6.-(1) Διαμεσολάβηση δυνατόν να διεξάγεται οποτεδήποτε, περιλαμβανομένης της διεξαγωγής στο πλαίσιο δικαστικής διαδικασίας που αφορά συγκεκριμένη οικογενειακή διαφορά, και διενεργείται από πρόσωπο το οποίο είναι εγγεγραμμένο στο Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών.
(2) Διαμεσολάβηση δυνατόν να πραγματοποιείται για μέρος ή για το σύνολο οικογενειακής διαφοράς.
7.-(1) Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως τηρεί ειδικό Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών στο οποίο εγγράφονται, μετά από αίτησή τους και καταβολή του τέλους που καθορίζεται στο παρόν άρθρο, πρόσωπα που επιθυμούν να διενεργούν διαμεσολάβηση ως διαμεσολαβητές οικογενειακών διαφορών και τα οποία πληρούν τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στο άρθρο 8.
(2) Πρόσωπο που αιτείται της εγγραφής του ως διαμεσολαβητή στο Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών καταβάλλει τέλος εγγραφής το ύψος του οποίου καθορίζεται ή/και αναθεωρείται κατά καιρούς με Κανονισμούς που εκδίδονται δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 43.
(3) Το Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως.
8.-(1) Τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (2), κανένα πρόσωπο δεν εγγράφεται ως διαμεσολαβητής στο Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών, εκτός εάν-
(α) Kατέχει πανεπιστημιακό τίτλο ή δίπλωμα αναγνωρισμένο από το αρμόδιο σώμα στη Δημοκρατία στα νομικά, στην ψυχολογία ή στην κοινωνική εργασία·
(β) είναι εγγεγραμμένο στο οικείο επαγγελματικό μητρώο του επαγγέλματος που ασκεί, όπου αυτό εφαρμόζεται·
(γ) ασκεί στην Κύπρο ή στο εξωτερικό, στο δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα, το επάγγελμα για το οποίο κατέχει έναν εκ των αναφερόμενων στην παράγραφο (α) πανεπιστημιακό τίτλο ή δίπλωμα, για συνεχή περίοδο τουλάχιστον ενός (1) έτους, πριν από την υποβολή της αίτησης για εγγραφή στο Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών·
(δ) έχει τη μόνιμη διαμονή του στη Δημοκρατία κατά τα δύο (2) τελευταία έτη πριν από την υποβολή της αίτησής του για εγγραφή στο Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών·
(ε) δεν κατέχει και δεν κατείχε μόνιμη θέση στη δημόσια υπηρεσία ή στον ευρύτερο δημόσιο τομέα κατά τα δύο (2) τελευταία έτη πριν από την υποβολή αίτησης για εγγραφή στο Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών·
(στ) δεν έχει καταδικαστεί για σοβαρό ποινικό αδίκημα ή για αδίκημα που ενέχει έλλειψη τιμιότητας ή ηθική αισχρότητα·
(ζ) δεν βρίσκεται υπό επιτροπεία ή κηδεμονία και δεν στερείται της δικαιοπρακτικής του ικανότητας· και
(η) έχει τύχει ειδικής εκπαίδευσης στη διαμεσολάβηση σε οικογενειακές διαφορές, όπως καθορίζεται σε Κανονισμούς που εκδίδονται δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 43.
(2) Διαμεσολαβητής ο οποίος είναι εγγεγραμμένος στο οικείο επαγγελματικό μητρώο άσκησης του επαγγέλματός του δεν αποκλείεται από την παράλληλη άσκηση του επαγγέλματος αυτού.
