25.-(1) Ουδείς κατασκευάζει και λειτουργεί εγκατάσταση παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ή/και εγκατάσταση αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς να εξασφαλίσει άδεια από τη ΡΑΕΚ σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 26 και 27, καθώς και οποιεσδήποτε άλλες άδειες, εγκρίσεις και γνωμοδοτήσεις οι οποίες απαιτούνται από οποιονδήποτε άλλο Νόμο.
(2) Εξαιρουμένων των κριτηρίων που προβλέπονται στις διατάξεις του άρθρου 30 τα οποία λαμβάνει υπόψη της η ΡΑΕΚ, οι άλλες αρμόδιες αρχές, κατά τη διαδικασία αδειοδότησης για κατασκευή και λειτουργία εγκατάστασης παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, λαμβάνουν υπόψη τους κριτήρια τα οποία σχετίζονται με-
(α) την προστασία της δημόσιας υγείας και ασφάλειας·
(β) την προστασία του περιβάλλοντος·
(γ) τη χρήση γης και τη χωροθέτηση·
(δ) τη χρήση δημοσίων εκτάσεων·
(ε) τη συνεισφορά της δυναμικότητας παραγωγής στη μείωση των εκπομπών:
(3) (α) Το Υπουργικό Συμβούλιο, ύστερα από πρόταση του Υπουργού, διασφαλίζει ότι ακολουθούνται απλουστευμένες και εξορθολογισμένες διαδικασίες χορήγησης αδειών για τη μικρή, αποκεντρωμένη ή/και την κατανεμημένη παραγωγή, οι οποίες λαμβάνουν υπόψη το περιορισμένο τους μέγεθος και τη δυνητική τους σπουδαιότητα.
(β) Ο Υπουργός δύναται να ορίζει κατευθυντήριες γραμμές για την αναφερόμενη στην παράγραφο (α) ειδική διαδικασία χορήγησης αδειών.
(γ) Η ΡΑΕΚ και άλλες καθ ύλην αρμόδιες αρχές, εξετάζουν τις αναφερόμενες στην παράγραφο (β) κατευθυντήριες γραμμές και δύνανται να συνιστούν τροποποιήσεις.
(δ)(i) Σε περίπτωση που, σύμφωνα με τον περί Πολεοδομίας και Χωροταξίας Νόμο, θεσπίζονται ιδιαίτερες διαδικασίες χρήσης της γης που έχουν εφαρμογή σε μείζονος σημασίας νέα έργα υποδομών στη δυναμικότητα παραγωγής ενέργειας, στο πεδίο των εν λόγω διαδικασιών περιλαμβάνονται, όπου αρμόζει, η κατασκευή νέας δυναμικότητας παραγωγής·
(ii) οι διαδικασίες που προβλέπονται στην υποπαράγραφο (i) εφαρμόζονται στο κατάλληλο χρονικό πλαίσιο και με τρόπο που δεν εισάγονται διακρίσεις.
26.-(1) Τηρουμένων των διατάξεων των άρθρων 25 και 27, απαγορεύεται η διεξαγωγή από οποιοδήποτε πρόσωπο των ακόλουθων δραστηριοτήτων, χωρίς την εξασφάλιση σχετικής άδειας από τη ΡΑΕΚ:
(α) Κατασκευή σταθμού παραγωγής ηλεκτρισμού ή της παραγωγής ηλεκτρισμού∙
(β) προμήθεια ηλεκτρισμού σε τελικούς πελάτες·
(γ) προμήθεια ηλεκτρισμού σε πελάτες χονδρικής·
(δ) εκτέλεση οποιασδήποτε από τις αρμοδιότητες του ΔΣΜΚ σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 60·
(ε) εκτέλεση οποιασδήποτε από τις αρμοδιότητες του ΔΣΔ σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 47 ή του ΔΚΣΔ σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 56·
(στ) εκτέλεση οποιασδήποτε από τις αρμοδιότητες του Ιδιοκτήτη Συστήματος Μεταφοράς σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 36·
(ζ) εκτέλεση οποιασδήποτε από τις αρμοδιότητες του Ιδιοκτήτη Συστήματος Διανομής σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 41 και 42·
(η) εκτέλεση οποιωνδήποτε από τα καθήκοντα του Λειτουργού της Αγοράς·
(θ) εκτέλεση οποιωνδήποτε από τα καθήκοντα του Υπεύθυνου Φορέα Εξισορρόπησης·
(ι) εκτέλεση οποιωνδήποτε από τα καθήκοντα του Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησης ή του Ανεξάρτητου Φορέα Σωρευτικής Εκπροσώπησης·
(ια) εκτέλεση οποιωνδήποτε από τα καθήκοντα του Ιδιοκτήτη Γραμμής Διασύνδεσης·
(ιβ) εκτέλεση οποιωνδήποτε από τα καθήκοντα του Διαχειριστή Γραμμής Διασύνδεσης·
(ιγ) εγκατάσταση ή/και λειτουργία εγκατάστασης αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, εξαιρουμένων των εγκαταστάσεων αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας που λειτουργούν αποκλειστικά για ιδία χρήση·
(ιδ) κατασκευή απευθείας γραμμής σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 100.
