ΜΕΡΟΣ IΙΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ ΕΚΠΛΗΡΩΣΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ - ΔΙΑΚΡΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ
Υποχρέωση εκπλήρωσης στρατιωτικής υπηρεσίας

18.(1) Τηρουμένων των διατάξεων των εδαφίων (2) και (3), όλοι οι πολίτες της Δημοκρατίας, καθώς επίσης και όσα πρόσωπα έχουν οποιοδήποτε από τους δύο γονείς κυπριακής καταγωγής, αλλά δεν έχουν καταστεί πολίτες της Δημοκρατίας, από την 1η Ιανουαρίου του έτους κατά το οποίο συμπληρώνουν το δέκατο όγδοο (18ο) έτος της ηλικίας τους και μέχρι την 31η Δεκεμβρίου του έτους κατά το οποίο συμπληρώνουν το πεντηκοστό έτος (50ο) της ηλικίας τους, έχουν υποχρέωση εκπλήρωσης στρατιωτικής υπηρεσίας στη Δύναμη, όπως προνοείται στον παρόντα Νόμο.

(2) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του εδαφίου (1), σε περίπτωση πολέμου, επιστράτευσης ή άλλου δημόσιου κινδύνου που απειλεί την ύπαρξη της Δημοκρατίας, το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται, με διάταγμά του, που εκδίδεται μετά από πρόταση του Υπουργού, το οποίο δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, να καλεί για κατάταξη στη Δύναμη, για εκπλήρωση στρατιωτικής υπηρεσίας, κατά κλάση ή κατηγορία ή ονομαστικά, πολίτες της Δημοκρατίας που έχουν υπερβεί το πεντηκοστό (50ο) έτος της ηλικίας τους.

(3) Ο Υπουργός, με απόφασή του, μετά από εισήγηση του Αρχηγού, καθορίζει τη διαδικασία της πρόσκλησης και κατάταξης των καλουμένων με το διάταγμα, που εκδίδεται δυνάμει του εδαφίου (2), καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια.

(4) Χωρίς επηρεασμό των διατάξεων του εδαφίου (1), όσοι, λόγω των θρησκευτικών ή ιδεολογικών τους πεποιθήσεων, αρνούνται να εκπληρώσουν την υποχρέωση στρατιωτικής υπηρεσίας στη Δύναμη και αναγνωρίζονται ως αντιρρησίες συνείδησης, σύμφωνα με το άρθρο 51, υποχρεούνται να εκπληρώσουν εναλλακτική στρατιωτική υπηρεσία ή εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία, ανάλογα με την περίπτωση, όπως προνοείται στο άρθρο 49:

Νοείται ότι η εναλλακτική στρατιωτική υπηρεσία και η εναλλακτική κοινωνική υπηρεσία εκπληρώνεται έναντι της υποχρέωσης στρατιωτικής υπηρεσίας στη Δύναμη.

Διακρίσεις της υποχρέωσης στρατιωτικής υπηρεσίας

19.(1) Η υποχρέωση στρατιωτικής υπηρεσίας στη Δύναμη διακρίνεται σε υποχρέωση θητείας, υποχρέωση εφεδρικής υπηρεσίας και πρόσθετη υποχρέωση.

(2) Η θητεία στη Δύναμη διακρίνεται σε στρατιωτική θητεία, ειδική στρατιωτική θητεία και εναλλακτική στρατιωτική θητεία.

(3) Η εφεδρική υπηρεσία στη Δύναμη εκπληρώνεται απ' όσους ανήκουν στην εφεδρεία αυτής δυνάμει του άρθρου 43 και απ’ όσους καλούνται για εκπλήρωση στρατιωτικής υπηρεσίας στη Δύναμη δυνάμει του εδαφίου (2) του άρθρου 18.

(4) Η ειδική στρατιωτική θητεία στη Δύναμη εκπληρώνεται όπως προνοείται στο εδάφιο (2) του άρθρου 38, απ' όσους εθνοφρουρούς κρίνονται από αρμόδια, δυνάμει του παρόντος Νόμου, υγειονομική επιτροπή, ότι είναι ικανοί για εκπλήρωση τέτοιας θητείας, με βάση τον Πίνακα διατάγματος που εκδίδεται δυνάμει του άρθρου 31.