9. Διαγραφή διαμεσολαβητή από το Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών διενεργείται από τον Υπουργό για οποιοδήποτε από τους ακόλουθους λόγους:
(α) Ο διαμεσολαβητής, μετά την εγγραφή του στο Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών, παύει να πληροί τις προβλεπόμενες στο άρθρο 8 προϋποθέσεις ή διαπι-στώνεται, μετά την εγγραφή του, ότι οι προϋποθέσεις αυτές δεν πληρούνταν κατά το χρόνο της εγγραφής·
(β) σε περίπτωση θανάτου του διαμεσολαβητή·
(γ) ο διαμεσολαβητής υποβάλλει αίτημα για διαγραφή του από το Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών·
(δ) ο διαμεσολαβητής κηρύσσεται σε κατάσταση πτώχευσης ή εκδίδεται κατ’ αυτού προσωρινό διάταγμα διορισμού διαχειριστή (trustee), δυνάμει των διατάξεων του περί Πτωχεύσεως Νόμου·
(ε) ο διαμεσολαβητής δεν ενήργησε σύμφωνα με τις διατάξεις του εδαφίου (3) του άρθρου 10, παρά την έκδοση τελεσίδικης απόφασης από το Πειθαρχικό Συμβούλιο για την απόκτηση οικονομικού ή άλλου συμφέροντος που δυνατόν να επηρεάσει το αμερόληπτο της κρίσης του·
(στ) διαπιστώνεται κατάχρηση της θέσης του διαμεσολαβητή κατά τρόπο που τυχόν συνέχιση διεξαγωγής διαμεσολάβησης από αυτόν να αποβαίνει επιβλαβής για το δημόσιο συμφέρον·
(ζ) ο διαμεσολαβητής δεν συνεχίζει την επαγγελματική του κατάρτιση, όπως προβλέπεται στο άρθρο 11·
(η) σε περίπτωση διαγραφής του διαμεσολαβητή από το οικείο επαγγελματικό μητρώο, όπου αυτό εφαρμόζεται· και
(θ) το Πειθαρχικό Συμβούλιο διαβιβάζει αντίγραφο απόφασής του στον Υπουργό σύμφωνα με την οποία επιβάλλεται στον διαμεσολαβητή πειθαρχική ποινή διαγραφής από το Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Υποθέσεων, όπως προβλέπεται στο άρθρο 41.
10.-(1) Κατά τη διεξαγωγή της διαδικασίας διαμεσολάβησης ο διαμεσολαβητής ασκεί τα καθήκοντά του με επιμέλεια, ανεξαρτησία και αμεροληψία, κατά τρόπο κατάλληλο και αποτελεσματικό, ανεξαρτήτως της ιδιότητάς του ή του επαγγέλματός του και ανεξαρτήτως του τρόπου με τον οποίο ορίστηκε ή ανέλαβε να διεξαγάγει την εν λόγω διαμεσολάβηση και δεν υπόκειται στον έλεγχο ούτε ακολουθεί τις οδηγίες οποιουδήποτε προσώπου ή αρχής.
(2) Ειδικότερα, χωρίς επηρεασμό της γενικότητας των διατάξεων του εδαφίου (1), ο διαμεσολαβητής έχει υποχρέωση όπως-
(α) Eνεργεί σύμφωνα με τις αρχές που διέπουν τη διαδικασία της διαμεσολάβησης, όπως αυτές καθορίζονται στο άρθρο 5 και στον Κώδικα Δεοντολογίας, που εκδίδεται δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 45,
(β) ενεργεί με αμεροληψία καθόσον αφορά τα μέρη,
(γ) είναι ουδέτερος, καθόσον αφορά το αποτέλεσμα της διαμεσολάβησης,
(δ) σέβεται τις απόψεις των μερών και διασφαλίζει την ισορροπία ισχύος των διαπραγματευτικών τους θέσεων,
(ε) διασφαλίζει την ιδιωτική και εμπιστευτική φύση της διαμεσολάβησης και ειδικότερα των συζητήσεων που λαμβάνουν χώρα σε αυτή και μεριμνά, ώστε να μην αποκαλύπτεται οτιδήποτε αναφέρεται στο πλαίσιο της διαμεσολάβησης, εκτός όπως προβλέπεται στην παράγραφο (στ) του παρόντος άρθρου και στα άρθρα 27 και 28,
(στ) ενημερώνει τα μέρη ότι δηλώσεις που γίνονται κατά τη διαδικασία διαμεσολάβησης από τις οποίες διαφαίνεται ότι οποιοδήποτε πρόσωπο και ιδιαίτερα παιδί έχει υποστεί ή ενδέχεται να έχει υποστεί ή κινδυνεύει να υποστεί βία ή κακοποίηση θα αποκαλυφθούν από το διαμεσολαβητή στις αρμόδιες αρχές, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου (β) του εδαφίου (2) του άρθρου 27,
