4.-(1) Τα ζώα θα πρέπει πάντοτε να τυγχάνουν χειρισμού κατά τρόπο που προσιδιάζει καλύτερα στις φυσιολογικές και εθολογικές ανάγκες τους.
(2) Πρόσωπο το οποίο έχει στην κυριότητα του, στην κατοχή του ή στη φύλαξη του οποιοδήποτε ζώο, πρέπει να διασφαλίζει την υγεία και την ευημέρια του ζώου αυτού.
(3) Απαγορεύεται σ’ οποιοδήποτε πρόσωπο να εκθέτει ή υποβάλλει, χωρίς εύλογη αιτία, οποιοδήποτε ζώο σε πόνο, ταλαιπωρία, τραυματισμό ή φόβο.
(4) Απαγορεύεται σ’ οποιοδήποτε πρόσωπο εσκεμμένα να χορηγεί ή να προμηθεύει, ή όντας ιδιοκτήτης ή κάτοχος να επιτρέπει τη χορήγηση ή προμήθεια, οποιουδήποτε δηλητηρίου ή άλλης βλαβερής ουσίας σ’ οποιοδήποτε ζώο ή να προκαλεί όπως τέτοια ουσία ληφθεί απ’ οποιοδήποτε ζώο:
5.-(1) Χωρίς επηρεασμό της γενικότητας των διατάξεων του άρθρου 4, τα ζώα απαγορεύεται να υποβάλλονται σε κακομεταχείριση, παραμέληση και άσκοπη υπερκαταπόνηση.
(2) Ειδικότερα απαγορεύεται-
(α) Η με οποιοδήποτε τρόπο περιαγωγή ζώου σε κατάσταση επέλευσης φρικτού θανάτου·
(β) η θανάτωση ζώου για σκοπούς ψυχαγωγίας ή άλλους ανεπίτρεπτους σκοπούς, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης ζώων ως στόχων εξάσκησης:
(γ) η διοργάνωση αγώνων μεταξύ ζώων ή με ζώα, κατά τη διάρκεια των οποίων τα τελευταία υφίστανται κακομεταχείριση ή θανατώνονται·
(δ) η χρήση ζωντανών ζώων για εκπαίδευση σκύλων ή έλεγχο της επιθετικότητας τους, εκτός όταν οι σκύλοι εκπαιδεύονται ή δοκιμάζονται σε τεχνητή φωλιά και σε συνθήκες που θα καθοριστούν·
(ε) η χρήση ζώων για εκθέσεις, διαφημίσεις, παραγωγή κινηματογραφικών ταινιών ή για παρόμοιους σκοπούς, όταν αυτό συνεπάγεται την πρόκληση πόνου, ταλαιπωρίας ή τραυματισμού σ’ αυτά·
(στ) η απελευθέρωση ή εγκατάλειψη ζώου το οποίο βρίσκεται κάτω από ανθρώπινη φροντίδα με σκοπό την απαλλαγή από αυτό:
(ζ) χωρίς επηρεασμό των περί Προστασίας και Ευημερίας των Ζώων (Προστασία των Χοίρων που Προορίζονται για Εκτροφή και Πάχυνση) Κανονισμών του 2001, των περί Προστασίας και Ευημερίας των Ζώων (Προστασία Ωοπαραγωγών Ορνίθων) Κανονισμών του 2003 και των περί Προστασίας και Ευημερίας των Ζώων (Προστασία των Κοτόπουλων που Εκτρέφονται για την Παραγωγή Κρέατος) Κανονισμών του 2011, όπως αυτοί εκάστοτε τροποποιούνται ή αντικαθίστανται, χειρουργική επέμβαση για το σκοπό αλλαγής της εξωτερικής εμφάνισης ζώου ή για άλλους μη θεραπευτικούς σκοπούς, και ιδιαίτερα η αποκοπή ουρών και αυτιών και η αφαίρεση των φωνητικών χορδών, των νυχιών και των δοντιών των ζώων, εκτός-