(5) Η πρόσθετη υποχρέωση επιβάλλεται στις περιπτώσεις που προνοούνται στο εδάφιο (1) του άρθρου 21.

Διάρκεια στρατιωτικής θητείας

20.(1) Οι στρατεύσιμοι υπέχουν υποχρέωση θητείας στη Δύναμη μέχρι τη συμπλήρωση του τεσσαρακοστού πέμπτου (45ου) έτους της ηλικίας τους.

(2) Η στρατιωτική θητεία στη Δύναμη δυνατόν να είναι πλήρης ή μειωμένη, όπως προνοείται στο εδάφιο (3).

(3) Η πλήρης στρατιωτική θητεία έχει διάρκεια είκοσι τεσσάρων (24) μηνών και η μειωμένη θητεία, ανάλογα με την περίπτωση, έχει διάρκεια δεκαοκτώ (18), δεκατεσσάρων (14), έξι (6) και τριών (3) μηνών, όπως προνοείται στο άρθρο 21:

Νοείται ότι, η διάρκεια της θητείας -

(α) όσων αναγνωρίζονται ως αντιρρησίες συνείδησης είναι προσαυξημένη, όπως προνοείται στο άρθρο 48, και

(β) όσων εκπληρώνουν ειδική στρατιωτική θητεία, είναι ίση με εκείνη που οι ίδιοι θα εκπλήρωναν αν υπηρετούσαν στρατιωτική θητεία, πλήρη ή μειωμένη, προσαυξημένη κατά οκτώ (8) μήνες.

(4) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του εδαφίου (3), το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται, μετά από πρόταση του Υπουργού -

(α) να μειώνει τη διάρκεια της υποχρέωσης θητείας για ορισμένες ή όλες τις κατηγορίες στρατευσίμων ή εθνοφρουρών, όταν συντρέχουν εξαιρετικές περιστάσεις ή οι στρατιωτικές ανάγκες της Δημοκρατίας το επιτρέπουν ή επιβάλλουν τούτο λόγοι δημοσίου συμφέροντος:

Νοείται ότι, το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται να αποφασίζει αναλογικά για οποιεσδήποτε συνακόλουθες στρατολογικές μεταβολές συνεπάγεται η μείωση της διάρκειας της υποχρέωσης θητείας, δυνάμει της παρούσας παραγράφου, ή

(β) να παρατείνει τη διάρκεια της υποχρέωσης θητείας στρατευσίμων ή εθνοφρουρών, σε περίοδο πολέμου ή επιστράτευσης ή έκτακτης ανάγκης σε περίοδο ειρήνης ή όταν οι στρατιωτικές ανάγκες της Δημοκρατίας το επιβάλλουν.

Μειωμένη στρατιωτική θητεία

21.(1) Τηρουμένων των προνοιών του εδαφίου (6), οι στρατεύσιμοι και οι εθνοφρουροί που εμπίπτουν στις ακόλουθες κατηγορίες δικαιούνται μειωμένης στρατιωτικής θητείας:

(α) Μειωμένη στρατιωτική θητεία διάρκειας δεκαοκτώ (18) μηνών:

Οι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού, οι οποίοι κατά την ημερομηνία άφιξής τους στη Δημοκρατία για μόνιμη εγκατάσταση έχουν ηλικία που υπερβαίνει το δέκατο (10ο) έτος, όχι όμως το δέκατο τρίτο (13ο) έτος.

(β) Μειωμένη στρατιωτική θητεία διάρκειας δεκατεσσάρων (14) μηνών:

(i) Ο μεγαλύτερος αδελφός από οικογένεια με τέσσερεις (4) ζώντες αδελφούς, καθώς και οι δύο (2) μεγαλύτεροι αδελφοί από πέντε (5) ή περισσότερους ζώντες αδελφούς·

(ii) όλα τα επόμενα αδέλφια δύο (2) αδελφών που υπηρέτησαν πλήρη θητεία·

(iii) ο μεγαλύτερος αδελφός από οικογένεια με πέντε (5) ζώντα τέκνα, οι δύο (2) μεγαλύτεροι αδελφοί από οικογένεια με έξι (6) ή επτά (7) ζώντα τέκνα, οι τρεις (3) μεγαλύτεροι αδελφοί από οικογένεια με οκτώ (8) ή εννέα (9) ζώντα τέκνα, καθώς και όλοι οι αδελφοί από οικογένεια με δέκα (10) ή περισσότερα ζώντα τέκνα·