(ζ) σε περίπτωση που η διαφορά αφορά ή επηρεάζει εν όλω ή εν μέρει παιδί, επιδεικνύει ιδιαίτερη μέριμνα για την ευημερία και το συμφέρον του παιδιού, ενθαρρύνει τους γονείς να επικεντρώνονται στις ανάγκες του παιδιού και τους υπενθυμίζει την πρωταρχική τους ευθύνη για την ευημερία του παιδιού, καθώς και την ανάγκη να πληροφορούν το παιδί και να λαμβάνουν υπόψη την άποψή του,
(η) σε περίπτωση που η διαφορά αφορά ή επηρεάζει εν όλω ή εν μέρει παιδί, εφόσον το κρίνει απαραίτητο και αφού συνεννοηθεί με τα μέρη, ακούει τις απόψεις του παιδιού και τις λαμβάνει υπόψη ανάλογα με την ηλικία και το βαθμό ωριμότητάς του,
(θ) τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 27, δίδει ιδιαίτερη προσοχή στο κατά πόσο ασκήθηκε στο παρελθόν ή ενδέχεται να ασκηθεί στο μέλλον βία μεταξύ των μερών, καθώς και στην επίδραση που αυτή μπορεί να έχει στις διαπραγματευτικές τους θέσεις:
(ι) όπου κρίνει ότι οποιοδήποτε από τα μέρη στη διαμεσολάβηση δεν είναι σε θέση ή δεν είναι πρόθυμο να συμμετάσχει στη διαδικασία ελεύθερα και πλήρως, εγείρει το ζήτημα και εξετάζει το ενδεχόμενο τερματισμού της διαδικασίας της διαμεσολάβησης, και
(ια) αποτρέπει χειριστική, απειλητική ή εκφοβιστική συμπεριφορά από οποιοδήποτε από τα μέρη και διεξάγει τη διαδικασία κατά τρόπο που να ανατρέπει, στο μέτρο του δυνατού, οποιαδήποτε ανισότητα ισχύος μεταξύ των μερών:
(3) Διαμεσολαβητής στον οποίο προτείνεται να αναλάβει ή ο οποίος έχει ήδη αναλάβει τη διεξαγωγή διαμεσολάβησης, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου, δηλώνει εγγράφως και έγκαιρα, πριν αποδεχτεί τον διορισμό του ή αμέσως μόλις διαφανεί, οποιαδήποτε σύγκρουση συμφέροντος ή οποιοδήποτε περιστατικό ή οικονομικό ή άλλο συμφέρον το οποίο ενδέχεται να επηρεάσει ή να δώσει την εντύπωση ότι επηρεάζει την ανεξαρτησία του και αρνείται το διορισμό του ή παραιτείται από διαμεσολαβητής για τη συγκεκριμένη διαμεσολάβηση, ανάλογα με την περίπτωση, εκτός εάν τα μέρη συμφωνήσουν ρητά και γραπτώς ότι αυτός είναι σε θέση να διεξαγάγει τη διαμεσολάβηση σύμφωνα με τις διατάξεις των εδαφίων (1) και (2).
(4) Για τους σκοπούς του εδαφίου (3) τεκμαίρεται ότι υφίσταται σύγκρουση συμφερόντων σε σχέση με διαμεσολάβηση στις πιο κάτω περιπτώσεις:
(α) Όταν υφίσταται προσωπική ή επαγγελματική σχέση του διαμεσολαβητή με ένα από τα μέρη στη διαμεσολάβηση·
(β) όταν ο διαμεσολαβητής, ή οποιοσδήποτε συγγενής του μέχρι δευτέρου βαθμού εξ αίματος ή ο/η σύζυγός του έχει οποιοδήποτε άμεσο ή έμμεσο οικονομικό ή άλλο συμφέρον από την έκβαση της διαμεσολάβησης· και
(γ) όταν ο διαμεσολαβητής ή οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο εργοδοτείται από το διαμεσολαβητή ή το νομικό πρόσωπο στο οποίο εργοδοτείται ο διαμεσολαβητής προέβη σε οποιαδήποτε ενέργεια στο παρελθόν, υπό άλλη ιδιότητα πλην της ιδιότητας του διαμεσολαβητή, για κάποιο από τα μέρη.
(5) Πριν από την έναρξη της διαδικασίας διαμεσολάβησης, ο διαμεσολαβητής βεβαιώνεται ότι τα μέρη αντιλαμβάνονται τη φύση της διαδικασίας διαμεσολάβησης, τον ρόλο του διαμεσολαβητή και τον δικό τους.
(6) Καθ’ όλη τη διάρκεια της διαδικασίας διαμεσολάβησης, ο διαμεσολαβητής διασφαλίζει ότι τα μέρη συμμετέχουν ισότιμα στη διαδικασία.
(7) Ο διαμεσολαβητής, εφόσον του ζητηθεί, παρέχει στα μέρη πληροφορίες σχετικά με το επαγγελματικό του υπόβαθρο, την εκπαίδευση και την εμπειρία του στον τομέα της διαμεσολάβησης.
(8) Ο διαμεσολαβητής δεν επιβάλλει συγκεκριμένη επίλυση της διαφοράς, δύναται όμως, κατά την κρίση του και με σκοπό να διευκολύνει τη φιλική διευθέτηση της διαφοράς, να υποβάλλει εισηγήσεις οι οποίες δεν έχουν δεσμευτικό χαρακτήρα.