(i) στις περιπτώσεις που ο κτηνίατρος θεωρεί τις μη θεραπευτικές διαδικασίας αναγκαίες, είτε για κτηνιατρικούς λόγους, είτε προς όφελος οποιουδήποτε συγκεκριμένου ζώου και το τεκμηριώσει γραπτώς και ο ιδιοκτήτης ή/και κάτοχος ζώου έχει στην κατοχή του την εν λόγω τεκμηρίωση, ή
(ii) για παρεμπόδιση αναπαραγωγής·
(η) η χορήγηση ουσιών ή η εφαρμογή θεραπειών ή η χρησιμοποίηση συσκευών σε ζώο με σκοπό την αύξηση ή μείωση του φυσικού επιπέδου απόδοσης του ζώου, η οποία συνεπάγεται ή δυνατό να συνεπάγεται κίνδυνο στην υγεία ή την ευημερία του·
(θ) η σκληρή εργασία ή εκπαίδευση του ζώου που αγγίζει τα όρια του βασανισμού·
(ι) η πρόσδεση και έλκυση του ζώου σε αυτοκινούμενο όχημα, με τρόπο που δυνατό να προκαλέσει καταπόνηση, τραυματισμό και ταλαιπωρία·
(ια) η χρήση οχημάτων ή άλλων μέσων φόρτωσης, μεταφοράς και εκφόρτωσης ζώων που είναι ακατάλληλα για το σκοπό αυτό ή που δε συνάδουν με το είδος ή το χαρακτήρα του ζώου που θα μεταφερθεί·
(ιβ) η παρατεταμένη και κάτω από αντίξοες συνθήκες αναμονή του ζώου σε οχήματα ή άλλα μέσα μεταφοράς ή άλλους χώρους που είναι δυνατό να προκαλέσουν ταλαιπωρία και καταπόνηση του ζώου·
(ιγ) ο συνωστισμός ζώων σε μέσα μεταφοράς ή άλλους χώρους αναμονής ή ενσταυλισμού που είναι δυνατό να προκαλέσει ταλαιπωρία και καταπόνηση των ζώων
(ιδ) η χρήση εκπαιδευτικού περιλαιμίου σε σκύλο, εκτός της περιόδου εντατικής εκπαίδευσης του·
(ιε) η πρόσδεση σκύλου ή γάτας, εκτός της περίπτωσης προσωρινής πρόσδεσης ζώου σε δημόσιο χώρο ή κατά τη διάρκεια περιπάτου.
(ιστ) η εφαρμογή σκιαδίου των οφθαλμών ή άλλων μέσων σε πτηνά για αποφυγή τσιμπήματος με το ράμφος
(ιζ) η χρησιμοποίηση ιπποειδών προχωρημένης ηλικίας, ασθενών, πασχόντων, εξασθενημένων ή απισχνασμένων σε οποιαδήποτε εργασία, αθλήματα, επίδειξη ή για άλλους παρεμφερείς σκοπούς·
(ιη) η διατήρηση ζωντανών ιχθύων σε κλωστή ή αγκίστρια, που έχουν διαπεράσει με οποιοδήποτε τρόπο το σώμα των ιχθύων, ή σε κλειστό δίκτυ κατά τρόπο που δυνατό να προκαλέσει τον τραυματισμό τους.
(ιθ) η πρόσδεση ζώου είδους άλλου από τα προβλεπόμενα στην παράγραφο (ιε) είδη, εκτός εάν το ζώο παραμένει σε κατάλληλο, για τις φυσιολογικές και εθολογικές ανάγκες του, χώρο και η ελευθερία κίνησης που αυτό έχει ανάγκη δεν παρεμποδίζεται, αλλά ούτε εκτίθεται σε κίνδυνο στραγγαλισμού.