(iv) οι υιοί θανόντος γονέα·

(v) τα άρρενα μη αναγνωρισθέντα τέκνα·

(vi) ο πατέρας ενός ζώντος τέκνου·

(vii) ο δευτερότοκος και οι μικρότεροι από αυτόν υιοί προσώπου, το οποίο χαρακτηρίσθηκε, με βάση τους περί Ανακουφίσεως Παθόντων Νόμους του 1988 μέχρι 2005, όπως εκάστοτε τροποποιούνται ή αντικαθίστανται, ως εξαφανισθείς ή φονευθείς ή πεσών ή πλήρως ανάπηρος, λόγω τραυμάτων ή κακουχιών που προκλήθηκαν κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας του στη Δύναμη ή κατά τη διάρκεια και ένεκα αναταραχής που σχετίζεται άμεσα με την άμυνα ή την ασφάλεια της Δημοκρατίας·

(viii) ο μόνος ή ο μεγαλύτερος υιός προσώπου που κρίθηκε από την Επιτροπή Ανακουφίσεως Παθόντων, που προβλέπεται στους περί Ανακουφίσεως Παθόντων Νόμους του 1988 μέχρι 2005, όπως εκάστοτε τροποποιούνται ή αντικαθίστανται, ως ανάπηρος και το ποσοστό ανικανότητάς του υπερβαίνει το 49%·

(ix) όσοι αποκτούν την κυπριακή υπηκοότητα πριν από τη συμπλήρωση του δεκάτου ογδόου (18ου) έτους της ηλικίας τους, των οποίων οι γονείς δεν είναι πρόσωπα κυπριακής καταγωγής, εφόσον καταταγούν στη Δύναμη αμέσως μετά την αποφοίτησή τους από Σχολή Μέσης Εκπαίδευσης ή εντός ενός (1) έτους από την ημερομηνία απόκτησης της κυπριακής υπηκοότητας, διαφορετικά υπέχουν υποχρέωση πρόσθετης θητείας δύο (2) μηνών·

(x) οι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού, οι οποίοι κατά την ημερομηνία άφιξής τους στη Δημοκρατία για μόνιμη εγκατάσταση έχουν ηλικία που υπερβαίνει το δέκατο τρίτο (13ο) έτος, όχι όμως το δέκατο όγδοο (18ο) έτος.

(xi) ο μόνος ή ο μεγαλύτερος υιός οικογένειας της οποίας και οι δύο γονείς είναι άτομα με αναπηρία που τους καθιστά πλήρως ανίκανους για εργασία.

(γ) Μειωμένη στρατιωτική θητεία διάρκειας έξι (6) μηνών:

(i) Ο πατέρας δύο ζώντων τέκνων·

(ii) τα τέκνα γονέων, οι οποίοι διαμένουν συνεχώς και μόνιμα στις κατεχόμενες από τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις περιοχές της Δημοκρατίας, λόγω της τουρκικής εισβολής του 1974, εφόσον το επιθυμούν·

(iii) οι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού, οι οποίοι κατά την ημερομηνία άφιξής τους στη Δημοκρατία για μόνιμη εγκατάσταση έχουν ηλικία που υπερβαίνει το δέκατο όγδοο (18ο) έτος, όχι όμως το εικοστό έκτο (26ο) έτος, εφόσον καταταγούν στη Δύναμη αμέσως μετά την αποφοίτησή τους από Σχολή Μέσης Εκπαίδευσης, ή εντός δύο (2) ετών από την ημερομηνία άφιξής τους στη Δημοκρατία, διαφορετικά υπέχουν υποχρέωση πρόσθετης θητείας δύο (2) μηνών·

(iv) όσοι αποκτούν την κυπριακή υπηκοότητα με πολιτογράφηση μετά τη συμπλήρωση του δεκάτου ογδόου (18ου) και μέχρι τη συμπλήρωση του εικοστού έκτου (26ου) έτους της ηλικίας τους, των οποίων οι γονείς δεν είναι πρόσωπα κυπριακής καταγωγής, εφόσον καταταγούν στη Δύναμη εντός δύο (2) ετών από την ημερομηνία της πολιτογράφησής τους, διαφορετικά υπέχουν υποχρέωση πρόσθετης θητείας δύο (2) μηνών.

