ΜΕΡΟΣ VII ΕΚΤΙΜΗΣΗ
Εκτίμηση ακίνητης ιδιοκτησίας που δεν εκτιμήθηκε προηγουμένως

66. Κάθε ακίνητη ιδιοκτησία η οποία δεν έχει εκτιμηθεί πριν από την έναρξη της ισχύος του Νόμου αυτού και κάθε ακίνητη ιδιοκτησία που αποκτά ύπαρξη μετά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του Νόμου αυτού, δύναται να εκτιμηθεί σύμφωνα με τις διατάξεις του Μέρους αυτού είτε με πρωτοβουλία του Διευθυντή είτε με αίτηση του εγγεγραμμένου κυρίου αυτής και στην περίπτωση τέτοιας εκτίμησης η αξία που εκτιμάται θεωρείται ότι είναι η αξία γενικής εκτίμησης της ιδιοκτησίας αυτής:

Νοείται ότι, μέχρις ότου η ακίνητη αυτή ιδιοκτησία εκτιμηθεί και η αξία γενικής εκτίμησης αυτής εγγραφεί σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, ο Διευθυντής δύναται, για σκοπούς επιβολής φορολογίας και κτηματολογικών τελών και δικαιωμάτων δυνάμει των διατάξεων οποιωνδήποτε άλλων εκάστοτε σε ισχύ νόμων, να καθορίσει προσωρινή αξία αυτής και να καταχωρήσει αυτή στα κτηματολογικά βιβλία, νοουμένου ότι η αξία που θα καθοριστεί με τον τρόπο αυτό θα συνάδει κατά το δυνατό, με τις αξίες γενικής εκτίμησης ακίνητων ιδιοκτησιών που εκτιμήθηκαν ή καθορίστηκαν διαφορετικά οι οποίες βρίσκονται στην ίδια ή γειτονική ή παρόμοια περιοχή, και αν ακόμη για το σκοπό αυτό η αξία που θα καθοριστεί δεν θα συμμορφώνεται με τον ορισμό της λέξης "αξία" στο άρθρο 2:

Νοείται περαιτέρω ότι ο Διευθυντής δύναται να προβεί σε αναθεώρηση της προσωρινής αξίας που καθορίστηκε με τον τρόπο αυτό, όπου αυτό είναι αναγκαίο, χωρίς όμως επηρεασμό οποιασδήποτε φορολογίας ή τελών και δικαιωμάτων που επιβλήθηκαν επί της προσωρινής αξίας που καθορίστηκε αρχικά.

Επανεκτίμηση

67. Οποιαδήποτε ακίνητη ιδιοκτησία που εκτιμήθηκε οποτεδήποτε, είτε πριν από την έναρξη είτε μετά την έναρξη της ισχύος του Νόμου αυτού, δύναται να επανεκτιμηθεί κατά οποιοδήποτε χρόνο ο οποίος δεν είναι μικρότερος του ενός έτους από την ημερομηνία της τελευταίας εκτίμησης, είτε με πρωτοβουλία του Διευθυντή είτε με αίτηση του εγγεγραμμένου κυρίου αυτής:

Νοείται ότι οποιαδήποτε ακίνητη ιδιοκτησία δύναται να επανεκτιμηθεί σε χρόνο μικρότερο του ενός έτους από την τελευταία εκτίμηση αν

(α) από την τελευταία εκτίμηση οποιαδήποτε τέτοια ακίνητη ιδιοκτησία έχει ουσιαστικά επανοικοδομηθεί ή αν πάνω σε οποιαδήποτε γη έχουν ανεγερθεί οποιεσδήποτε οικοδομές ή έχουν φυτευτεί οποιαδήποτε δέντρα ή αμπέλια ούτως ώστε να αυξηθεί ουσιαστικά η αξία γενικής εκτίμησης της ιδιοκτησίας αυτής ή γης· ή

(β) από την τελευταία εκτίμηση οποιαδήποτε τέτοια ακίνητη ιδιοκτησία έχει καταστραφεί ή βλαβεί σε τέτοια έκταση ώστε να επηρεάζεται σημαντικά η αξία γενικής εκτίμησης αυτής· ή