(κ) η διατήρηση, η απομόνωση, ο περιορισμός σκύλου ή γάτας σε ταράτσα, μπαλκόνι ή βεράντα·
(κα) η καταστροφή των χώρων σίτισης και πόσης των αδέσποτων ζώων ή/και η απόσυρση από τους εν λόγω χώρους τροφής και ύδατος που προορίζονται για τα αδέσποτα ζώα:
- 46(I)/1994
- 75(I)/2000
- 55(I)/2013
- 175(I)/2020
6.-(1) Χωρίς επηρεασμό της γενικότητας των διατάξεων του άρθρου 4, κάθε πρόσωπο το οποίο έχει στην κυριότητα του, στην κατοχή του ή στη φύλαξη του οποιοδήποτε ζώο πρέπει να του παρέχει κατάλληλη για το είδος ή την κατηγορία του τροφή, νερό και φροντίδα και, όπου απαιτείται, στέγαση.
(2) Η αναγκαία ελευθερία κινήσεων του ζώου δεν πρέπει να περιορίζεται μόνιμα ή άσκοπα με οποιοδήποτε τρόπο που συνεπάγεται πόνο, ταλαιπωρία ή τραμαυτισμό.
(3) Πρόσωπα τα οποία έχουν στην κυριότητα, κατοχή ή φύλαξη τους ιπποειδή προχωρημένης ηλικίας, πάσχοντα, ασθενούντα, εξασθενημένα ή απισχνασμένα οφείλουν να τα προστατεύουν και να τα φροντίζουν μέχρι το θάνατο τους, εκτός αν αποφασίσει διαφορετικά γι’ αυτό κτηνίατρος.
(4) Κανονισμοί μπορούν να καθορίζουν γενικές ή ειδικές απαιτήσεις για τη διατήρηση των διάφορων ζώων αναφορικά με τέτοια θέματα όπως είναι οι ελάχιστες διαστάσεις, ο σχεδιασμός, ο φωτισμός και ο εξαερισμός των διατιθέμενων χώρων ενδιαίτησης αυτών, η πληθυσμιακή πυκνότητα για ομαδική στέγαση και τα μέσα πρόσδεσης των ζώων.
7.-(1) Οποτεδήποτε καταστεί αναγκαίο για σκοπούς προστασίας της υγείας και ευημερίας των ζώων, ο Υπουργός μπορεί να εκδίδει γενικά ή ειδικά διατάγματα, ανάλογα με την περίπτωση, τα οποία δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και με τα οποία ρυθμίζονται θέματα ή επιβάλλονται υποχρεώσεις αναφορικά με όλα ή οποιαδήποτε από τα ακόλουθα:
(α) Την απαίτηση κατοχής σχετικής άδειας από τους επαγγελματίες φροντιστές ή εκπαιδευτές ζώων, καθώς και τη διαδικασία και τους όρους χορήγησης της εν λόγω άδειας,
(β) τους κτηνιατρικούς ή άλλους ελέγχους, τακτικούς ή έκτακτους, στους οποίους πρέπει να υποβάλλονται τα ζώα γενικά ή ορισμένη κατηγορία ή είδος αυτών για σκοπούς προστασίας της υγείας ή της ευημερίας τους, ή
(γ) τους τακτικούς ή έκτακτους ελέγχους των υποστατικών, μέσων μεταφοράς ή χώρων όπου κρατούνται ή μεταφέρονται ζώα γενικά ή ορισμένη κατηγορία ή είδος αυτών·
(δ) την απαίτηση κατοχής σχετικής άδειας των υποστατικών που δεν επιδεικνύουν σημαντικό αριθμό άγριων ζώων ή ειδών άγριων ζώων στο κοινό, καθώς και τη διαδικασία και τους όρους χορήγησης της εν λόγω άδειας.
(2) Όταν διάταγμα δυνάμει του εδαφίου (1)(α) εκδίδεται και βρίσκεται σε ισχύ, απαγορεύεται σε οποιοδήποτε πρόσωπο να ασκεί το επάγγελμα του φροντιστή ή εκπαιδευτή της καθοριζόμενης στο διάταγμα κατηγορίας ή του είδους ζώου κατά παράβαση του εν λόγω διατάγματος.
