5.-(1) Τηρουμένων των διατάξεων του Νόμου αυτού και άνευ επηρεασμού των διατάξεων οποιουδήποτε άλλου νόμου, ο Επίτροπος έχει εξουσία όπως:
(α) Διερευνά παράπονα εναντίον οποιασδήποτε υπηρεσίας ή λειτουργού που ασκεί εκτελεστική ή διοικητική λειτουργία ότι οποιαδήποτε ενέργεια τους παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα ή ασκήθηκε κατά παράβαση των νόμων ή των κανόνων της χρηστής διοίκησης και της ορθής συμπεριφοράς προς τους διοικουμένους, εφόσον η ενέργεια αυτή επηρεάζει άμεσα και προσωπικά οποιοδήποτε πρόσωπο˙
Το παράπονο υποβάλλεται μέσα σε δώδεκα μήνες, αφότου ο ενδιαφερόμενος έλαβε γνώση των ενεργειών ή παραλείψεων για τις οποίες προσφεύγει στον Επίτροπο.
(β) διερευνά, μετά από εντολή του Υπουργικού Συμβουλίου, οποιοδήποτε θέμα το οποίο αφορά τη λειτουργία οποιασδήποτε υπηρεσίας, για να διαπιστωθεί αν λειτουργεί εύρυθμα και σύμφωνα με τους νόμους και τις αρχές της χρηστής διοίκησης.
(γ) επιλαμβάνεται αυτεπαγγέλτως υποθέσεων γενικότερου ενδια φέροντος.
(δ) Καθ’ όσον αφορά θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τα οποία δεν ασκεί ήδη ανάλογες εξουσίες δυνάμει και σύμφωνα με άλλους ειδικούς νόμους που τον καθιστούν εθνικό σώμα πρόληψης βασανιστηρίων και Επίτροπο καταπολέμησης των διακρίσεων, ασκεί τις πιο κάτω εξουσίες για την προώθηση και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη διατήρηση ή επέκταση της προστασίας τους στη Δημοκρατία και την τήρηση θεμελιωδών αρχών ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τις υπηρεσίες:
(i) Εξετάζει αυτεπάγγελτα και ετοιμάζει εκθέσεις με απόψεις, εισηγήσεις και προτάσεις για την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Δημοκρατία γενικά, ή για ειδικά θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων ή οποιαδήποτε κατάσταση παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων,
(ii) ετοιμάζει αυτεπάγγελτα εκθέσεις με απόψεις, εισηγήσεις και προτάσεις σε περίπτωση, που κατά τη διερεύνηση παραπόνου για παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων δυνάμει της παραγράφου (α) του παρόντος εδαφίου, ή εν γένει κατά την άσκηση εξουσιών που παρέχονται δυνάμει του παρόντος Νόμου, διαπιστώνει ότι υπάρχει ανάγκη για απόψεις, εισηγήσεις, ή προτάσεις για προώθηση και προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διατήρηση ή επέκταση της προστασίας τους στη Δημοκρατία, και τήρηση θεμελιωδών αρχών τους από υπηρεσίες,
(iii) για τους σκοπούς των πιο πάνω υποπαραγράφων (i) και (ii), έχει επαφές και διαβουλεύσεις με μη Κυβερνητικούς οργανισμούς και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σχετικούς επαγγελματικούς συνδέσμους και οργανωμένα σύνολα, και με άλλες αρχές, και επιτρόπους ανθρωπίνων δικαιωμάτων της Δημοκρατίας,
(iv) παρίσταται στις συναντήσεις ή άλλες εκδηλώσεις των εθνικών οργανισμών ανθρωπίνων δικαιωμάτων των κρατών που εκάστοτε διοργανώνονται στα πλαίσια των Ηνωμένων Εθνών, του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και συνεργάζεται με επιτρόπους ανθρωπίνων δικαιωμάτων και άλλους ανάλογους θεσμούς των Ηνωμένων Εθνών, του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαικής Ένωσης, όπως και με οργανισμούς προώθησης και προστασίας ανθρωπίνων δικαιωμάτων άλλων χωρών.
(2) Δεν εμπίπτει στις αρμοδιότητες του Επιτρόπου:
(α) Οποιαδήποτε ενέργεια που πιστοποιείται από τον αρμόδιο Υπουργό ότι αφορά τις σχέσεις μεταξύ της Δημοκρατίας και οποιουδήποτε άλλου κράτους ή διεθνούς οργανισμού ή την άμυνα ή ασφάλεια ή εξωτερική πολιτική της Δημοκρατίας˙
(β) οποιαδήποτε ενέργεια αναφορικά με την οποία εκκρεμεί οποιαδήποτε διαδικασία ενώπιον οποιουδήποτε Δικαστηρίου ή εξέταση ιεραρχικής προσφυγής ενώπιον οποιασδήποτε, σύμφωνα με οποιοδήποτε νόμο, διοικητικής αρχής.
(3) Ο Επίτροπος αποφασίζει κατά την κρίση του, τηρουμένων των διατάξεων του Νόμου αυτού, αν θα προβεί σε έρευνα ή αν θα συνεχίσει ή θα διακόψει έρευνα, αναφορικά με παράπονο που υποβλήθηκε σύμφωνα με την παράγραφο (α) του εδαφίου (1).
(4) Απόψεις, εισηγήσεις και προτάσεις του Επιτρόπου δυνάμει της παραγράφου (δ) του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου δυνατόν να αφορούν πρακτικά μέτρα και νομοθετικές ρυθμίσεις για προώθηση και προστασία ανθρωπίνων δικαιωμάτων, διατήρηση και επέκταση της προστασίας τους, και τήρηση θεμελιωδών αρχών τους από τις υπηρεσίες.
(5) Δεδομένου ότι ο Γενικός Εισαγγελέας της Δημοκρατίας είναι ο κατά το Σύνταγμα νομικός Σύμβουλος της Κυβέρνησης και νομικός εκπρόσωπος στις διαδικασίες του Ευρωπαικού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και των άλλων ευρωπαικών και διεθνών δικαστηρίων και δικαστικών σωμάτων, εξυπακούεται ότι η άσκηση εξουσιών δυνάμει του πιο πάνω εδαφίου (4) και της παραγράφου (δ) του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου δεν δύναται να επηρεάσει ή περιορίσει με οποιοδήποτε τρόπο την άσκηση από το Γενικό Εισαγγελέα των συνταγματικών του αρμοδιοτήτων, και το ρόλο, συναφείς δικαιοδοσίες και επιτελούμενες εργασίες και δράση του σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων, μεταξύ άλλων να συμβουλεύει για εισαγωγή νομοθετικών ρυθμίσεων και λήψη μέτρων και αποφάσεων, υπό το φως της εκάστοτε νομολογίας των πιο πάνω δικαστηρίων, του ευρωπαικού κεκτημένου, και κάθε Σύμβασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων, και για τη συμβατότητα υφιστάμενων νομοθετικών ρυθμίσεων, μέτρων και αποφάσεων με την εν λόγω εκάστοτε νομολογία, κεκτημένο και συμβάσεις.