27.-(1) Η ΡΑΕΚ χορηγεί γενική άδεια και καθορίζει το ρυθμιστικό πλαίσιο της εν λόγω άδειας με ρυθμιστική απόφασή της που εκδίδεται δυνάμει των διατάξεων του εδαφίου (1) του άρθρου 9, αναφορικά με τις ακόλουθες δραστηριότητες:
(α) Παραγωγή ηλεκτρισμού από σταθμούς παραγωγής ηλεκτρισμού που δεν είναι συνδεδεμένοι με το σύστημα μεταφοράς ή το σύστημα διανομής:
(β) παραγωγή ηλεκτρισμού από εγκαταστάσεις παραγωγής ηλεκτρισμού μέγιστης ισχύος έως 20kW∙
(γ) παραγωγή ηλεκτρισμού για ιδία χρήση από συστήματα ισχύος έως 30kW·
(δ) παραγωγή ηλεκτρισμού από σταθμούς παραγωγής ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ισχύος έως 50kW·
(ε) παραγωγή ηλεκτρισμού από μονάδες συμπαραγωγής ηλεκτρισμού και θερμότητας υψηλής απόδοσης μικρής κλίμακας σύμφωνα με τις διατάξεις του περί της Προώθησης της Ενεργειακής Απόδοσης στη Θέρμανση και Ψύξη και της Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Νόμου· και
(στ) οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα που κατά την κρίση του Υπουργού ή της ΡΑΕΚ, ύστερα από μεταξύ τους διαβούλευση, είναι δόκιμο να θεσπίζονται τέτοιες διαδικασίες:
(2) Η γενική άδεια δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και στην ιστοσελίδα της ΡΑΕΚ και περιλαμβάνει-
(α) όρους και προϋποθέσεις,
(β) τέλη κοινοποίησης,
(γ) ετήσια τέλη, και
(δ) έντυπο κοινοποίησης.
(3)(α) Tηρουμένων των διατάξεων των παραγράφων (β) και (γ) και εφόσον πληρούνται οι όροι και προϋποθέσεις που περιλαμβάνονται στη γενική άδεια σύμφωνα με τις διατάξεις του εδαφίου (2), ενδιαφερόμενο πρόσωπο δύναται να ασκήσει τις δραστηριότητες που προβλέπονται στις διατάξεις του εδαφίου (1), μόνο κατόπιν υποβολής στη ΡΑΕΚ του απαιτούμενου εντύπου κοινοποίησης.
(β) Η ΡΑΕΚ, εντός ενός μηνός από την ημερομηνία παραλαβής του εντύπου κοινοποίησης που προβλέπεται στις διατάξεις της παραγράφου (α), αξιολογεί την κοινοποίηση και σε περίπτωση που διαπιστώσει ότι αυτή δεν πληροί τους όρους και προϋποθέσεις της κατηγορίας της γενικής άδειας για την οποία υποβλήθηκε το σχετικό έντυπο κοινοποίησης, ζητά γραπτώς από το ενδιαφερόμενο πρόσωπο να προβεί σε κατάλληλες διορθωτικές ενέργειες ή/και να υποβάλει πρόσθετες πληροφορίες.
