78.-(1) Ο ΔΣΜΚ δεν δύναται να ενασχολείται με την παραγωγή, τη διανομή ή την παροχή ηλεκτρισμού στη Δημοκρατία.
(2) Ο Ιδιοκτήτης Συστήματος Μεταφοράς δεν δύναται να κατευθύνει ή να δίδει οδηγίες στον ΔΣΜΚ σε σχέση με οποιεσδήποτε από τις αρμοδιότητες που παρέχονται στον ΔΣΜΚ.
(3) Ο Ιδιοκτήτης Συστήματος Μεταφοράς, εντός χρονικής περιόδου που καθορίζεται σε ρυθμιστική απόφαση της ΡΑΕΚ, οφείλει να συμμορφώνεται με οποιεσδήποτε απαιτήσεις ήθελε κρίνει αναγκαίες ο ΔΣΜΚ, οι οποίες κρίνονται απαραίτητες για την άσκηση των αρμοδιοτήτων του.
(4) Τηρουμένων των διατάξεων των εδαφίων (1) και (2) του άρθρου 74, το Πρωτόκολλο Συστήματος Μεταφοράς, που συντάσσεται σύμφωνα με τις διατάξεις του εν λόγω άρθρου, διέπει τη σχέση μεταξύ του ΔΣΜΚ και του Ιδιοκτήτη Συστήματος Μεταφοράς.
(5) Ο Ιδιοκτήτης Συστήματος Μεταφοράς-
(α) ασκεί τα περιουσιακά του δικαιώματα κατά τρόπο, ώστε να μην παρεμβαίνει στις υποχρεώσεις του ΔΣΜΚ κατά την εκτέλεση των αρμοδιοτήτων του·
(β) παρέχει κάθε σχετική συνεργασία και στήριξη στον ΔΣΜΚ για την εκπλήρωση των καθηκόντων του, συμπεριλαμβανομένων ειδικότερα όλων των συναφών πληροφοριών·
(γ) υποχρεούται να χρηματοδοτεί τις επενδύσεις που προβλέπονται στο δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του συστήματος μεταφοράς ή συμφωνεί στη χρηματοδότησή τους από οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο τρίτο μέρος, συμπεριλαμβανομένου του ΔΣΜΚ:
(δ) μεριμνά για την κάλυψη της ευθύνης που αφορά τα πάγια στοιχεία του συστήματος μεταφοράς, με εξαίρεση το μέρος της ευθύνης που αφορά στα καθήκοντα του ΔΣΜΚ·
(ε) παρέχει εγγυήσεις για τη διευκόλυνση της χρηματοδότησης των επεκτάσεων του συστήματος μεταφοράς, με εξαίρεση τις επενδύσεις για τις οποίες, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου (γ), συμφώνησε να χρηματοδοτηθούν από οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο μέρος, συμπεριλαμβανομένου του ΔΣΜΚ:
(6) Οποιαδήποτε αρχή ή οργανισμός ή εταιρεία ή νομικό πρόσωπο ή φυσικό πρόσωπο εκτελεί οποιεσδήποτε από τις δραστηριότητες της παραγωγής ή της προμήθειας δεν δικαιούται να ασκεί άμεσα ή έμμεσα έλεγχο ή να ασκεί οποιοδήποτε δικαίωμα ή να παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες στον ΔΣΜΚ:
(7) Ο ΔΣΜΚ διά του Εκτελεστικού Διευθυντή ΔΣΜΚ ή του προσωπικού του ΔΣΜΚ ή φυσικό πρόσωπο ή νομικό πρόσωπο που παρέχει συμβουλευτικές ή άλλες υπηρεσίες στον ΔΣΜΚ, δεν δύναται να ασκεί άμεσα ή έμμεσα έλεγχο ή να ασκεί οποιοδήποτε δικαίωμα ή να μετέχει σε εποπτικό ή διοικητικό συμβούλιο αρχής ή οργανισμού ή εταιρείας ή νομικού προσώπου που εκτελεί οποιεσδήποτε από τις δραστηριότητες της παραγωγής ή της προμήθειας.
