ή, σε περίπτωση απόσυρσης ή απόρριψης της προσφυγής για λόγους που αναφέρονται στην παράγραφο (β) του άρθρου 27, η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών δύναται, κατά την κρίση της και λαμβανομένων υπόψη των δεδομένων κάθε υπόθεσης, να αποφασίζει την επιστροφή ολόκληρου ή μέρους του τέλους που καταβλήθηκε με την υποβολή της προσφυγής.
(3) Με την επιφύλαξη των διατάξεων του εδαφίου (4), το κάθε μέρος στην προσφυγή είναι υπεύθυνο για τα έξοδά του.
(4) Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών δύναται να επιβάλει στον ενδιαφερόμενο, του οποίου η προσφυγή έχει απορριφθεί δυνάμει των διατάξεων του εδαφίου (5) του παρόντος άρθρου ή της παραγράφου (α) του εδαφίου (2) του άρθρου 25, την καταβολή των εξόδων της διαδικασίας.
(5) Η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών δύναται να εξετάζει συνοπτικά και να απορρίπτει προσφυγή την οποία κρίνει αβάσιμη, χωρίς να καλείται ενώπιον της ο ενδιαφερόμενος ή, ανάλογα με την περίπτωση, η αναθέτουσα αρχή ή ο αναθέτων φορέας.
21.-(1) Η προσφυγή στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 του παρόντος Νόμου, ασκείται:
(α) εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από την επομένη της ημερομηνίας κατά την οποία απεστάλη η απόφαση της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα στους ενδιαφερόμενους προσφέροντες ή υποψηφίους, εφόσον για την αποστολή της απόφασης χρησιμοποιείται τηλεομοιοτυπία ή ηλεκτρονικά μέσαֹ ή
(β) εφόσον χρησιμοποιούνται άλλα μέσα επικοινωνίας,
(i) εντός προθεσμίας δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από την επομένη της ημερομηνίας κατά την οποία απεστάλη η απόφαση της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα στους ενδιαφερόμενους προσφέροντες ή υποψηφίους ή
(ii) εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερολογιακών ημερών από την επομένη της ημερομηνίας παραλαβής της απόφασης της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα.
(2) Για σκοπούς του εδαφίου (1)-
(α) Ο όρος «ενδιαφερόμενοι προσφέροντες» σημαίνει τους προσφέροντες, εφόσον δεν έχουν αποκλεισθεί ακόμη οριστικά:
(β) ο όρος «ενδιαφερόμενοι υποψήφιοι» σημαίνει τους υποψηφίους, εάν η αναθέτουσα αρχή ή ο αναθέτων φορέας δεν έχει παράσχει πληροφορίες σχετικά με την απόρριψη της αίτησής τους πριν από την κοινοποίηση της απόφασης ανάθεσης στους ενδιαφερόμενους προσφέροντες.
(3) Η αναφερόμενη στο εδάφιο (2) κοινοποίηση της απόφασης της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα σε όλους τους ενδιαφερόμενους προσφέροντες και υποψηφίους συνοδεύεται από:
(α)(i) σύνοψη των σχετικών λόγων για τη ληφθείσα απόφαση, όπως ορίζεται στο εδάφιο (2) του άρθρου 54 του Νόμου 73(Ι)/2016, τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (3) του άρθρου 54 του εν λόγω νόμου, ήˑ
(ii) σύνοψη των σχετικών λόγων για τη ληφθείσα απόφαση, όπως ορίζεται στο εδάφιο (2) του άρθρου 71 του Νόμου 140(Ι)/2016, τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (3) του άρθρου 71 του εν λόγω νόμου, ήˑ
(iii) σύνοψη των σχετικών λόγων για τη ληφθείσα απόφαση, όπως ορίζεται στην παράγραφο (β) του εδαφίου (1) του άρθρου 36 του Νόμου 11(Ι)/2017, τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (2) του άρθρου 36 του εν λόγω νόμου, ήˑ
(iv) σύνοψη των σχετικών λόγων για τη ληφθείσα απόφαση, όπως ορίζεται στο εδάφιο (2) του άρθρου 36 του Νόμου 173(Ι)/2011, τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (3) του άρθρου 36 του εν λόγω νόμου, και
(β) σαφή δήλωση της επακριβούς ανασταλτικής προθεσμίας που ισχύει με βάση το άρθρο 22 του παρόντος Νόμου.
