Πλειστηριασμός δικαιωμάτων

21.-(1)(α) Από το 2019 και μετά η Αρμόδια Αρχή θέτει σε πλειστηριασμό όλα τα δικαιώματα που δεν έχουν κατανεμηθεί δωρεάν, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 22 και 24 και δεν έχουν τοποθετηθεί στο αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς που θεσπίστηκε με την απόφαση (ΕΕ) 2015/1814 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου («αποθεματικό για τη σταθερότητα της αγοράς») ή δεν έχουν ακυρωθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του εδαφίου (6) του άρθρου 28.

(β) Από το 2021 και μετά, και με την επιφύλαξη πιθανής μείωσης δυνάμει των διατάξεων της παραγράφου (β) του εδαφίου (5) του άρθρου 22, το ποσοστό των δικαιωμάτων προς πλειστηριασμό είναι πενήντα επτά τοις εκατό (57%).

(γ)(i) Ποσοστό δύο τοις εκατό (2%) της συνολικής ποσότητας δικαιωμάτων από το 2021 έως το 2030 εκπλειστηριάζεται προκειμένου να δημιουργηθεί Ταμείο Εκσυγχρονισμού για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης και για τον εκσυγχρονισμό των ενεργειακών συστημάτων ορισμένων δικαιούχων κρατών μελών, κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 10δ της Οδηγίας 2003/87/ΕΚ και στο άρθρο 22Α του παρόντος Νόμου.

(ii) Επιπροσθέτως των προβλεπόμενων στην υποπαράγραφο (i), ποσοστό δυόμιση τοις εκατό (2,5%) της συνολικής ποσότητας δικαιωμάτων μεταξύ των ετών 2024 και 2030 τίθεται σε πλειστηριασμό για το Ταμείο Εκσυγχρονισμού.

(δ) Η συνολική υπολειπόμενη ποσότητα δικαιωμάτων προς πλειστη-ριασμό από την Αρμόδια Αρχή διανέμεται σύμφωνα με το εδάφιο (3).

(2) Αν η ποσότητα των δικαιωμάτων που τίθεται σε πλειστηριασμό από την Αρμόδια Αρχή κατά το τελευταίο έτος κάθε περιόδου που εμφαίνεται στο άρθρο 29 υπερβαίνει κατά τριάντα τοις εκατό (30%) ή και περισσότερο την αναμενόμενη μέση ποσότητα που θα τεθεί σε πλειστηριασμό κατά τα πρώτα δύο (2) έτη της επόμενης περιόδου πριν από την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 5 του άρθρου 1 της απόφασης (ΕΕ) 2015/1814, τα δύο τρίτα (2/3) της διαφοράς των ποσοτήτων αφαιρούνται από τις ποσότητες που θα τεθούν σε πλειστηριασμό κατά το τελευταίο έτος της περιόδου και προστίθενται ισόποσα στις ποσότητες που πρόκειται να τεθούν σε πλειστηριασμό από την Αρμόδια Αρχή κατά τα πρώτα δύο (2) έτη της επόμενης περιόδου.

(3)(α) Η συνολική ποσότητα των δικαιωμάτων που τίθενται προς πλειστηριασμό από την Αρμόδια Αρχή συνίσταται στα ακόλουθα:

(i) Ενενήντα τοις εκατό (90%) της συνολικής ποσότητας δικαιωμάτων που τίθενται προς πλειστηριασμό, η οποία διανέμεται μεταξύ των κρατών μελών σε μερίδια ίσα με το μερίδιο των ελεγμένων εκπομπών του εκάστοτε κράτους μέλους υπό το ΣΕΔΕ της ΕΕ για το 2005 ή τη μέση τιμή της χρονικής περιόδου 2005 έως 2007, εάν αυτή είναι μεγαλύτερη·

(ii) δέκα τοις εκατό (10%) της συνολικής ποσότητας δικαιωμάτων που τίθενται προς πλειστηριασμό, η οποία διανέμεται μεταξύ ορισμένων κρατών μελών για τους σκοπούς της αλληλεγγύης, της ανάπτυξης και των διασυνδέσεων εντός της Ένωσης, με αποτέλεσμα η ποσότητα των δικαιωμάτων που τα κράτη μέλη θέτουν σε πλειστηριασμό, δυνάμει της υποπαραγράφου (i), να προσαυξάνεται επί των ποσοστών που καθορίζονται στο Παράρτημα VI.