(δ) Μειωμένη στρατιωτική θητεία διάρκειας τριών (3) μηνών:

(i) Οι μόνιμοι κάτοικοι εξωτερικού, οι οποίοι κατά την ημερομηνία άφιξής τους στη Δημοκρατία για μόνιμη εγκατάσταση έχουν ηλικία που υπερβαίνει το εικοστό έκτο (26ο) έτος, εφόσον καταταγούν στη Δύναμη εντός δύο (2) ετών από την ημερομηνία άφιξής τους στη Δημοκρατία, διαφορετικά υπέχουν υποχρέωση πρόσθετης θητείας δύο (2) μηνών·

(ii) όσοι αποκτούν την κυπριακή υπηκοότητα με πολιτογράφηση μετά τη συμπλήρωση του εικοστού έκτου (26ου) έτους της ηλικίας τους, των οποίων οι γονείς δεν είναι πρόσωπα κυπριακής καταγωγής, εφόσον καταταγούν στη Δύναμη εντός δύο (2) ετών από την ημερομηνία της πολιτογράφησής τους, διαφορετικά υπέχουν υποχρέωση πρόσθετης θητείας δύο (2) μηνών.

(2) Η απόφαση για την ένταξη ή μη στρατεύσιμου ή εθνοφρουρού στους υπόχρεους μειωμένης θητείας λαμβάνεται, μετά από αίτημα του ενδιαφερόμενου, από τον Υπουργό ή, μετά από εξουσιοδότησή του, από τον Αρχηγό ή εκπρόσωπό του.

(3) Η απόφαση για την ένταξη στρατεύσιμου ή εθνοφρουρού στους υπόχρεους μειωμένης θητείας δεν ανακαλείται, έστω και αν, μετά την υποβολή από τον ενδιαφερόμενο του σχετικού αιτήματος, εκλείψουν οι καθοριζόμενες προϋποθέσεις.

(4) Στις περιπτώσεις των υποπαραγράφων (i), (iii) και (viii) της παραγράφου (β) του εδαφίου (1), το δικαίωμα ένταξης στους υπόχρεους μειωμένης θητείας παρέχεται κατά σειρά από τον μεγαλύτερο προς τον μικρότερο αδελφό:

Νοείται ότι, το εν λόγω δικαίωμα δεν μεταβιβάζεται, αν ο δικαιούχος του ευεργετήματος κριθεί από αρμόδια, δυνάμει του παρόντος Νόμου, υγειονομική επιτροπή, ως ακατάλληλος για στράτευση, για λόγους υγείας, ή τελεί σε αναβολή εκπλήρωσης της θητείας του.

(4Α)  Στην περίπτωση της υποπαραγράφου (ii) της παραγράφου (β) του εδαφίου (1), το δικαίωμα ένταξης στους υπόχρεους μειωμένης θητείας παρέχεται επιπροσθέτως και όταν ο ένας εκ των δύο αδελφών απολύθηκε οριστικά για ειδικούς οικογενειακούς ή οικονομικούς λόγους, σύμφωνα με το εδάφιο (5) του άρθρου 41 ή κρίθηκε από την αρμόδια δυνάμει του παρόντος Νόμου υγειονομική επιτροπή ως μονίμως ακατάλληλος για στράτευση, υπό την προϋπόθεση ότι:

(α) ο ως άνω αδελφός που απολύθηκε οριστικά έχει εκτίσει πραγματική θητεία τουλάχιστον δεκαπέντε (15) μηνών∙ και

(β) το υπόλοιπο χρονικό διάστημα της μη εκπληρωθείσας πλήρους θητείας από τον εν λόγω αδελφό, θα εκπληρωθεί από τον πρώτο δικαιούχο μειωμένης θητείας αδελφό.

(5) Σε περίπτωση που δύο (2) αδέλφια εκπληρώνουν ταυτόχρονα τη θητεία τους, ο τυχόν δικαιούχος μειωμένης θητείας δύναται να ασκήσει το δικαίωμά του, υπό την προϋπόθεση ότι ο αδελφός του συνεχίζει να υπηρετεί:

Νοείται ότι, σε περίπτωση που δικαιούχοι του ευεργετήματος μειωμένης θητείας είναι αδέλφια που γεννήθηκαν την ίδια ημερομηνία και υπηρετούν ταυτόχρονα στη Δύναμη, η χρονική διάρκεια της θητείας από την οποία απαλλάσσονται διαμοιράζεται εξίσου μεταξύ τους.