(γ) Η γενική άδεια της κατηγορίας για την οποία υποβλήθηκε το σχετικό έντυπο κοινοποίησης σύμφωνα με την παράγραφο (α) τίθεται σε ισχύ ένα μήνα μετά από την ημερομηνία παραλαβής του εντύπου κοινοποίησης από τη ΡΑΕΚ και εφόσον η ΡΑΕΚ δεν έχει ενεργήσει σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου (β):
(4) (α) Η ΡΑΕΚ δύναται να παρέχει εξαίρεση από την υποχρέωση κατοχής άδειας που προβλέπεται στις διατάξεις του άρθρου 26 και της γενικής άδειας που προβλέπεται στις διατάξεις του παρόντος άρθρου, υπό όρους, προϋποθέσεις και περιορισμούς, όπως η ΡΑΕΚ ήθελε κρίνει, υπό τις περιστάσεις, ως αναγκαίους και που σχετίζονται με τις ακόλουθες δραστηριότητες:
(i) Παραγωγή ηλεκτρισμού για ιδία χρήση από συστήματα ισχύος μεγαλύτερης των 30kW έως 1MW·
(ii) παραγωγή ηλεκτρισμού από σταθμούς παραγωγής ηλεκτρισμού από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ισχύος μεγαλύτερης των 50kW έως 8MW:
(β) Οποιοδήποτε πρόσωπο προτίθεται να ασκήσει οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες που αναφέρονται στις υποπαραγράφους (i) και (ii) της παραγράφου (α), υποβάλλει αίτηση για χορήγηση εξαίρεσης από την υποχρέωση κατοχής άδειας από τη ΡΑΕΚ, σε τύπο που ήθελε καθοριστεί από σχετικούς, για την έκδοση αδειών δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 26 και την εξαίρεση από την υποχρέωση κατοχής άδειας δυνάμει των διατάξεων του παρόντος εδαφίου, Κανονισμούς, μαζί με τις πληροφορίες και τα τέλη που οι Κανονισμοί δυνατόν να προβλέπουν.
(γ) Οποιαδήποτε εξαίρεση από την υποχρέωση κατοχής άδειας χορηγείται σύμφωνα με το εδάφιο αυτό περιέχει όρους που καθορίζουν ότι-
(i) υπόκειται σε τροποποίηση για σκοπούς συμμόρφωσης με οποιαδήποτε τροποποίηση ή αναθεώρηση της νομοθεσίας,
(ii) ο κάτοχος της πληρώνει τέτοιο τέλος όπως ήθελε καθοριστεί σε σχετικούς Κανονισμούς για τα τέλη αδειών και τα τέλη εξαιρέσεων από την υποχρέωση κατοχής άδειας, και
(iii) ο κάτοχος της τηρεί ξεχωριστούς λογαριασμούς για καθεμιά από τις δραστηριότητες για τις οποίες απαιτείται η έκδοση της εξαίρεσης από την υποχρέωση κατοχής άδειας.
(δ) Εξαίρεση από την υποχρέωση κατοχής άδειας, η οποία έχει χορηγηθεί από τη ΡΑΕΚ πριν από την θέση σε ισχύ του παρόντος Νόμου δεν επηρεάζεται και συνεχίζει να ισχύει για όση χρονική περίοδο καθορίζεται στην εξαίρεση:
(5) Η χορηγία γενικής άδειας σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου, δεν απαλλάσσει τον κάτοχο της άδειας από την ανάγκη εξασφάλισης οποιωνδήποτε άλλων αδειών και εγκρίσεων οι οποίες απαιτούνται από οποιονδήποτε άλλο Nόμο της Δημοκρατίας.
28.-(1) Τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 30 και των Κανονισμών που εκδίδονται σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου (γ) του εδαφίου (2) του άρθρου 138, άδεια που χορηγείται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 26 και του άρθρου 27, δύναται να περιέχει τέτοιους όρους, προϋποθέσεις και περιορισμούς, όπως η ΡΑΕΚ ήθελε κρίνει, υπό τις περιστάσεις, ως αναγκαίους:
(2) Οποιαδήποτε άδεια χορηγείται σύμφωνα με το παρόν άρθρο περιέχει όρους που καθορίζουν ότι-
(α) η άδεια υπόκειται σε τροποποίηση για σκοπούς συμμόρφωσης με οποιαδήποτε τροποποίηση ή αναθεώρηση της νομοθεσίας,
(β) ο κάτοχος άδειας καταβάλλει τέλος το οποίο καθορίζεται σε Κανονισμούς που αφορούν τα τέλη αδειών, και
(γ) ο κάτοχος άδειας τηρεί ξεχωριστούς λογαριασμούς για καθεμία από τις δραστηριότητες για τις οποίες απαιτείται η κατοχή άδειας δυνάμει των διατάξεων του εδαφίου (1) του άρθρου 26.
