ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ
Κυριαρχία επί του εναέριου χώρου

1. Η Δημοκρατία ασκεί πλήρη και αποκλειστική κυριαρχία στον Kυπριακό εναέριο χώρο.

2. Η κατά την παράγραφο 1 κυριαρχία περιορίζεται μόνο -

(α) από τον νόμο αυτόν και τις προς εκτέλεσή του εκδιδόμενες διατάξεις,

(β) από το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ενώσεως, από της ισχύος του στην Δημοκρατία, και, ανεξάρτητα από αυτό, τις προς εκτέλεση ή προσαρμογή προς το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ενώσεως εκδιδόμενες Kυπριακές διατάξεις,

(γ) από το ισχύον εντός της Δημοκρατίας διεθνές δίκαιο.

3. Υπό την επιφύλαξη των άρθρων 40 (δημόσια και ιδιωτική χρήση αεροδρομίων) και 41 (περιορισμοί χρήσεως), με διάταγμα του Υπουργού ορίζονται οι αεροπορικοί διάδρομοι και τα αεροδρόμια, η αποκλειστική χρήση των οποίων επιβάλλεται στα πολιτικά αεροσκάφη. Απαγορεύεται η πτήση εκτός των καθορισμένων αεροπορικών διαδρομών και η χρήση άλλων αεροδρομίων από εκείνα των οποίων η αποκλειστική χρήση επιβάλλεται στα αεροσκάφη.

4. Δεν επιτρέπεται σε αλλοδαπά κρατικά αεροσκάφη να υπερίπτανται του εδάφους της Δημοκρατίας ή να προσγειώνονται σ’αυτό χωρίς την ρητή άδεια του Υπουργού και κατά τους όρους της άδειας.

5. Δεν επιτρέπεται σε αλλοδαπό αεροσκάφος, που μπορεί να λειτουργεί χωρίς χειριστή, να υπερίπταται χωρίς χειριστή του εδάφους της Δημοκρατίας, εκτός ειδικής άδειας του Υπουργού και κατά τους όρους της άδειας. Η άδεια χορηγείται υπό την προϋπόθεση ότι το κράτος νηολογήσεως του αεροσκάφους αυτού αναλαμβάνει να εξασφαλίσει ότι οι πτήσεις του αεροσκάφους σε περιοχές ανοικτές στην πολιτική αεροπορία θα ελέγχονται κατά τρόπο που να αποτρέπεται ο κίνδυνος για τα πολιτικά αεροσκάφη.

6. Απαγορεύεται σε κάθε πρόσωπο το οποίο με βάση τους όρους εργοδότησης του έχει υποχρέωση να παρέχει Υπηρεσίες διαχείρισης της ροής εναέριας κυκλοφορίας, να αρνηθεί, όταν του ζητηθεί από το Διευθυντή του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας, να παράσχει τις υπηρεσίες αυτές επικαλούμενο το δικαίωμα της απεργίας, εάν η άσκηση του δικαιώματος αυτού θα οδηγήσει σε υποβάθμιση των υπηρεσιών αυτών κάτω από το Ελάχιστο Όριο Παροχής Υπηρεσίας διαχείρισης της ροής εναέριας κυκλοφορίας ή πιθανόν να επηρεάσει δυσμενώς την εθνική ασφάλεια.

Δικαίωμα χρήσεως του εναέριου χώρου

1. Δικαίωμα χρήσεως του Κυπριακού εναέριου χώρου υπό τους όρους του άρθρου 4 (κυριαρχία επί του εναέριου χώρου) παράγραφος 2 έχουν -

(α) αεροσκάφη που είναι νηολογημένα στην Δημοκρατία,

(β) Κυπριακά κρατικά αεροσκάφη,

(γ) αεροσκάφη που είναι νηολογημένα σε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ενώσεως ή σε κράτος που ανήκει στον Ευρωπαϊκό Κοινό Αεροπορικό Χώρο, βάσει του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ενώσεως ή της Συμφωνίας για τον Ευρωπαϊκό Κοινό Αεροπορικό Χώρο,

(δ) αεροσκάφη που έχουν το προς τούτο δικαίωμα βάσει του ισχύοντος στην Δημοκρατία διεθνούς δικαίου,

(ε) αεροσκάφη στα οποία δόθηκε άδεια εισόδου και χρήσεως του Κυπριακού εναέριου χώρου από τον Υπουργό ή την εξουσιοδοτημένη από αυτόν αρμόδια αρχή.