(6) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του εδαφίου (1), εθνοφρουροί οι οποίοι υπηρετούν τη θητεία τους στη Δύναμη και οι οποίοι με βάση τη διαδικασία που καθορίζεται σε απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου,  η οποία εκδίδεται δυνάμει των διατάξεων του εδαφίου (4) του άρθρου 16, επιλέχθηκαν ως Υποψήφιοι Έφεδροι Αξιωματικοί ή τους απονεμήθηκε βαθμός υπαξιωματικού ή ολοκλήρωσαν με επιτυχία την ειδική εκπαίδευση στην οποία υποβάλλονται οι επιλεγέντες ως καταδρομείς-ειδικών επιχειρήσεως ή ως υποβρύχιοι καταστροφείς ή ως στρατονόμοι ή ως εθνοφρουροί ασφαλείας του ΓΕΕΦ, δεν έχουν δικαίωμα μείωσης της θητείας τους:

Νοείται ότι, το δικαίωμα μείωσης της θητείας παρέχεται στους ως άνω εθνοφρουρούς, εάν οι προϋποθέσεις που απαιτούνται για τη μείωση της θητείας αποκτήθηκαν μετά την επιλογή τους ως Υποψηφίων Εφέδρων Αξιωματικών ή την απονομή σε αυτούς του βαθμού υπαξιωματικού ή μετά την ολοκλήρωση από αυτούς με επιτυχία της ως άνω ειδικής εκπαίδευσης ή οι εν λόγω εθνοφρουροί έπαυσαν να ανήκουν στις ως άνω κατηγορίες για λόγους υγείας ή για λόγους που δεν οφείλονται σε δική τους υπαιτιότητα.

(7) Η διαδικασία για τη μείωση της θητείας, δυνάμει του εδαφίου (1), τα απαιτούμενα για κάθε περίπτωση δικαιολογητικά, η προθεσμία και ο τόπος κατάθεσής τους, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος άρθρου, καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού, μετά από εισήγηση του Αρχηγού, η οποία δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.

Διάρκεια εφεδρικής υπηρεσίας

22. Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του εδαφίου (1) του άρθρου 18, η υποχρέωση εφεδρικής υπηρεσίας στη Δύναμη δύναται να παραταθεί, κατά κλάση ή κατηγορία ή ειδικότητα ή τόπο καταγωγής ή τόπο διαμονής των εφέδρων και πέραν του πεντηκοστού (50ου) έτους της ηλικίας τους, ως ακολούθως:

(α) Σε περίοδο πολέμου ή επιστράτευσης ή έκτακτης ανάγκης σε περίοδο ειρήνης, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου και για όσο χρόνο κριθεί αναγκαίο, μετά από πρόταση του Υπουργού, στον οποίο υποβάλλει σχετική εισήγηση ο Αρχηγός, και

(β) με απόφαση του Υπουργού, μετά από εισήγηση του Αρχηγού, στις περιπτώσεις -

(i) προσώπων που ήταν μέλη του Στρατού και δεν ανήκουν πλέον στις τάξεις του μέχρι τη συμπλήρωση του εξηκοστού τρίτου (63ου) έτους της ηλικίας τους, εφόσον τους ζητηθεί και το αποδεχθούν·

(ii) δημοσίων υπαλλήλων και ωρομίσθιων του Υπουργείου Άμυνας που είναι τοποθετημένοι στη Δύναμη μέχρι την ηλικία της αφυπηρέτησής τους, εφόσον τους ζητηθεί και το αποδεχθούν·

(iii) πολιτών της Δημοκρατίας, οι οποίοι υποβάλλουν αίτημα για εθελοντική ένταξή τους στην Εθνοφυλακή της Δύναμης:

Νοείται ότι, δεν δύναται να παραταθεί ως ανωτέρω η υποχρέωση εφεδρικής υπηρεσίας οποιουδήποτε προσώπου εάν δεν το επιτρέπει η ικανότητά του.