- 46(I)/1994
- 75(I)/2000
- 55(I)/2013
8.-(1) Απαγορεύεται η χρησιμοποίηση ζωντανών ζώων για εκπαιδευτικούς σκοπούς, εκτός κατόπιν άδειας της αρμόδιας αρχής, που χορηγείται μόνο σε περιπτώσεις που αυτό κρίνεται αναγκαίο μέσο επαγγελματικής εκπαίδευσης.
(2) Η χρησιμοποίηση ζωντανών ζώων για επιστημονικούς σκοπούς απαγορεύεται, εκτός εάν γίνεται μέσα στα πλαίσια των περί Προστασίας και Ευημερίας των Ζώων (Προστασία των Ζώων που Χρησιμοποιούνται για Επιστημονικούς Σκοπούς) Κανονισμών του 2013.
8Α.-(1) Ιδρύεται Εθνική Επιτροπή για την Προστασία των Ζώων που Χρησιμοποιούνται για Επιστημονικούς Σκοπούς (στο εξής «Εθνική Επιτροπή»).
(2) Η Εθνική Επιτροπή-
(α) Συμβουλεύει την αρμόδια αρχή και το Σώμα για την Καλή Διαβίωση των Ζώων, για ζητήματα που αφορούν την απόκτηση, εκτροφή, στέγαση, φροντίδα και χρήση των ζώων σε διαδικασίες·
(β) συμβουλεύει την αρμόδια αρχή στην αξιολόγηση του έργου·
(γ) εξασφαλίζει την ανταλλαγή πληροφοριών και βέλτιστων πρακτικών με τις εθνικές επιτροπές άλλων κρατών μελών σχετικά με τη λειτουργία του Σώματος και την αξιολόγηση των έργων από την αρμόδια αρχή· και
(δ) εκπονεί προγράμματα εκπαίδευσης για τη μεταχείριση των ζώων που χρησιμοποιούνται για επιστημονικούς σκοπούς είτε αυτοτελώς είτε σε συνεργασία με συναφείς εκπαιδευτικούς ή ερευνητικούς φορείς.
(3) Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, το Σώμα για την Καλή Διαβίωση των Ζώων έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό από τον Κανονισμό 24 των περί Προστασίας και Ευημερίας των Ζώων (Προστασία των Ζώων που Χρησιμοποιούνται για Επιστημονικούς Σκοπούς) Κανονισμών του 2013, όπως αυτοί εκάστοτε τροποποιούνται ή αντικαθίστανται.
(4)(α) Η Εθνική Επιτροπή απαρτίζεται από επτά (7) μέλη, περιλαμβανομένου του Προέδρου, τα οποία επιλέγονται από τον ιδιωτικό και το δημόσιο τομέα.
(β) Ο Πρόεδρος και τα μέλη της Εθνικής Επιτροπής διορίζονται από τον Υπουργό, κατόπιν σύστασης της αρμόδιας αρχής· ο διορισμός τους γίνεται με γνωστοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας στην οποία αναφέρεται και ο χρόνος διορισμού τους.
(γ) Η Εθνική Επιτροπή αποτελείται από:
(i) ένα επίσημο κτηνίατρο·
(ii) ένα εγγεγραμμένο ιατρό δυνάμει του περί Εγγραφής Ιατρών Νόμου, όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται·
(iii) ένα εγγεγραμμένο Κτηνιατρικό φαρμακοποιό δυνάμει του περί Φαρμακευτικής και Δηλητηρίων Νόμου, όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται·
(iv) δύο άτομα με γνωστικό αντικείμενο στις βιολογικές επιστήμες·
(v) δύο άτομα που έχουν εκπαίδευση ή εμπειρία στη χρήση ζώων για επιστημονικούς σκοπούς:
(5) Η διάρκεια της θητείας των μελών της Εθνικής Επιτροπής είναι τριετής, με δικαίωμα επαναδιορισμού.
(6) Ο Υπουργός δύναται να τερματίσει το διορισμό οποιουδήποτε μέλους, αν:
(α) Το μέλος συστηματικά παραλείπει να παρευρίσκεται στις συνεδριάσεις της Εθνικής Επιτροπής· ή
(β) για οποιοδήποτε άλλο λόγο το μέλος αδυνατεί να εκτελεί τα καθήκοντα του· ή
(γ) το μέλος έχει καταδικασθεί για ποινικό αδίκημα ή συμπεριφορά τέτοιας φύσης, που κατά την κρίση του Υπουργού, δεν αρμόζει να παραμείνει ως μέλος της Εθνικής Επιτροπής.