2. Δεν επιβάλλονται τέλη ή άλλες επιβαρύνσεις για την απλή διέλευση αλλοδαπού αεροσκάφους ή των ευρισκομένων σ’αυτό προσώπων ή πραγμάτων διά του Κυπριακού εναέριου χώρου ή την είσοδο ή έξοδο από αυτόν. Εξαιρούνται τα τέλη, τα οποία ρυθμίζονται στο άρθρο 262 (τέλη του Ευρωπαϊκού Οργανισμού για την ασφάλεια της Αεροπλοΐας, Eurocontrol) και σε κανονισμούς που εκδίδονται βάσει αυτού.

Απαγορευμένες περιοχές

1. Υπό την επιφύλαξη των διατάξεων διεθνών συμβάσεων και ιδίως του άρθρου 9 της Διεθνούς Συμβάσεως του Σικάγου 1944, της Συμφωνίας για τον Ευρωπαϊκό Kοινο Αεροπορικό Χώρο, και των ειδικών νόμων για την εθνική άμυνα και την δημόσια ασφάλεια, ο Υπουργός μπορεί να εκδίδει διατάγματα, τα οποία ορίζουν υπό οποίες προϋποθέσεις και για πόσο χρόνο περιορίζεται ή απαγορεύεται σε κυπριακά ή αλλοδαπά αεροσκάφη η πτήση πάνω από ορισμένες περιοχές.

2. Οι κατά την παράγραφο 1 απαγορευμένες περιοχές ορίζονται κατά τρόπο που δεν περιορίζει αδικαιολόγητα τις διεθνείς αεροπορικές μεταφορές,

Περιορισμοί αεροπορικών μεταφορών

1. Απαγορεύεται η μεταφορά μέσω του κυπριακού εναέριου χώρου αντικειμένων τα οποία ορίζονται με διάταγμα του Υπουργού. Το διάταγμα αυτό ορίζει και τις προϋποθέσεις υπό τις οποίες μπορεί κατ’εξαίρεση να επιτραπεί η μεταφορά τους.

2. Απαγορεύεται η μεταφορά πυρομαχικών και υλικών πολέμου στην Δημοκρατία ή πάνω από το έδαφός της με αεροσκάφος χρησιμοποιούμενο στην διεθνή αεροναυτιλία, εκτός κατόπιν αδείας του Υπουργού. Οι έννοιες των πυρομαχικών και των υλικών πολέμου ορίζονται με διάταγμα του Υπουργού, ο οποίος λαμβάνει υπ’όψη, προς επίτευξη ομοιομορφίας, τις κατά καιρούς συστάσεις του Διεθνούς Οργανισμού Πολιτικής Αεροπορίας.

3. Η μεταφορά άλλων υλικών, εκτός των πυρομαχικών και υλικών πολέμου, μπορεί να περιορισθεί ή να απαγορευθεί με διάταγμα από τον Υπουργό για λόγους δημόσιας τάξεως και ασφάλειας που χρησιμοποιούνται στην διεθνή αεροναυτιλία, χωρίς όμως διακρίσεις βάσει της εθνικότητας των αεροσκαφών, και υπό τον όρον ότι δεν παρεμποδίζεται η μεταφορά και η χρήση επί αεροσκάφους εξοπλισμού αναγκαίου για την λειτουργία ή την ναυσιπλοΐα του αεροσκάφους ή την ασφάλεια του προσωπικού ή των επιβατών.