(4) Στις περιπτώσεις πράξεων ή αποφάσεων της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα που περιέχονται στην προκήρυξη ή στα έγγραφα του διαγωνισμού ή σε οποιοδήποτε άλλο έγγραφο σχετικό με τη διαδικασία του διαγωνισμού και αναφέρονται σε τεχνικές, οικονομικές και χρηματοοικονομικές προδιαγραφές, οι οποίες αποφάσεις δεν υπόκεινται σε ειδική κοινοποίηση, η προσφυγή στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών ασκείται εντός προθεσμίας δέκα (10) ημερολογιακών ημερών από την ημερομηνία δημοσίευσης της πράξης ή της απόφασης.
22.-(1) Τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 23, η προθεσμία για άσκηση προσφυγής που καθορίζεται στο εδάφιο (1) του άρθρου 21 και η προθεσμία των δύο (2) εργασίμων ημερών που προβλέπεται στο εδάφιο (1) του άρθρου 24, κωλύουν τη σύναψη της σύμβασης.
(2) Σε περίπτωση άσκησης προσφυγής, η περίοδος που κωλύει τη σύναψη της σύμβασης που προβλέπεται στο εδάφιο (1), παρατείνεται μέχρι την ημερομηνία της απόφασης της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών για έκδοση προσωρινών μέτρων.
23. Οι ανασταλτικές προθεσμίες που αναφέρονται στο άρθρο 22 δεν εφαρμόζονται στις ακόλουθες περιπτώσεις:
(α) Αν η περί σύναψης δημοσίων συμβάσεων νομοθεσία δεν απαιτεί προηγούμενη δημοσίευση της προκήρυξης διαγωνισμού στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας για τις περιπτώσεις συμβάσεων που αναφέρονται στην παράγραφο (δ) του άρθρου 3·
(β) αν ο μόνος ενδιαφερόμενος προσφέρων είναι εκείνος στον οποίο ανατίθεται η σύμβαση και δεν υπάρχουν ενδιαφερόμενοι υποψήφιοι κατά την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό από το εδάφιο (2) του άρθρου 21·
(γ) εφόσον πρόκειται για σύμβαση η οποία βασίζεται σε συμφωνία-πλαίσιο, που προβλέπεται στο άρθρο 30 του Νόμου 73(Ι)/2016, ή εφόσον πρόκειται για συγκεκριμένη σύμβαση η οποία βασίζεται σε δυναμικό σύστημα αγορών, που προβλέπεται στο άρθρο 31 του εν λόγω νόμου:
(δ) εφόσον πρόκειται για σύμβαση η οποία βασίζεται σε δυναμικό σύστημα αγορών, όπως προβλέπεται στο άρθρο 46 του Νόμου 140(Ι)/2016:
(ε) εφόσον πρόκειται για συμβάσεις που βασίζονται σε συμφωνία-πλαίσιο, όπως προβλέπει το άρθρο 29 του Νόμου 173(Ι)2011:
24.-(1) Τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 20, η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, μέσα σε προθεσμία δύο (2) εργασίμων ημερών από την καταχώριση της προσφυγής, κοινοποιεί στην αναθέτουσα αρχή ή στον αναθέτοντα φορέα την προσφυγή και ζητά από αυτήν ή αυτόν-
(α) σε περίπτωση που με το έντυπο της προσφυγής ζητείται η λήψη προσωρινού μέτρου, να παρουσιαστεί ενώπιόν της εντός δύο (2) εργασίμων ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης της προσφυγής στην αναθέτουσα αρχή ή στον αναθέτοντα φορέα, για να εκθέσει τις απόψεις της/του για το ενδεχόμενο λήψης προσωρινού μέτρου για αναστολή της διαδικασίας ανάθεσης ή της εκτέλεσης πράξης ή απόφασης της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα ή της υπογραφής της σύμβασης. Στη συνάντηση, για να εκφέρει τις απόψεις του, καλείται να παρουσιαστεί και ο ενδιαφερόμενος προσφέρων ή υποψήφιος που έχει προσφύγει στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, ή αντιπρόσωπός του·
(β) να υποβάλει, μέσα σε προθεσμία δέκα (10) εργασίμων ημερών, γραπτή έκθεση, συμπεριλαμβανομένων και οποιωνδήποτε στοιχείων τα οποία κρίνει αναγκαία, που θα χρησιμοποιηθούν για την εξέταση της προσφυγής.