(7) Οποιοδήποτε μέλος της Εθνικής Επιτροπής μπορεί να παραιτηθεί κατόπιν γραπτής ειδοποίησης προς τον Υπουργό·
(8)(α) Ο Πρόεδρος ή το ασκούν καθήκοντα προέδρου μέλος μαζί με άλλα τρία (3) μέλη αποτελούν απαρτία.
(β) Οι αποφάσεις λαμβάνονται με πλειοψηφία και σε περίπτωση ισοψηφίας ο προεδρεύων της συνεδρίασης έχει νικώσα ψήφο.
(γ) Τηρούνται πρακτικά των εργασιών κάθε συνεδρίασης με πλήρη στοιχεία για τις αποφάσεις, τον τρόπο που λήφθηκαν, καθώς και το σκεπτικό τους.
(δ) Τα πρακτικά επικυρώνονται με την έναρξη της επόμενης συνεδρίασης της Εθνικής Επιτροπής.
(ε) Ο Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής προεδρεύει και υπογράφει τα πρακτικά των συνεδριάσεων· σε περίπτωση απουσίας ή προσωρινού κωλύματος του Προέδρου, καθήκοντα προέδρου ασκεί ένα από τα άλλα μέλη το οποίο υποδεικνύεται από τον Υπουργό. Η σύγκληση των συνεδριάσεων δύναται να γίνει από τον Πρόεδρο ή κατόπιν αιτήματος δυο (2) τουλάχιστον μελών της Εθνικής Επιτροπής.
(9)(α) Κάθε μέλος υποχρεούται να δηλώσει πριν από την έναρξη οποιαδήποτε συνεδρίασης οποιοδήποτε άμεσο ή έμμεσο συμφέρον που δυνατό να έχει από την έκβαση του υπό συζήτηση θέματος.
(β) Η Εθνική Επιτροπή αποφασίζει σχετικά με τη εξαίρεση του μέλους από τη συνεδρίαση.
(10) Ο Υπουργός δύναται να καταβάλλει στον Πρόεδρο και στα μέλη της Εθνικής Επιτροπής τέτοια αποζημίωση αναφορικά με τα έξοδα στα οποία υποβάλλονται για την εκτέλεση των καθηκόντων τους, όπως αυτός θέλει εκάστοτε καθορίζει.
(11) Η Εθνική Επιτροπή υποβάλλει στον Υπουργό ετήσια έκθεση για τις δραστηριότητες της.
(12) Το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται να εκδίδει Κανονισμούς για την καλύτερη εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου.
9.-(1) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του περί της Βελτιώσεως των Ζώων Νόμου του 1991, Κανονισμοί μπορούν να ρυθμίζουν θέματα αναπαραγωγής που άπτονται αυστηρά της υγείας και ευημερίας των ζώων, και να απαγορεύουν γενικά ή ειδικά τη χρήση ορισμένων βιοτεχνολογικών μεθόδων αναπαραγωγής και αυτοματοποιημένων συστημάτων εντατικής εκτροφής και διατήρησης, καθώς και άλλων παρόμοιων μεθόδων οι οποίες αντιβαίνουν προς στις αρχές της υγείας και ευημερίας των ζώων.
(2) Οι Κανονισμοί αυτοί μπορούν να υπαγάγουν ορισμένες μεθόδους αναπαραγωγής και διατήρησης ζώων κάτω από το καθεστώς εξασφάλισης προηγούμενης άδειας και μπορούν να προβλέπουν μεταβατικές περιόδους έτσι ώστε υφιστάμενες εγκαταστάσεις να μπορούν να εναρμονίζονται σταδιακά με τις νέες απαιτήσεις ή απαγορεύσεις των Κανονισμών αυτών.