4. Απαγορεύεται η χρήση μέσα σε αεροσκάφος φωτογραφικών μηχανών κάθε είδους, κινητών τηλεφώνων και άλλων ηλεκτρονικών συσκευών, κατά την διάρκεια της πτήσεως, προσγειώσεως και απογειώσεως και κατά τον λοιπό χρόνο λειτουργίας των κινητήρων, εφόσον τούτο ορίζεται σε διάταγμα του Υπουργού.

Κρατική ρύθμιση και εποπτεία

1. Εντός των ορίων και υπό τους όρους του παρόντος Νόμου, το Υπουργικό Συμβούλιο -

(α) θεσπίζει με κανονισμό κανόνες εναέριας κυκλοφορίας,

(β) με κανονισμό εκδίδει, τροποποιεί, αναστέλλει και ανακαλεί εξαιρέσεις από τους κανόνες αυτούς, όπου το επιτρέπει ο νόμος,

(γ) εκδίδει, τροποποιεί, αναστέλλει και ανακαλεί άλλες κανονιστικές ή ατομικές πράξεις σύμφωνα και στα όρια εξουσιοδοτήσεων του παρόντος Νόμου,

(δ) με Κανονισμούς καθορίζει οποιοδήποτε θέμα για εφαρμογή των Κανονισμών ή Οδηγιών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, που σχετίζονται με τις αερομεταφορές και προβλέπει την ίδρυση και λειτουργία οποιωνδήποτε συντονιστικών ή συμβουλευτικών επιτροπών για την εφαρμογή των εν λόγω Κανονισμών ή Οδηγιών.

2. Εντός των ορίων και υπό τους όρους του παρόντος Νόμου και των κανονισμών, ο Υπουργός -

(α) εκδίδει, τροποποιεί, αναστέλλει και ανακαλεί κανονιστικές και ατομικές πράξεις με αντικείμενο την πολιτική αεροπορία, σύμφωνα και στα όρια εξουσιοδοτήσεων του παρόντος Νόμου,

(β) ασκεί την εποπτεία εκτελέσεως της αεροπορικής νομοθεσίας,

(γ) επιβάλλει τις προβλεπόμενες από τον παρόντα Νόμο διοικητικές κυρώσεις για παραβάσεις της αεροπορικής νομοθεσίας,

(δ) ασκεί σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης τις ιδιαίτερες εξουσίες τις οποίες του παρέχει ο νόμος.

3. Εντός των ορίων και υπό τους όρους του παρόντος Νόμου, των κανονισμών του Υπουργικού Συμβουλίου και των διαταγμάτων και αποφάσεων του Υπουργού, η αρμόδια αρχή –

(α) ελέγχει την συμμόρφωση προς τους κανόνες, διαταγές, απαγορεύσεις και όρους διοικητικών πράξεων με αντικείμενο την πολιτική αεροπορία,

(β) ασκεί τις λοιπές αρμοδιότητες τις οποίες του παρέχει ο νόμος,

(γ) λαμβάνει τα προβλεπόμενα από τον παρόντα Νόμο διοικητικά μέτρα,

(δ) [Καταργήθηκε].

4. Προς άσκηση των ανωτέρω αρμοδιοτήτων ο Υπουργός με απόφαση ή η αρμόδια αρχή δύναται οποτεδήποτε να εντέλλεται την επιθεώρηση, έρευνα και έλεγχο αεροσκαφών και αεροδρομίων, όλων των χώρων και όλων των σχετικών με την λειτουργία τους εγγράφων. Η διενέργεια έρευνας σε κατοικία παρά την άρνηση του θιγομένου επιτρέπεται μόνο με δικαστικό ένταλμα.