(β1) από την τελευταία εκτίμηση, οποιαδήποτε τέτοια ακίνητη ιδιοκτησία της οποίας τα φυσικά και νομικά χαρακτηριστικά της έχουν αυξήσει ή μειώσει ουσιαστικά την αξία γενικής εκτίμησής της· ή

(β2) από την τελευταία εκτίμηση, έχει διαπιστωθεί λάθος ή παράλειψη στα χαρακτηριστικά της ακίνητης ιδιοκτησίας, με βάση τα οποία καθορίζεται η αξία γενικής εκτίμησής της:

Νοείται ότι κανένα τέλος δεν επιβάλλεται για οποιαδήποτε τέτοια αίτηση· ή

(β3) λόγω λάθους ή παράλειψης δεν έχει καθορισθεί η αξία γενικής εκτίμησης· ή

(γ) έχει διαταχθεί γενική εκτίμηση δυνάμει του άρθρου 69.

Εκτιμητές

68.-(1) Κάθε εκτίμηση ή επανεκτίμηση ακίνητης ιδιοκτησίας δυνάμει του Μέρους αυτού, διενεργείται από εκτιμητή ή εκτιμητές που διορίζονται για το σκοπό αυτό από το Υπουργικό Συμβούλιο ή το Διευθυντή.

(2) Κάθε πρόσωπο που διορίστηκε ως εκτιμητής πρέπει πριν από την εκτέλεση οποιουδήποτε καθήκοντος του λειτουργήματος αυτού, να ορκιστεί ενώπιον μέλους του Δικαστηρίου, κατά τον τύπο που καθορίζεται στο Δεύτερο Πίνακα.

Γενική εκτίμηση ακίνητης ιδιοκτησίας

69.-(1) Το Υπουργικό Συμβούλιο, για σκοπούς εξασφάλισης σύγχρονης και ομοιόμορφης εκτίμησης της ακίνητης ιδιοκτησίας σε οποιοδήποτε δήμο ή κοινότητα, διατάζει τη διενέργεια γενικής εκτίμησης σε σχέση με ολόκληρη την ιδιοκτησία αυτή κατά χρονικές περιόδους που σε κάθε περίπτωση δεν είναι δυνατό να απέχουν πέραν των τριών ετών από την τελευταία γενική εκτίμηση και η κάθε χρονική περίοδος των τριών ετών θα λογίζεται ότι αρχίζει από την ημερομηνία της τελευταίας γενικής εκτίμησης, της πρώτης τριετίας αρχομένης από την 1η Ιανουαρίου 2018:

Νοείται ότι το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται να διατάζει τη διενέργεια γενικής εκτίμησης σε σχέση με οποιοδήποτε οριζόμενο μέρος ακίνητης ιδιοκτησίας σε δήμο ή κοινότητα οποτεδήποτε κρίνει τούτο αναγκαίο εντός του πιο πάνω χρονικού διαστήματος των τριών ετών,  ανεξάρτητα από τη διενέργεια γενικής εκτίμησης για ολόκληρη την πιο πάνω αναφερόμενη ιδιοκτησία.

(2) Για τους σκοπούς του άρθρου αυτού "γενική εκτίμηση" σημαίνει εκτίμηση της ακίνητης ιδιοκτησίας που αναφέρεται στο εδάφιο (1), ανεξάρτητα του αν διενεργήθηκε ή όχι προηγουμένως οποιαδήποτε εκτίμηση ή επανεκτίμηση αυτής και ανεξάρτητα από την ημερομηνία κατά την οποία διενεργήθηκε η εκτίμηση ή επανεκτίμηση αυτή.

(3) Ανεξάρτητα από οποιαδήποτε διάταξη που περιλαμβάνεται στο Νόμο αυτό, για τους σκοπούς του άρθρου αυτού κατά τον υπολογισμό της αξίας γενικής εκτίμησης της ακίνητης ιδιοκτησίας αυτή θα θεωρείται ωσάν ήταν ελεύθερη κατοχής.