(8) Οι διατάξεις του εδαφίου (3) ερμηνεύονται με τρόπο, ώστε να μην επηρεάζουν-
(α) οποιουσδήποτε όρους ή προϋποθέσεις που περιέχονται στις άδειες που χορηγήθηκαν στον ΔΣΜΚ και στον Ιδιοκτήτη Συστήματος Μεταφοράς· και
(β) οποιαδήποτε πρωτόκολλα ή συμφωνίες που αφορούν τη σύνδεση με το σύστημα μεταφοράς και στη χρήση του.
(9) Χωρίς επηρεασμό των διατάξεων του άρθρου 80, προκειμένου να διασφαλίζεται η ανεξαρτησία του ΔΣΜΚ που αναφέρεται στις διατάξεις των εδαφίων (1) και (2), εφαρμόζονται τα ακόλουθα ελάχιστα κριτήρια:
(α) Ο ΔΣΜΚ δεν συμμετέχει σε εταιρικές δομές της ολοκληρωμένης επιχείρησης ηλεκτρικής ενέργειας, η οποία είναι υπεύθυνη, άμεσα ή έμμεσα, για την καθημερινή λειτουργία της παραγωγής, της διανομής και της προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας·
(β) αφού ληφθούν υπόψη τα επαγγελματικά συμφέροντα των προσώπων του ΔΣΜΚ, ο ΔΣΜΚ εφαρμόζει κατάλληλα μέτρα ώστε να διασφαλίζει ότι τα εν λόγω πρόσωπα ενεργούν με ανεξαρτησία·
(γ) ο ΔΣΜΚ διαθέτει αποτελεσματικές εξουσίες λήψης των σχετικών αποφάσεων, ανεξάρτητα από την ολοκληρωμένη επιχείρηση ηλεκτρικής ενέργειας, όσον αφορά τους πόρους που είναι αναγκαίοι για τη λειτουργία, τη συντήρηση και την ανάπτυξη του δικτύου·
(δ) ο ΔΣΜΚ καταρτίζει πρόγραμμα συμμόρφωσης, το οποίο υποβάλλεται στη ΡΑΕΚ για έγκριση, και στο οποίο αναφέρονται τα μέτρα που λαμβάνονται και καθορίζονται οι υποχρεώσεις των υπαλλήλων του, ώστε να διασφαλίζεται η αμερόληπτη συμπεριφορά του προσωπικού του και υποβάλλει στη ΡΑΕΚ και δημοσιεύει ετήσια έκθεση στην οποία περιγράφονται τα μέτρα που έχουν ληφθεί και ο βαθμός ικανοποίησης του προγράμματος.
(10) Υπό την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 66, το προσωπικό και οποιοδήποτε περιουσιακό στοιχείο του ΔΣΜΚ στεγάζονται σε ακίνητη περιουσία, ενοικιαζόμενη ή υπό την ιδιοκτησία του ΔΣΜΚ, η οποία είναι φυσικά διαχωρισμένη από τις εγκαταστάσεις οποιουδήποτε φυσικού προσώπου ή νομικού προσώπου που ασκεί τις δραστηριότητες της παραγωγής ή της προμήθειας.
79. Κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων του, ο ΔΣΜΚ δεν προβαίνει σε δυσμενείς διακρίσεις μεταξύ προσώπων ή κατηγοριών προσώπων ή μεταξύ χρηστών του συστήματος ή κατηγοριών χρηστών του συστήματος, και ειδικότερα προς όφελος θυγατρικών εταιρειών, συνδεδεμένων με αυτόν επιχειρήσεων ή κοινοπραξιών στις οποίες συμμετέχει.
80.-(1) (α) Ο ΔΣΜΚ δεν ασκεί άμεσα ή έμμεσα έλεγχο επί επιχειρήσεως που εκτελεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες της παραγωγής ή της προμήθειας, ούτε ο Εκτελεστικός Διευθυντής ΔΣΜΚ ή το προσωπικό του ΔΣΜΚ συμπεριλαμβανομένου του Διευθυντή Λειτουργίας Αγοράς ΔΣΜΚ και του Διευθυντή Λειτουργίας Συστήματος ΔΣΜΚ ή οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες ή δύναται να επηρεάσει τις αποφάσεις του ΔΣΜΚ, είναι μέλος ή παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σε εποπτικό συμβούλιο, διοικητικό συμβούλιο ή σε όργανο που εκπροσωπεί νόμιμα επιχείρηση, που ασκεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες παραγωγής ή προμήθειας.