5. Προς διευκόλυνση των ανωτέρω ελέγχων, κάθε αεροσκάφος πρέπει να είναι εφοδιασμένο με τα προβλεπόμενα στο άρθρο 18 (έγγραφα φερόμενα επί του αεροσκάφους) έγγραφα, τα οποία πρέπει να είναι πάντοτε διαθέσιμα προς έλεγχο.

6. Όταν κατά την προσγείωση ή απογείωση του αεροσκάφους προβλέπεται έλεγχος ταξιδιωτικών εγγράφων ή τελωνειακός ή φορολογικός έλεγχος, είναι υποχρεωτική η χρησιμοποίηση τελωνειακού αερολιμένα. Η διάταξη αυτή δεν θίγει το άρθρο 4 (κυριαρχία επί του εναέριου χώρου) παράγραφος 3 ούτε τις διεθνείς υποχρεώσεις της Δημοκρατίας να εξαιρεί από τους τελωνειακούς δασμούς, φόρους και τέλη κάθε είδους την καύσιμη ύλη, τα λιπαντικά έλαια, τα ανταλλακτικά και τον συνηθισμένο εξοπλισμό και εφόδια του αεροσκάφους.

7. Όταν κατά την προσγείωση ή απογείωση αεροσκάφους προβλέπεται υγειονομικός έλεγχος, σύμφωνα με τις διεθνείς υποχρεώσεις της Δημοκρατίας ή κατά την κρίση του αρμοδίου για την δημόσια υγεία υπουργού, είναι υποχρεωτική η χρησιμοποίηση υγειονομικού αερολιμένα. Η διάταξη αυτή δεν θιγεί το άρθρο 4 (κυριαρχία επί του εναέριου χώρου) παράγραφος 3.

8. Ο Υπουργός ορίζει με διάταγμα, σύμφωνα με την τελωνειακή και υγειονομική νομοθεσία και τους Διεθνείς Κανονισμούς Υγείας, τους τελωνειακούς και τους υγειονομικούς αερολιμένες.

9. Οι προβλεπόμενοι στις προηγούμενες παραγράφους κανονισμοί, διατάγματα και κανονιστικές αποφάσεις εκδίδονται βάσει του άρθρου 259 (εξουσιοδοτήσεις προς το Υπουργικό Συμβούλιο) παράγραφος 1 και του άρθρου 260 (εξουσιοδοτήσεις προς τον Υπουργό) παράγραφος 1.

9. Οι προβλεπόμενες στις προηγούμενες παραγράφους άδειες, πιστοποιητικά και άλλες ατομικές πράξεις εκδίδονται βάσει του άρθρου 259 (εξουσιοδοτήσεις προς το Υπουργικό Συμβούλιο) παραγράφοι 1 και 6 και του άρθρου 260 (εξουσιοδοτήσεις προς τον Υπουργό) παραγράφοι 1 και 2.

10. Tο άρθρο 36 (κρατική εποπτεία επί των αεροδρομίων) δεν θίγεται.

11. Η αρμόδια αρχή δύναται να εκδίδει εκάστοτε Εγκύκλιο Αεροναυτικών Πληροφοριών (AIC), σύμφωνα με τις διατάξεις του Παραρτήματος 15 της Διεθνούς Σύμβασης του Σικάγο 1944, και κάθε πρόσωπο, στο οποίο κοινοποιείται η εν λόγω Εγκύκλιος, οφείλει να τηρεί τις διατάξεις της.

Εθνικά Προγράμματα Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας

1. Η αρμόδια αρχή είναι υπεύθυνη για το σχεδιασμό, ανάπτυξη, εφαρμογή και παρακολούθηση του Εθνικού Προγράμματος Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας.

2. Η αποτελεσματικότητα του Εθνικού Προγράμματος Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας  επιτυγχάνεται μέσω του Εθνικού Προγράμματος Ποιοτικού Ελέγχου Ασφάλειας  Πολιτικής Αεροπορίας το οποίο εκπονείται και εφαρμόζεται από την αρμόδια αρχή.