(4) Γενική εκτίμηση ακίνητης ιδιοκτησίας που έγινε δεόντως δυνάμει των διατάξεων του άρθρου αυτού δεν εφαρμόζεται είτε για τους σκοπούς του Νόμου αυτού είτε για τους σκοπούς κάθε άλλου Νόμου που βρίσκεται σε ισχύ εκτός αν για το σκοπό αυτό νόμος ήθελε προβλέψει για την εφαρμογή αυτή.

Διαδικασία κατά τη γενική εκτίμηση

70. Όταν δυνάμει του άρθρου 69 έχει διαταχθεί γενική εκτίμηση σε σχέση με ολόκληρη την ακίνητη ιδιοκτησία ή οποιοδήποτε οριζόμενο μέρος αυτής σε οποιαδήποτε δήμο ή κοινότητα ισχύουν οι ακόλουθες διατάξεις:

(α) ο Διευθυντής δημοσιεύει στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και σε τέτοια άλλη εφημερίδα όπως αυτός ήθελε θεωρήσει αναγκαίο και επίσης αναρτά ειδοποίηση, η οποία πληροφορεί το κοινό ότι πρόκειται να διενεργηθεί γενική εκτίμηση, η οποία παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με την περιοχή σε σχέση με την οποία δίνεται η ειδοποίηση και σχετικά με την ημερομηνία κατά την οποία αυτή θα αρχίσει και καλεί όλους τους κυρίους ιδιοκτησίας σε αυτή όπως δώσουν στον εκτιμητή τέτοιες πληροφορίες, ή έγγραφη έκθεση που περιλαμβάνει τέτοιες λεπτομέρειες, οι οποίες αφορούν την ακίνητη ιδιοκτησία που θα εκτιμηθεί όπως ο εκτιμητής ήθελε απαιτήσει, και όπως παρουσιάσουν για επιθεώρηση οποιοδήποτε έγγραφο στην κατοχή ή υπό τον έλεγχο τους που αφορά την ιδιοκτησία, το οποίο ο εκτιμητής ήθελε απαιτήσει όπως παρουσιαστεί·

(β) με τη συμπλήρωση της γενικής εκτίμησης, ο Διευθυντής-

(i) μεριμνά να δημοσιευτεί ειδοποίηση στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας ή/και να μεταδοθεί από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, η οποία να γνωστοποιεί ότι οι κατάλογοι σε έντυπη μορφή ή/και το ηλεκτρονικό αρχείο έχουν κατατεθεί στο γραφείο του δημάρχου του οικείου δήμου ή στο γραφείο του κοινοτάρχη της οικείας κοινότητας, ανάλογα με την περίπτωση· και

(ii) αποστέλλει γραπτή ειδοποίηση στον ιδιοκτήτη με την οποία του γνωστοποιεί  την αξία γενικής εκτίμησης της ακίνητης ιδιοκτησίας του·

(γ) κάθε πρόσωπο που έχει συμφέρον σε οποιαδήποτε ακίνητη ιδιοκτησία την οποία αφορά η ειδοποίηση αυτή δύναται να επιθεωρήσει τους καταλόγους σε έντυπη μορφή ή/και ηλεκτρονικό αρχείο, κατά πάντα εύλογο χρόνο, και ο δήμαρχος ή ο κοινοτάρχης ο οποίος είναι υπεύθυνος για τους καταλόγους αυτούς πρέπει κατά πάντα εύλογο χρόνο να επιτρέπει σε οποιοδήποτε τέτοιο πρόσωπο να λαμβάνει οποιοδήποτε απόσπασμα από αυτούς ή αντίγραφο αυτών χωρίς οποιαδήποτε επιβάρυνση·

(δ) η εκτίμηση που διενεργήθηκε από εκτιμητή καθίσταται τελική εκτός αν το πρόσωπο που επηρεάζεται υποβάλει προς το Διευθυντή έγγραφη ένσταση εναντίον αυτής εντός έξι μηνών από την ημερομηνία της δημοσίευσης της ειδοποίησης στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας όπως προνοείται στην παράγραφο (β) ή εκτός αν ο Διευθυντής ζητήσει από το Δικαστήριο αναθεώρηση αυτής όπως προνοείται στην παράγραφο (στ):