(β) Για σκοπούς πιστοποίησης όσων προβλέπονται στην παράγραφο (α), η ΡΑΕΚ εκδίδει απόφαση για την εν λόγω πιστοποίηση, η οποία δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, και την κοινοποιεί στην Επιτροπή.
(2) Ο ΔΣΜΚ γνωστοποιεί στη ΡΑΕΚ κάθε σχεδιαζόμενη συναλλαγή που ενδεχομένως καθιστά αναγκαία την επανεκτίμηση της συμμόρφωσής του σύμφωνα με το εδάφιο (1).
(3) Η ΡΑΕΚ παρακολουθεί τη διαρκή συμμόρφωση του ΔΣΜΚ με τις διατάξεις του εδαφίου (1) και κινεί τη διαδικασία πιστοποίησης για να διαπιστωθεί η εν λόγω συμμόρφωση-
(α) ύστερα από γνωστοποίηση του ΔΣΜΚ σύμφωνα με τις διατάξεις του εδαφίου (2), ή
(β) με δική της πρωτοβουλία, σε περίπτωση που περιέλθει σε γνώση της ότι σχεδιαζόμενη αλλαγή των δικαιωμάτων ή της επιρροής του ΔΣΜΚ επί επιχειρήσεως που ασκεί οποιαδήποτε από τις δραστηριότητες της παραγωγής ή της προμήθειας και ενδέχεται να καταλήξει σε παράβαση των διατάξεων του εδαφίου (1), ή σε περίπτωση που έχει λόγο να θεωρήσει ότι έχει συμβεί τέτοια παράβαση.
(4) Η ΡΑΕΚ δύναται να ζητήσει από τον ΔΣΜΚ και τις επιχειρήσεις που ασκούν οποιαδήποτε από τις αρμοδιότητες της παραγωγής ή της προμήθειας κάθε πληροφορία σχετική με την εκτέλεση των καθηκόντων τους, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου:
81.-(1)(α) Σε περίπτωση που υποβάλλεται αίτημα πιστοποίησης από ιδιοκτήτη ή διαχειριστή συστήματος μεταφοράς που τελεί υπό τον έλεγχο προσώπου ή προσώπων από τρίτη χώρα ή τρίτες χώρες, η ΡΑΕΚ ειδοποιεί την Επιτροπή.
(β) Η ΡΑΕΚ γνωστοποιεί επίσης αμελλητί στην Επιτροπή κάθε περίσταση που δύναται να οδηγήσει στην απόκτηση του ελέγχου του συστήματος μεταφοράς ή του ΔΣΜΚ από πρόσωπο ή πρόσωπα από τρίτη χώρα ή τρίτες χώρες.
(2) Ο ΔΣΜΚ γνωστοποιεί στη ΡΑΕΚ κάθε περίσταση που δύναται να οδηγήσει στην απόκτηση του ελέγχου του συστήματος μεταφοράς ή του ΔΣΜΚ από πρόσωπο ή πρόσωπα από τρίτη χώρα ή τρίτες χώρες.
(3)(α) Η ΡΑΕΚ εκδίδει σχέδιο απόφασης σχετικά με την πιστοποίηση του ΔΣΜΚ εντός τεσσάρων (4) μηνών από την ημερομηνία της γνωστοποίησης του ΔΣΜΚ.
(β) Η ΡΑΕΚ αρνείται την πιστοποίηση του ΔΣΜΚ εάν δεν έχει αποδειχθεί στην ίδια, ότι η χορήγησή δεν θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Δημοκρατίας και της Ένωσης.