(β) Για τους σκοπούς της υποπαραγράφου (i) της παραγράφου (α) σε περίπτωση που η Δημοκρατία δεν συμμετείχε στο ΣΕΔΕ της ΕΕ το 2005, το μερίδιό της υπολογίζεται βάσει των ελεγμένων εκπομπών στο πλαίσιο του ΣΕΔΕ της ΕΕ για το 2007.

(γ) Αν χρειάζεται, τα ποσοστά που αναφέρονται στην υποπαράγραφο (ii) της παραγράφου (α) προσαρμόζονται αναλογικά ώστε να διασφαλίζεται ότι η κατανομή είναι της τάξης του δέκα τις εκατό (10%).

(4)(α) Τα έσοδα που προκύπτουν από τη δημοπράτηση των δικαιωμάτων κατατίθενται στο Πάγιο Ταμείο της Δημοκρατίας.

(β) Ο Υπουργός Οικονομικών, λαμβάνοντας υπόψη τις εισηγήσεις της Αρμόδιας Αρχής, στο πλαίσιο του καταρτισμού του ετήσιου προϋπολογισμού, τηρουμένων των διατάξεων του περί της Δημοσιονομικής Ευθύνης και του Δημοσιονομικού Πλαισίου Νόμου, περιλαμβάνει προτάσεις που ισούνται με ολόκληρο το ποσό των εισπράξεων που προέρχονται από τον πλειστηριασμό δικαιωμάτων που αναφέρονται στο εδάφιο (3) ή ποσό ίσο με τις συγκεκριμένες εισπράξεις, εξαιρουμένων των εσόδων που καθορίζονται ως ίδιοι πόροι σύμφωνα με το εδάφιο 3 του άρθρου 311 της ΣΛΕΕ και εγγράφονται στον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των εσόδων που χρησιμοποιούνται για την αντιστάθμιση του έμμεσου κόστους άνθρακα που αναφέρονται στην παράγραφο (α) του εδαφίου (6) του άρθρου 22, για έναν ή περισσότερους από τους ακόλουθους σκοπούς:

(i) Τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου, περιλαμβανομένης της συνεισφοράς στο Παγκόσμιο Ταμείο Ενεργειακής Απόδοσης και Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και το Ταμείο Προσαρμογής όπως καθίσταται λειτουργικό από τη διάσκεψη του Πόζναν για την αλλαγή του κλίματος (COP 14 και COP/MOP 4), με στόχο την προσαρμογή στις επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος και τη χρηματοδότηση έρευνας και ανάπτυξης, και έργων επίδειξης για τη μείωση των εκπομπών και την προσαρμογή στις κλιματικές αλλαγές, περιλαμβανομένης της συμμετοχής σε πρωτοβουλίες, στο πλαίσιο του στρατηγικού ευρωπαϊκού σχεδίου ενεργειακών τεχνολογιών και των ευρωπαϊκών τεχνολογικών πλατφορμών·

(ii) την ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και δικτύων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας με στόχο την τήρηση της δέσμευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την εκπλήρωση των στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά τις διασυνδέσεις και την ανάπτυξη άλλων τεχνολογιών που συμβάλλουν στη μετάβαση προς μια ασφαλή και βιώσιμη οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα και τη συμβολή στην τήρηση της δέσμευσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης για αύξηση της ενεργειακής απόδοσης στα επίπεδα που συμφωνούνται στις σχετικές νομοθετικές πράξεις, περιλαμβανομένης της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από αυτοκαταναλωτές ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές και από κοινότητες ανανεώσιμων πηγών ενέργειας·