Νοείται ότι, παρά τις διατάξεις της παρούσας παραγράφου, έγγραφες ενστάσεις σε σχέση με τις αξίες γενικής εκτίμησης σε τιμές 1.1.2013 δύναται να υποβάλλονται μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2015·

(ε) ο Διευθυντής εξετάζει κάθε ένσταση που υποβλήθηκε σε αυτόν δυνάμει της παραγράφου (δ) και δίνει ειδοποίηση για την απόφαση του στο πρόσωπο που επηρεάζεται·

(στ) αν ο Διευθυντής ζητήσει από το Δικαστήριο αναθεώρηση εκτίμησης όπως προνοείται στην παράγραφο (δ), αυτός προχωρεί στην ενέργεια αυτή με κάθε εύλογη ταχύτητα και δίνει ειδοποίηση για την αίτηση του στο πρόσωπο που επηρεάζεται από αυτή.

Διαδικασία κατά την εκτίμηση ή επανεκτίμηση συγκεκριμένων ιδιοκτησιών

71. Όταν σκοπεύεται η διενέργεια εκτίμησης ή επανεκτίμησης οποιασδήποτε συγκεκριμένης ιδιοκτησίας ή συγκεκριμένων ιδιοκτησιών ισχύουν οι ακόλουθες διατάξεις:

(α) ο Διευθυντής δύναται να δώσει ειδοποίηση για τη σκοπούμενη εκτίμηση ή επανεκτίμηση στο πρόσωπο που επηρεάζεται ή στα πρόσωπα που επηρεάζονται, η οποία καλεί αυτό ή αυτά όπως δώσουν στον εκτιμητή τέτοιες πληροφορίες ή έγγραφη έκθεση που περιλαμβάνει τέτοιες λεπτομέρειες οι οποίες αφορούν την ακίνητη ιδιοκτησία που θα εκτιμηθεί ή επανεκτιμηθεί ως ο εκτιμητής ήθελε απαιτήσει και όπως παρουσιάσουν για επιθεώρηση οποιοδήποτε έγγραφο που βρίσκεται στην κατοχή ή υπό τον έλεγχο αυτού ή αυτών το οποίο αφορά την ιδιοκτησία, το οποίο ο εκτιμητής ήθελε απαιτήσει όπως παρουσιαστεί ·

(β) όταν συμπληρωθεί η εκτίμηση ή η επανεκτίμηση ο Διευθυντής-

(i) Δίδει ειδοποίηση για το γεγονός αυτό στο επηρεαζόμενο πρόσωπο · ή

(ii) καταθέτει τους καταλόγους σε έντυπη μορφή ή/και το ηλεκτρονικό αρχείο στο γραφείο του δημάρχου του οικείου δήμου ή στο γραφείο του κοινοτάρχη της οικείας κοινότητα, ανάλογα με την περίπτωση, και φροντίζει να δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και να μεταδοθεί από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας και να αναρτηθεί ειδοποίηση που να γνωστοποιεί ότι οι κατάλογοι έχουν κατατεθεί στο γραφείο του δημάρχου ή του κοινοτάρχη·

(iii) οποιοδήποτε πρόσωπο το οποίο έχει συμφέρον σε οποιαδήποτε ακίνητη ιδιοκτησία στην οποία αναφέρεται η εν λόγω ειδοποίηση δύναται σε εύλογο χρόνο να επιθεωρήσει τους καταλόγους σε έντυπη μορφή ή/και το ηλεκτρονικό αρχείο και ο δήμαρχος ή ο κοινοτάρχης ο οποίος είναι υπεύθυνος για τους καταλόγους αυτούς επιτρέπει στο πρόσωπο αυτό να πάρει απόσπασμα του καταλόγου χωρίς καμιά επιβάρυνση·