(γ) Κατά την εξέταση του πιο πάνω θέματος, η ΡΑΕΚ λαμβάνει υπόψη-
(i) τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της Ένωσης έναντι της εν λόγω τρίτης χώρας που απορρέουν από το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένων τυχόν συμφωνιών που έχουν συναφθεί με μία ή περισσότερες τρίτες χώρες, με την Ένωση μεταξύ των συμβαλλόμενων μερών, στις οποίες διαλαμβάνονται τα ζητήματα ασφάλειας του ενεργειακού εφοδιασμού,
(ii) τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της Δημοκρατίας έναντι της εν λόγω τρίτης χώρας, που απορρέουν δυνάμει συμφωνιών που έχουν συναφθεί με αυτή, υπό την προϋπόθεση ότι οι συμφωνίες αυτές συνάδουν με την ενωσιακή νομοθεσία, και
(iii) άλλα συγκεκριμένα στοιχεία και περιστάσεις που αφορούν την υπόθεση και την οικεία τρίτη χώρα.
(4) Η ΡΑΕΚ κοινοποιεί αμελλητί την απόφασή της στην Επιτροπή μαζί με όλες τις σχετικές πληροφορίες που αφορούν την εν λόγω απόφαση.
(5) Πριν από την έκδοση απόφασης από τη ΡΑΕΚ σχετικά με την πιστοποίηση, η ΡΑΕΚ ζητά τη γνώμη της Επιτροπής όσον αφορά το κατά πόσο-
(α) η εν προκειμένω οντότητα συμμορφώνεται προς τις απαιτήσεις του άρθρου 43 της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/944, και
(β) η χορήγηση της πιστοποίησης δεν θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού της Ένωσης.
(6) Σε περίπτωση μη γνωμοδότησης από την Επιτροπή εντός δύο μηνών από την ημερομηνία παραλαβής από την Επιτροπή του αιτήματος που αναφέρεται στις διατάξεις του εδαφίου (5) ή εντός τεσσάρων (4) μηνών από την ημερομηνίας παραλαβής του αιτήματος σε περίπτωση που κατά την κατάρτιση της γνώμης της η Επιτροπή ζητήσει την γνώμη του ACER, της Δημοκρατίας και των ενδιαφερόμενων μερών, θεωρείται ότι η Επιτροπή δεν έχει αντιρρήσεις κατά της απόφασης της ΡΑΕΚ.
(7) Η ΡΑΕΚ λαμβάνει εντός δύο (2) μηνών από τη λήξη της προθεσμίας που αναφέρεται στις διατάξεις του εδαφίου (6) την τελική της απόφαση όσον αφορά την πιστοποίηση, κατά τη λήψη της οποίας λαμβάνει δεόντως υπόψη τη γνώμη της Επιτροπής:
(8) Η τελική απόφαση της ΡΑΕΚ και η γνώμη της Επιτροπής δημοσιεύονται ταυτοχρόνως και σε περίπτωση που η τελική απόφαση της ΡΑΕΚ διαφέρει από τη γνώμη της Επιτροπής, η ΡΑΕΚ παρέχει και δημοσιεύει, μαζί με την απόφασή της, το αιτιολογικό της εν λόγω απόφασης.
(9) Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου δεν θίγουν το δικαίωμα της Δημοκρατίας να ασκεί νομικούς ελέγχους για την προστασία των έννομων συμφερόντων δημόσιας ασφάλειας, κατά τα οριζόμενα στην ενωσιακή νομοθεσία.
82.-(1) Ο ΔΣΜΚ δεν δύναται να έχει στην ιδιοκτησία του, να αναπτύσσει, να διαχειρίζεται ή να λειτουργεί εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας.