(9) Ο διαμεσολαβητής καθοδηγείται από τον Κώδικα Δεοντολογίας για Διαμεσολαβητές Οικογενειακών Υποθέσεων, που εκδίδεται δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου, καθώς και τον Ευρωπαϊκό Κώδικα Δεοντολογίας για τους Διαμεσολαβητές.
(10) Ο διαμεσολαβητής βεβαιώνεται ότι τα μέρη έχουν ενημερώσει για τον διορισμό του διαμεσολαβητή οποιουσδήποτε δικηγόρους ενεργούν εκ μέρους τους στη διαφορά η οποία, εν όλω ή εν μέρει, κατέστη αντικείμενο της διαμεσολάβησης.
(11) Σε περίπτωση που ο διαμεσολαβητής διαπιστώσει ότι οποιοδήποτε από τα μέρη δυνατόν να δικαιούται δωρεάν αρωγή διαμεσολάβησης, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 13, ενημερώνει το μέρος για το δικαίωμα του αυτό και στην περίπτωση που ο ίδιος δεν αναλαμβάνει διαμεσολάβηση με αρωγή διαμεσολάβησης αποσύρεται από τη διαμεσολάβηση και παραπέμπει τα μέρη στον κατάλογο διαμεσολαβητών που αναλαμβάνουν τέτοιου είδους διαμεσολάβηση, ο οποίος καταρτίζεται δυνάμει των διατάξεων του εδαφίου (5) του άρθρου 13.
(12) Ο διαμεσολαβητής βεβαιώνεται ότι-
(α) Tα μέρη καταλήγουν στην απόφασή τους στη βάση επαρκών πληροφοριών και επαρκούς γνώσης και, για τον σκοπό αυτό, ενημερώνει τα μέρη για την ανάγκη να προβούν σε πλήρη και ειλικρινή αποκάλυψη όλων των ουσιωδών γεγονότων που είναι σχετικά με τη διαφορά που αποτελεί αντικείμενο της διαδικασίας διαμεσολάβησης και τα βοηθά, όπου αυτό είναι απαραίτητο, να εντοπίσουν τις σχετικές πληροφορίες και την αναγκαία υποστηρικτική τεκμηρίωσή τους,
(β) κάθε μέρος έχει τη δυνατότητα να προβεί στις αναγκαίες έρευνες σχετικά με τις πληροφορίες που έχει αποκαλύψει το άλλο μέρος και να επιδιώξει να εξασφαλίσει περισσότερες πληροφορίες ή τεκμηρίωση, όπου αυτό είναι απαραίτητο, και για τον σκοπό αυτό ζητά από το άλλο μέρος να δώσει τη συγκατάθεσή του, όπου είναι αναγκαία, για να καταστεί δυνατή η έρευνα αυτή:
(13) Ο διαμεσολαβητής ενημερώνει τα μέρη ως προς τα πλεονεκτήματα της λήψης ανεξάρτητης νομικής ή άλλης συμβουλής, όπου αυτό φαίνεται να είναι επιθυμητό κατά τη διαδικασία διαμεσολάβησης, καθώς και για το ότι είναι προς το συμφέρον τους να εξασφαλίσουν ανεξάρτητη νομική συμβουλή πριν καταλήξουν στη συμφωνία συμβιβασμού και τα προειδοποιεί για τυχόν κινδύνους και μειονεκτήματα της πιθανής επιλογής τους να μην λάβουν τέτοια ανεξάρτητη νομική συμβουλή.
(14) Με τη σύμφωνη γνώμη των μερών και του διαμεσολαβητή, είναι δυνατή η συμμετοχή στη διαδικασία διαμεσολάβησης δικηγόρων ή άλλων συμβούλων οποιουδήποτε από τα μέρη ή όλων των μερών.
(15) Ο διαμεσολαβητής βεβαιώνεται ότι τα μέρη καταλήγουν σε συμφωνία συμβιβασμού ελεύθερα και έχοντας πλήρη γνώση όλων των δεδομένων.
11. Πρόσωπο το οποίο έχει εγγραφεί στο Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών συνεχίζει την κατάρτισή του σε θέματα διαμεσολάβησης ολοκληρώνοντας παρακολούθηση τουλάχιστον οκτώ (8) ωρών εκπαίδευσης ανά έτος, του πρώτου αρχομένου από την πάροδο δύο (2) ετών από την ημερομηνία εγγραφής του στο Μητρώο Διαμεσολαβητών, και υποβάλλει σχετική βεβαίωση συνέχισης της κατάρτισης στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως.