(iii) τη λήψη μέτρων για την αποφυγή της αποψίλωσης και τη στήριξη της προστασίας και αποκατάστασης των τυρφώνων, των δασών και άλλων χερσαίων ή θαλάσσιων οικοσυστημάτων, περιλαμβανομένων μέτρων που συμβάλλουν στην προστασία, την αποκατάσταση και την καλύτερη διαχείρισή τους, ιδίως όσον αφορά τις προστατευόμενες θαλάσσιες περιοχές, και την αύξηση της φιλικής προς τη βιοποικιλότητα δάσωσης και αναδάσωσης, μεταξύ άλλων σε αναπτυσσόμενες χώρες που έχουν κυρώσει τη Συμφωνία του Παρισιού, και τη λήψη μέτρων για τη μεταφορά τεχνολογιών και για τη διευκόλυνση της προσαρμογής στις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στις εν λόγω χώρες·

(iv) την απομόνωση του διοξειδίου του άνθρακα από τα δάση και τα εδάφη της Ευρωπαϊκής Ένωσης·

(v) την περιβαλλοντικά ασφαλή δέσμευση και γεωλογική αποθήκευση του διοξειδίου του άνθρακα, ιδίως από σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με χρήση στερεών ορυκτών καυσίμων και από φάσμα κλάδων και επιμέρους κλάδων της βιομηχανίας, περιλαμβανομένων εκείνων σε τρίτα κράτη, και καινοτόμες μεθόδους αφαίρεσης του άνθρακα, όπως η άμεση δέσμευση από τον αέρα, και αποθήκευση·

(vi) την επένδυση στην, και την επιτάχυνση της, μετάβασης σε μορφές μεταφορών που συμβάλλουν σημαντικά στην απαλλαγή του τομέα από τις ανθρακούχες εκπομπές, περιλαμβανομένων της ανάπτυξης φιλικών προς το κλίμα επιβατικών και εμπορευματικών σιδηροδρομικών μεταφορών και των υπηρεσιών και τεχνολογιών λεωφορείων, τη λήψη μέτρων για την απαλλαγή του ναυτιλιακού τομέα από τις ανθρακούχες εκπομπές, περιλαμβανομένης της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης των πλοίων, των λιμένων, καινοτόμων τεχνολογιών και υποδομών, και βιώσιμων εναλλακτικών καυσίμων, όπως το υδρογόνο και η αμμωνία που παράγονται από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, και τεχνολογιών πρόωσης μηδενικών εκπομπών, και τη χρηματοδότηση μέτρων για τη στήριξη της απαλλαγής των αερολιμένων από τις ανθρακούχες εκπομπές σύμφωνα με τον Κανονισμό (ΕΕ) 2023/1804, και τον Κανονισμό (ΕΕ) 2023/2425·

(vii) τη χρηματοδότηση έρευνας και ανάπτυξης της ενεργειακής απόδοσης και των καθαρών τεχνολογιών στους τομείς που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του παρόντος Νόμου, στον τομέα της παρακολούθησης της κλιματικής αλλαγής, της καταγραφής και παρακολούθησης των εκπομπών·

(viii) τη λήψη μέτρων για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των συστημάτων τηλεθέρμανσης και της μόνωσης, τη στήριξη των αποδοτικών και ανανεώσιμων συστημάτων θέρμανσης και ψύξης ή η στήριξη της ριζικής και σταδιακής ριζικής ανακαίνισης των κτιρίων σύμφωνα με την Οδηγία 2010/31/ΕΕ, αρχής γενομένης από την ανακαίνιση των κτιρίων με τις χειρότερες επιδόσεις·

(ix) την παροχή χρηματοδοτικής στήριξης σε νοικοκυριά χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος, μεταξύ άλλων με τη μείωση των στρεβλωτικών φόρων και στοχευμένων μειώσεων των δασμών και των τελών για την ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές·