(2) Ανεξαρτήτως των διατάξεων του εδαφίου (1), ο Υπουργός, ύστερα από διαβούλευση με τη ΡΑΕΚ, με γνωστοποίησή του που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, επιτρέπει στον ΔΣΜΚ να έχει στην ιδιοκτησία του, να αναπτύσσει, να διαχειρίζεται ή να λειτουργεί εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας οι οποίες αποτελούν πλήρως ενσωματωμένα στοιχεία δικτύου, εφόσον η ΡΑΕΚ έχει δώσει την έγκρισή της ή εάν πληρούνται όλες οι ακόλουθες προϋποθέσεις:
(α) Τα άλλα μέρη που συμμετείχαν σε ανοικτή και διαφανή και χωρίς διακρίσεις διαδικασία υποβολής προσφορών στην οποία προβαίνει ο ΔΣΜΚ και η οποία υπόκειται σε επανεξέταση και έγκριση από τη ΡΑΕΚ σύμφωνα με την παράγραφο (γ) και διενεργείται σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές που καταρτίζονται σύμφωνα με τις διατάξεις του εδαφίου (3), δεν απέκτησαν το δικαίωμα για ιδιοκτησία, ανάπτυξη, έλεγχο, διαχείριση ή λειτουργία παρόμοιων εγκαταστάσεων ή δεν μπορούσαν να παράσχουν τις εν λόγω υπηρεσίες με εύλογο κόστος και εγκαίρως·
(β) οι εν λόγω εγκαταστάσεις ή επικουρικές υπηρεσίες μη σχετικών με τη συχνότητα είναι απαραίτητες, προκειμένου ο ΔΣΜΚ να τηρεί τις υποχρεώσεις που υπέχει δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου για την αποτελεσματική, αξιόπιστη και ασφαλή λειτουργία του συστήματος μεταφοράς, και δεν χρησιμοποιούνται για την αγορά ή την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας· και
(γ) η ΡΑΕΚ έχει αξιολογήσει την αναγκαιότητα αυτής της παρέκκλισης, έχει προβεί σε εκ των προτέρων εξέταση της εφαρμοσιμότητας της διαδικασίας υποβολής προσφορών, συμπεριλαμβανομένων των προϋποθέσεων της εν λόγω διαδικασίας υποβολής προσφορών και έχει παράσχει την έγκρισή της.
(3) Η ΡΑΕΚ καταρτίζει κατευθυντήριες γραμμές ή ρήτρες για δημόσιες συμβάσεις με σκοπό να βοηθήσει τον ΔΣΜΚ να διασφαλίσει δίκαιη διαδικασία υποβολής προσφορών, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου (α) του εδαφίου (2).
(4) Η ΡΑΕΚ κοινοποιεί την απόφασή της για χορήγηση παρέκκλισης και όλες τις συναφείς πληροφορίες αναφορικά με το αίτημα και τους λόγους για τους οποίους χορηγείται η παρέκκλιση στην Επιτροπή και τον ACER.
(5) (α) Η ΡΑΕΚ διεξάγει ανά τακτά χρονικά διαστήματα ή τουλάχιστον ανά πέντε (5) έτη δημόσια διαβούλευση για τις υφιστάμενες εγκαταστάσεις αποθήκευσης ενέργειας, με στόχο την εκτίμηση της δυνητικής διαθεσιμότητας και του δυνητικού ενδιαφέροντος επένδυσης σε τέτοιες εγκαταστάσεις.
(β) Σε περίπτωση που προκύπτει από τη δημόσια διαβούλευση, κατόπιν αξιολόγησης από τη ΡΑΕΚ, ότι τρίτα μέρη είναι σε θέση να έχουν στην ιδιοκτησία τους, να αναπτύσσουν, να λειτουργούν ή να διαχειρίζονται τέτοιες εγκαταστάσεις κατά τρόπο οικονομικά αποδοτικό, η ΡΑΕΚ μεριμνά για τη σταδιακή κατάργηση εντός δεκαοκτώ (18) μηνών των σχετικών δραστηριοτήτων του ΔΣΜΚ:
(6) Οι διατάξεις του εδαφίου (5) δεν εφαρμόζονται σε πλήρως ενσωματωμένα στοιχεία δικτύου ή για τη συνήθη περίοδο απόσβεσης νέων εγκαταστάσεων αποθήκευσης ενέργειας σε συσσωρευτές με τελική απόφαση επένδυσης έως το έτος 2024, οι οποίες-
(α) είναι συνδεδεμένες με το δίκτυο το αργότερο δύο (2) έτη μετά,
(β) ενσωματώνονται στο δίκτυο μεταφοράς,
(γ) χρησιμοποιούνται αποκλειστικά για την αντίδραση άμεσης αποκατάστασης της ασφάλειας του δικτύου σε περίπτωση έκτακτων αναγκών του δικτύου, εάν το εν λόγω μέτρο αποκατάστασης αρχίζει αμέσως και ολοκληρώνεται όταν η τακτική επανακατανομή δύναται να επιλύσει το πρόβλημα, και
(δ) εάν δεν χρησιμοποιείται για την αγορά ή την πώληση ηλεκτρικής ενέργειας στις αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της εξισορρόπησης.