29.-(1) Οποιαδήποτε αίτηση ή υποβολή εντύπου κοινοποίησης για χορήγηση άδειας σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 26 και 27 αντίστοιχα, υποβάλλεται στη ΡΑΕΚ σε τύπο ο οποίος καθορίζεται σε Κανονισμούς που αφορούν την έκδοση αδειών, μαζί με τις πληροφορίες και τα τέλη που οι Κανονισμοί δυνατό να προβλέπουν.
(2) Πρόσωπο δύναται να υποβάλει αίτηση ή έντυπο κοινοποίησης για εξασφάλιση άδειας κατά τα διαλαμβανόμενα στις διατάξεις των άρθρων 26 και 27, αντίστοιχα, μόνο εφόσον-
(α) είναι φυσικό πρόσωπο, πολίτης κράτους μέλους και διαμένει σε κράτος μέλος, ή
(β) είναι νομικό πρόσωπο, εγκατεστημένο σε κράτος μέλος, και σε περίπτωση εταιρείας, έχει συσταθεί σύμφωνα με τη νομοθεσία κράτους μέλους και έχει την καταστατική της έδρα, την κεντρική διοίκηση ή την κύρια εγκατάστασή της εντός της Ένωσης.
30.-(1) Κατά την έκδοση απόφασης για τη χορήγηση άδειας, η ΡΑΕΚ ακολουθεί διαδικασία βασιζόμενη σε αντικειμενικά, διαφανή και χωρίς διακρίσεις κριτήρια, όπως καθορίζονται σε Κανονισμούς που εκδίδονται δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 138 και αφορούν την έκδοση αδειών.
(2) Τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (1), κατά την έκδοση απόφασης της ΡΑΕΚ για τη χορήγηση άδειας για την κατασκευή εγκαταστάσεων παραγωγής, η ΡΑΕΚ λαμβάνει υπόψη της κριτήρια τα οποία σχετίζονται με-
(α) την ασφάλεια του συστήματος ηλεκτρισμού, των εγκαταστάσεων και του σχετικού εξοπλισμού.
(β) την ενεργειακή απόδοση.
(γ) τη φύση της πρωτογενούς πηγής ενέργειας, η οποία θα χρησιμοποιηθεί από την εγκατάσταση παραγωγής ηλεκτρισμού.
(δ) τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του αιτητή, όπως τεχνικές, οικονομικές και χρηματοδοτικές δυνατότητες·
(ε) τη συμμόρφωση με τα μέτρα που θεσπίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 111·
(στ) τη συνεισφορά της δυναμικότητας παραγωγής στην επίτευξη του συνολικού στόχου της Ένωσης για το μερίδιο της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές έως το 2030 όπως αναφέρεται στην παράγραφο 1 του άρθρου 3 της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/2001·
(ζ) την αξιολόγηση εναλλακτικών λύσεων για την οικοδόμηση νέας δυναμικότητας παραγωγής, όπως οι λύσεις απόκρισης ζήτησης και η αποθήκευση ενέργειας·
(η) τα αποτελέσματα της περιεκτικής αξιολόγησης που αναφέρεται στις διατάξεις του άρθρου 14Γ του περί Προώθησης της Ενεργειακής Απόδοσης στη Θέρ΅ανση και Ψύξη και της Συ΅παραγωγής Ηλεκτρισ΅ού και Θερ΅ότητας Νόμου·
(θ) τις απαιτήσεις για διεξαγωγή ανάλυσης κόστους-οφέλους και τα αποτελέσματα αυτής σύμφωνα με τις διατάξεις 14Α του περί Προώθησης της Ενεργειακής Απόδοσης στη Θέρ΅ανση και Ψύξη και της Συ΅παραγωγής Ηλεκτρισ΅ού και Θερ΅ότητας Νόμου:
(3) Η ΡΑΕΚ δημοσιοποιεί τις διαδικασίες χορήγησης αδειών και τα σχετικά κριτήρια.
31.-(1) Σε περίπτωση που η ΡΑΕΚ απορρίπτει οποιαδήποτε αίτηση για χορήγηση άδειας, ειδοποιεί γραπτώς τον αιτητή για τους λόγους της απόρριψης, οι οποίοι πρέπει να είναι αντικειμενικοί, ακριβοδίκαιοι, βάσιμοι και τεκμηριωμένοι.