(x) τη χρηματοδότηση εθνικών συστημάτων κλιματικών μερισμάτων με αποδεδειγμένο θετικό περιβαλλοντικό αντίκτυπο, όπως τεκμηριώνεται στην ετήσια έκθεση που αναφέρεται στη παράγραφο 2 του άρθρου 19 του Κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999·

(xi) την κάλυψη των διοικητικών δαπανών για τη διαχείριση του ΣΕΔΕ της ΕΕ·

(xii) τη χρηματοδότηση δράσεων για το κλίμα σε ευάλωτες τρίτες χώρες, περιλαμβανομένης της προσαρμογής στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής·

(xiii) την προώθηση της δημιουργίας δεξιοτήτων και της ανακατανομής του εργατικού δυναμικού, ως συμβολή στη δίκαιη μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία, ιδίως στις περιφέρειες που επηρεάζονται περισσότερο από τη μετάβαση των θέσεων απασχόλησης, σε στενή συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους, και την επένδυση στην αναβάθμιση δεξιοτήτων και την επανειδίκευση των εργαζομένων που ενδεχομένως πλήττονται από τη μετάβαση, περιλαμβανομένων των εργαζομένων στις θαλάσσιες μεταφορές· και

(xiv) την αντιμετώπιση τυχόν υπολειπόμενου κινδύνου διαρροής άνθρακα στους τομείς που καλύπτονται από το Παράρτημα I του Κανονισμού (ΕΕ) 2023/956, τη στήριξη της μετάβασης και την προώθηση της απαλλαγής από τις ανθρακούχες εκπομπές σύμφωνα με τους κανόνες για τις κρατικές ενισχύσεις.

(γ) Η Αρμόδια Αρχή ενημερώνει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και την Κοινοβουλευτική Επιτροπή Περιβάλλοντος της Βουλής των Αντιπροσώπων σχετικά με τη χρήση των εσόδων και τις δράσεις που αναλαμβάνονται σύμφωνα με την παράγραφο (β) στις εκθέσεις που υποβάλλει δυνάμει των διατάξεων της παραγράφου 2 του άρθρου 19 του Κανονισμού (ΕΕ) 2018/1999, προσδιορίζοντας, ανάλογα με την περίπτωση και όπου χρειάζεται, τα έσοδα που χρησιμοποιούνται και τις δράσεις που αναλαμβάνονται για την υλοποίηση του ενοποιημένου εθνικού σχεδίου για την ενέργεια και το κλίμα το οποίο υποβάλλεται σύμφωνα με τον εν λόγω Κανονισμό και το εδαφικό σχέδιο δίκαιης μετάβασης της Δημοκρατίας το οποίο καταρτίζεται σύμφωνα με το άρθρο 11 του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/1056.

(δ) Κατά τον καθορισμό της χρήσης των εσόδων που προέρχονται από τον πλειστηριασμό των δικαιωμάτων, η Αρμόδια Αρχή λαμβάνει υπόψη την ανάγκη να συνεχιστεί η διεθνής χρηματοδότηση δράσεων για το κλίμα σε ευάλωτες τρίτες χώρες η οποία προβλέπεται στην υποπαράγραφο (xii) της παραγράφου (β) του εδαφίου (4).

(5) Η Αρμόδια Αρχή υποβάλλει στην Επιτροπή έκθεση σχετικά με την ορθή εφαρμογή των κανόνων πλειστηριασμού σε κάθε πλειστηριασμό, ιδίως όσον αφορά τη δίκαιη και ανοικτή πρόσβαση, τη διαφάνεια, τη διαμόρφωση των τιμών και τις τεχνικές και λειτουργικές πτυχές∙ οι εκθέσεις αυτές υποβάλλονται εντός ενός μηνός από τη διενέργεια του πλειστηριασμού.