3. Η αρμόδια αρχή αναπτύσσει και εφαρμόζει Εθνικό Πρόγραμμα Εκπαίδευσης Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας.

4. Τα προβλεπόμενα στα εδάφια 1, 2 και 3 Εθνικά Προγράμματα και οι συμπεριλαμβανόμενες σε αυτά διαδικασίες, πρακτικές και πρότυπα ασφάλειας για την πρόληψη και αντιμετώπιση παράνομων ενεργειών στρεφόμενων κατά της πολιτικής αεροπορίας που διαπράττονται τόσο στο έδαφος όσο και εν πτήσει, καθορίζονται βάσει κανονισμών, διαταγμάτων και αποφάσεων  καθώς και βάσει τεχνικών οδηγιών ασφάλειας που εκδίδει η αρμόδια αρχή.

5. Οι συμπεριλαμβανόμενες στα Εθνικά Προγράμματα διαδικασίες, πρακτικές και πρότυπα ασφάλειας, το περιεχόμενο των οποίων χαρακτηρίζεται ως εμπιστευτικό ή περιορισμένης χρήσης (διανομής) εκδίδονται με τεχνικές οδηγίες ασφάλειας που εκδίδει η αρμόδια αρχή, δεν δημοσιεύονται και διακινούνται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στον περί Κανονισμών Ασφαλείας Διαβαθμισμένων Πληροφοριών, Εγγράφων και Υλικού και για Συναφή Θέματα Νόμο του 2002, όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται.

6. Ιδρύεται Εθνική Επιτροπή Ασφάλειας Πολιτικής Αεροπορίας, η οποία αποτελεί το ανώτατο εθνικό συντονιστικό όργανο της Κυπριακής Δημοκρατίας για θέματα ασφάλειας πολιτικής αεροπορίας και της οποίας η σύνθεση, οι αρμοδιότητες και η λειτουργία καθορίζονται με Κανονισμούς.

Εθνική Εποπτική Αρχή Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας

1.  Αρμόδια αρχή για την εποπτεία των υπηρεσιών αεροναυτιλίας είναι ο Τομέας Εποπτείας Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας του Υπουργείου Συγκοινωνιών και Έργων.

2. Ο Τομέας Εποπτείας Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας ασκεί στη Δημοκρατία τις αρμοδιότητες, τις εξουσίες, τα καθήκοντα, που οι εθνικές εποπτικές αρχές για την παροχή υπηρεσιών αεροναυτιλίας οφείλουν να ασκούν και να εκτελούν δυνάμει των εκάστοτε σε ισχύ πράξεων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας.

3. Ο Τομέας Εποπτείας Υπηρεσιών Αεροναυτιλίας ασκεί τις αρμοδιότητες και τις εξουσίες του κατά τρόπο αμερόληπτο και διαφανή.

Αεροϊατρική εθνική εποπτική αρχή

8Γ.-(1) Αρμόδια αεροϊατρική εθνική εποπτική αρχή εντός της Δημοκρατίας είναι η Μονάδα Αεροπορικής Ιατρικής του Τμήματος Πολιτικής Αεροπορίας του Υπουργείου Μεταφορών Επικοινωνών και Έργων.

2. Η Μονάδα Αεροπορικής Ιατρικής ασκεί στη Δημοκρατία τις αρμοδιότητες, τις εξουσίες και τα καθήκοντα, που οι εθνικές εποπτικές αρχές για την εποπτεία των αεροïατρικών κέντρων και των αεροïατρικών εξεταστών οφείλουν να ασκούν και να εκτελούν δυνάμει των εκάστοτε σε ισχύ νομοθετικών πράξεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Δημοκρατίας.

3. Η Μονάδα Αεροπορικής Ιατρικής ασκεί τις αρμοδιότητες και τις εξουσίες της κατά τρόπο αμερόληπτο και διαφανή.