(2) Κάθε πρόσωπο του οποίου η αίτηση έχει απορριφθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του εδαφίου (1), δικαιούται να προσφύγει στο Διοικητικό Δικαστήριο σύμφωνα με τις διατάξεις του ’ρθρου 146 του Συντάγματος και του άρθρου 20 του περί της Σύστασης και Λειτουργίας της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας Κύπρου Νόμου.
32. ’δεια της ΡΑΕΚ που χορηγείται σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου υπόκειται σε τροποποίηση, αναστολή, ανάκληση, τερματισμό, μεταβίAβαση ή παράταση σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται σε Κανονισμούς που αφορούν την έκδοση αδειών οι οποίοι εκδίδονται από τη ΡΑΕΚ.
33.-(1) Η ΡΑΕΚ τηρεί Μητρώο όλων των αδειών που εκδίδονται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 26 και 27 και των εξαιρέσεων από την υποχρέωση κατοχής άδειας οι οποίες παραχωρούνται σύμφωνα με το εδάφιο (4) του άρθρου 27 και καθορίζει τον τρόπο τήρησης του εν λόγω Μητρώου.
(2) Το περιεχόμενο του Μητρώου είναι διαθέσιμο για επιθεώρηση σε εργάσιμες ώρες.
(3) Οποιοδήποτε πρόσωπο δύναται, με την καταβολή τέλους το οποίο καθορίζεται με Κανονισμούς, να απαιτήσει από τη ΡΑΕΚ να του παρασχεθεί αντίγραφο αποσπάσματος του Μητρώου, κατάλληλα πιστοποιημένο από τη ΡΑΕΚ ως πιστό αντίγραφο ή απόσπασμα αυτού.
34.-(1) Η ΡΑΕΚ διενεργεί σε συστηματική βάση αξιολόγηση της επάρκειας των πόρων της εσωτερικής αγοράς ηλεκτρισμού και λαμβάνει έγκαιρα μέτρα για τη διασφάλιση της επάρκειας μέσω, μεταξύ άλλων-
(α) της αυτοπαραγωγής,
(β) της αποθήκευσης ενέργειας,
(γ) της απόκρισης ζήτησης και της ενεργειακής απόδοσης,
(δ) της εξάλειψης κάθε εντοπισμένης ρυθμιστικής στρέβλωσης,
(ε) μιας οικονομικά αποδοτικής και αγορακεντρικής προμήθειας υπηρεσιών εξισορρόπησης και επικουρικών υπηρεσιών.
(2) Τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (1), σε περίπτωση που η αξιολόγηση της επάρκειας των πόρων καταδείξει ότι η υπάρχουσα εγκατεστημένη ισχύς παραγωγής ηλεκτρισμού δεν είναι επαρκής για τη διασφάλιση ικανοποιητικής παροχής ηλεκτρισμού στη Δημοκρατία και αυτό καθιστά αναγκαία τη λήψη μέτρων που σχετίζονται με μηχανισμούς ισχύος, η ΡΑΕΚ ενημερώνει σχετικά τον Υπουργό.
(3) Ο Υπουργός, αφού ενημερωθεί από τη ΡΑΕΚ σύμφωνα με το εδάφιο (2) και ύστερα από διαβούλευση με τη ΡΑΕΚ και τον ΔΣΜΚ, εκδίδει Διάταγμα που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, το οποίο καθορίζει τη διαδικασία υποβολής προσφορών, την αναγκαία παραγωγή, τον τρόπο και τους όρους διάθεσης της εν λόγω παραγωγής και η ΡΑΕΚ επιλαμβάνεται της διαδικασίας για την εξασφάλιση της απαιτούμενης νέας παραγωγής.
(4) Η ΡΑΕΚ καθορίζει με απόφασή της που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, το ταχύτερο δυνατό μετά τη δημοσίευση του Διατάγματος που αναφέρεται στο εδάφιο (3), τους όρους, τις προϋποθέσεις και τα κριτήρια που πρέπει να ικανοποιούν οι αιτητές για τη διαδικασία υποβολής προσφορών.
(5) Η ΡΑΕΚ καλεί την υποβολή προσφορών για την αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος παραγωγής ηλεκτρισμού στη Δημοκρατία σύμφωνα με τις διαδικασίες που καθορίζονται στο Διάταγμα που εκδίδεται σύμφωνα με το εδάφιο (3):