(iv) η εκτίμηση ή η επανεκτίμηση καθίσταται τελική, εκτός αν το επηρεαζόμενο πρόσωπο υποβάλει στο Διευθυντή γραπτώς ένσταση εναντίον της εκτίμησης ή επανεκτίμησης μέσα σε τριάντα ημέρες από την ημερομηνία που δόθηκε η ειδοποίηση που προβλέπεται στην υποπαράγραφο (i) της παραγράφου (β) ή μέσα σε έξι μήνες από την ημερομηνία δημοσίευσης της ειδοποίησης στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, που προβλέπεται στην υποπαράγραφο (ii) της παραγράφου (β), αναλόγως της περιπτώσεως, ή αν ο Διευθυντής ζητήσει από το Δικαστήριο αναθεώρηση της εκτίμησης ή επανεκτίμησης, όπως προβλέπεται στην παράγραφο (δ) ·

(γ) ο Διευθυντής εξετάζει οποιαδήποτε ένσταση που υποβλήθηκε σε αυτόν δυνάμει της παραγράφου (β) και δίνει ειδοποίηση για την απόφαση του στο επηρεαζόμενο πρόσωπο·

(δ) αν ο Διευθυντής ζητήσει από το Δικαστήριο αναθεώρηση εκτίμησης ή επανεκτίμησης όπως προνοείται στην παράγραφο (β) πιο πάνω, αυτός προχωρεί στην ενέργεια αυτή με κάθε εύλογη ταχύτητα και δίνει ειδοποίηση για την αίτηση του στο πρόσωπο που επηρεάζεται από αυτή.

Εκτίμηση ή επανεκτίμηση ιδιοκτησίας που κατέχεται κατ' εξ αδιαιρέτου ιδανικές μερίδες

72. Ανεξάρτητα από τις διατάξεις που περιλαμβάνονται στο Νόμο αυτό, όταν ακίνητη ιδιοκτησία κατέχεται κατ' εξ αδιαιρέτου ιδανικές μερίδες ισχύουν οι ακόλουθες διατάξεις, δηλαδή-

(α) κατά την εκτίμηση ή επανεκτίμηση η ιδιοκτησία εκτιμάται ή επανεκτιμάται ως σύνολο, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το γεγονός ότι η ιδιοκτησία αυτή κατέχεται κατ' εξ αδιαιρέτου ιδανικές μερίδες, και η αξία γενικής εκτίμησης κάθε μερίδας είναι ποσό το οποίο έχει τέτοια αναλογία προς την αξία γενικής εκτίμησης ολόκληρης της ιδιοκτησίας την οποία έχει η μερίδα αυτή προς ολόκληρη την ιδιοκτησία·

(β) ολόκληρη η ιδιοκτησία δύναται να εκτιμηθεί ή να επανεκτιμηθεί, σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 66 ή 67, αντίστοιχα, με την αίτηση οποιουδήποτε ενός ή περισσότερων εγγεγραμμένων συγκυρίων αυτής·

(γ) η ένσταση κατά της εκτίμησης ή επανεκτίμησης της ιδιοκτησίας που αναφέρεται στα άρθρα 70 και 71, αντίστοιχα, δύναται να υποβληθεί από οποιοδήποτε ένα ή περισσότερους από τους συγκύριους αυτής·

(δ) όταν με την εκτίμηση ή την επανεκτίμηση ολόκληρης της ιδιοκτησίας ένσταση που υποβλήθηκε στο Διευθυντή από οποιοδήποτε από τους συγκύριους γίνεται αποδεκτή ή έφεση κατά της απόφασης του Διευθυντή επί αυτής αφού υποβληθεί στο Δικαστήριο από οποιοδήποτε από τους συγκύριους γίνεται αποδεκτή, η εκτίμηση ή η επανεκτίμηση μεταβάλλεται από το Διευθυντή ή το Δικαστήριο, αντίστοιχα σε σχέση με ολόκληρη την ιδιοκτησία.