12. Η αμοιβή του διαμεσολαβητή οικογενειακών διαφορών καθορίζεται με Κανονισμούς που εκδίδονται δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 43.
13.-(1) Παρέχεται δωρεάν αρωγή διαμεσολάβησης σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου σε διαδικασίες διαμεσολάβησης που εκκινούν στο πλαίσιο δικαστικής διαδικασίας.
(2) Η παροχή αρωγής διαμεσολάβησης σε διαδικασία διαμεσολάβησης δυνάμει των διατάξεων του παρόντος άρθρου δεν επηρεάζει και δεν επηρεάζεται από τυχόν δικαίωμα σε νομική αρωγή που τυχόν έχει οποιοδήποτε από τα μέρη σε διαδικασία διαμεσολάβησης δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 6 του περί Νομικής Αρωγής Νόμου.
(3) Σε περίπτωση που υπόθεση η οποία εκκρεμεί ενώπιον δικαστηρίου παραπέμπεται σε διαμεσολάβηση δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 18 και για την υπόθεση αυτή δεν έχει εγκριθεί αίτημα νομικής αρωγής δυνάμει των διατάξεων του περί Νομικής Αρωγής Νόμου, ο διάδικος που επιθυμεί να του παρασχεθεί αρωγή διαμεσολάβησης, υπό την ιδιότητα του μέρους στη διαμεσολάβηση, υποβάλλει γραπτή αίτηση για αρωγή διαμεσολάβησης στον πρωτοκολλητή του δικαστηρίου και, σε τέτοια περίπτωση, οποιαδήποτε κοινωνικοοικονομική έκθεση του Γραφείου Ευημερίας και έγγραφη δήλωση του αιτητή για την οικονομική του κατάσταση, που έχει ήδη γίνει στο δικαστήριο για σκοπούς αιτήματος παροχής νομικής αρωγής δυνάμει των διατάξεων του περί Νομικής Αρωγής Νόμου, μπορούν να γίνουν δεκτές για σκοπούς αρωγής διαμεσολάβησης δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου και αντιστρόφως:
(4) Σε περίπτωση που υπόθεση η οποία εκκρεμεί ενώπιον δικαστηρίου παραπέμπεται σε διαμεσολάβηση δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 18 και διάδικος στην υπόθεση αυτή λαμβάνει νομική αρωγή δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 6 του περί Νομικής Αρωγής Νόμου, το δικαστήριο εγκρίνει την παροχή αρωγής διαμεσολάβησης στη βάση προφορικού αιτήματος του διαδίκου αυτού και χωρίς περαιτέρω εξέταση του αιτήματος.
(5) Οι διατάξεις του περί Νομικής Αρωγής Νόμου που αφορούν την επιλογή δικηγόρου και τον κατάλογο δικηγόρων εφαρμόζονται, τηρουμένων των αναλογιών, για την επιλογή διαμεσολαβητή από το Μητρώο Διαμεσολαβητών Οικογενειακών Διαφορών στην περίπτωση παροχής αρωγής διαμεσολάβησης, δυνάμει των διατάξεων του παρόντος άρθρου, και για το σκοπό αυτό καταρτίζεται στο Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως κατάλογος με τα ονόματα των διαμεσολαβητών οικογενειακών διαφορών που ενδιαφέρονται να προσφέρουν υπηρεσίες με βάση το παρόν άρθρο.
(6) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του περί Νομικής Αρωγής Νόμου, η παροχή δωρεάν αρωγής διαμεσολάβησης δυνάμει των διατάξεων του παρόντος άρθρου δεν εξαρτάται από τη δυνατότητα επιτυχίας της διαμεσολάβησης.
14.-(1) Το Υπουργείο Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως μεριμνά με κάθε πρόσφορο μέσο, ιδίως μέσω του διαδικτύου, για την παροχή πληροφόρησης στο ευρύ κοινό σχετικά με τη δυνατότητα της χρήσης διαδικασίας διαμεσολάβησης για επίλυση οικογενειακών διαφορών και για τον τρόπο πρόσβασης σε διαμεσολαβητές οικογενειακών διαφορών.
(2) Οι δικηγόροι ενημερώνουν τους πελάτες τους σχετικά με τη δυνατότητα προσφυγής σε διαμεσολάβηση, όπως προβλέπεται στον παρόντα Νόμο, για την επίλυση οποιωνδήποτε διαφορών τους εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος Νόμου.