(2) Κατά την εξέταση του ενδεχομένου λήψης προσωρινών μέτρων, κατά τα προβλεπόμενα στην παράγραφο (α) του εδαφίου (1), η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών συνυπολογίζει τις πιθανές συνέπειες των προσωρινών μέτρων για όλα τα συμφέροντα που ενδέχεται να ζημιωθούν, καθώς και το δημόσιο συμφέρον, και δύναται να αποφασίσει να μην προβεί στη χορήγηση τέτοιων μέτρων σε περίπτωση που, κατά την κρίση της, οι αρνητικές τους συνέπειες είναι περισσότερες από τα οφέλη τους:
(3) Η απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών για τη λήψη προσωρινών μέτρων εκδίδεται εντός προθεσμίας πέντε (5) εργασίμων ημερών από την ημερομηνία κοινοποίησης της προσφυγής στην αναθέτουσα αρχή ή στον αναθέτοντα φορέα.
(4) Η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, ορίζει σύντομη ημερομηνία για την εξέταση της προσφυγής και, με έγγραφη ειδοποίησή της, καλεί τόσο τον ενδιαφερόμενο προσφέροντα ή υποψήφιο που έχει προσφύγει στην Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, ή αντιπρόσωπό του, όσο και την αναθέτουσα αρχή ή τον αναθέτοντα φορέα, ή αντιπρόσωπό της/του, να παρουσιαστούν ενώπιον της και να εκθέσουν τις απόψεις τους αναφορικά με οποιοδήποτε θέμα που εγείρεται στην υπό εξέταση προσφυγή.
25.-(1) Η διαδικασία εξέτασης της προσφυγής ολοκληρώνεται το ταχύτερο δυνατόν και η απόφαση της Αναθεωρητικής Αρχής Προσφορών εκδίδεται το αργότερο μέσα σε σαράντα πέντε (45) ημερολογιακές ημέρες από την ολοκλήρωση της ακρόασης της προσφυγής κατά τα διαλαμβανόμενα στο εδάφιο (4) του άρθρου 24.
(2) Η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών, με βάση τα υποβληθέντα σε αυτήν στοιχεία, δύναται να εκδώσει οποιαδήποτε από τις ακόλουθες αποφάσεις-
(α)να επικυρώσει την πράξη ή απόφαση της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα·
(β)να ακυρώσει την πράξη ή απόφαση της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα, αν αυτή παραβιάζει οποιαδήποτε διάταξη του ισχύοντος δικαίου·
(γ)να ακυρώσει ή να διατάξει την τροποποίηση, οποιουδήποτε όρου, που περιέχεται στην προκήρυξη ή στα έγγραφα του διαγωνισμού ή σε οποιοδήποτε άλλο έγγραφο σχετικό με την διαδικασία του διαγωνισμού και αναφέρεται σε τεχνικές, οικονομικές και χρηματοοικονομικές προδιαγραφές πριν την υποβολή των αιτήσεων συμμετοχής ή των προσφορών, λόγω παραβιάσεως οποιασδήποτε διάταξης του ισχύοντος δικαίου.
(3) Εκτός όπου εφαρμόζονται οι διατάξεις του άρθρου 27, σε περίπτωση που η Αναθεωρητική Αρχή Προσφορών ακυρώσει πράξη ή απόφαση της αναθέτουσας αρχής ή του αναθέτοντος φορέα μετά τη σύναψη της σχετικής σύμβασης, η τελευταία δεν επηρεάζεται.