Εκτιμήσεις ισχύουν μέχρι να αναθεωρηθούν

73.-(1) Κάθε εκτίμηση ή επανεκτίμηση που διενεργήθηκε από εκτιμητή είναι δεσμευτική και ισχύει για κάθε σκοπό και θεωρείται ότι είναι η εκτιμημένη αξία της ιδιοκτησίας στην οποία αυτή αναφέρεται μέχρις ότου αναθεωρηθεί από το Διευθυντή και η απόφαση του Διευθυντή είναι επίσης δεσμευτική και ισχύει μέχρις ότου αναθεωρηθεί από το Διευθυντή ή το Δικαστήριο, οποιοσδήποτε επιπλέον φόρος ή οποιοδήποτε επιπλέον τέλος που καταβλήθηκε με βάση την εκτίμηση ή επανεκτίμηση αυτή, πριν αυτή αναθεωρηθεί, επιστρέφεται:

Νοείται ότι, σε περίπτωση αναθεώρησης της εκτίμησης δυνάμει των διατάξεων του παρόντος άρθρου και των διατάξεων των άρθρων 70, 71 και 72 του παρόντος Νόμου, είτε με απόφαση του Διευθυντή είτε με απόφαση του Δικαστηρίου, ο Διευθυντής δίδει ειδοποίηση σε όλες τις αρμόδιες φορολογικές αρχές για την αναθεώρηση αυτή.

(2) Ανεξάρτητα από οποιαδήποτε διάταξη που περιλαμβάνεται στο Νόμο αυτό, μέχρι να διενεργηθεί δυνάμει των διατάξεων του Νόμου αυτού γενική εκτίμηση ολόκληρης της ακίνητης ιδιοκτησίας στην περιοχή οποιουδήποτε δήμου ή κοινότητας, υιοθετείται και εγγράφεται ή καταχωρίζεται στα βιβλία του Επαρχιακού Κτηματολογικού Γραφείου ως η αξία γενικής εκτίμησης οποιασδήποτε ακίνητης ιδιοκτησίας στην περιοχή αυτή που εκτιμήθηκε ή επανεκτιμήθηκε μεταγενέστερα δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 66 ή 67, αντίστοιχα, τέτοια εκατοστιαία αναλογία της αξίας αυτής ως το Υπουργικό Συμβούλιο ήθελε καθορίσει για ακίνητες ιδιοκτησίες στην περιοχή αυτή.

Κατάθεση τέλους για εξέταση ενστάσεων για εκτιμήσεις ακίνητης ιδιοκτησίας, κτλ.

74. Κάθε πρόσωπο το οποίο διαφωνεί με την εκτίμηση ή επανεκτίμηση άλλη συναφή με αυτήν απόφαση του Διευθυντή πρέπει μαζί με την ένσταση του, να καταθέτει στο σχετικό Επαρχιακό Κτηματολόγιο το ποσό των τριάντα εφτάμισι ευρώ (€37,50), όταν η αξία γενικής εκτίμησης είναι από ένα ευρώ (€1) μέχρι εκατόν χιλιάδες ευρώ (€100.000), των εβδομήντα πέντε ευρώ (€75), όταν η αξία γενικής εκτίμησης είναι εκατόν χιλιάδες ένα ευρώ (€100.001) μέχρι πεντακόσιες χιλιάδες ευρώ (€500.000), των εκατόν πενήντα ευρώ (€150), όταν η αξία γενικής εκτίμησης είναι από πεντακόσιες χιλιάδες ένα ευρώ (€500.001) μέχρι ένα εκατομμύριο ευρώ (€1.000.000), και των τριακοσίων εβδομήντα πέντε ευρώ (€375), όταν η αξία γενικής εκτίμησης είναι μεγαλύτερη του ενός εκατομμυρίου ευρώ (€1.000.000), ως δικαίωμα εξέτασης της ένστασης του που αναφέρεται:

Νοείται ότι κάθε πρόσωπο, μαζί με την ένστασή του, επισυνάπτει πλήρη και αιτιολογημένα στοιχεία, τα οποία σχετίζονται με την εκτίμηση της ακίνητης ιδιοκτησίας του.