ΜΕΡΟΣ I ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ
Ερμηνεία

2. Στον παρόντα Νόμο, εκτός αν από το κείμενο προκύπτει διαφορετική έννοια-

«αδικήματα διαφθοράς» σημαίνει τα αδικήματα που προβλέπονται στον περί της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Ποινικοποίηση της Διαφθοράς (Κυρωτικό) Νόμο, τον περί του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου στη Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Ποινικοποίηση της Διαφθοράς (Κυρωτικό) Νόμο, τον περί Πρόληψης της Διαφθοράς Νόμο, τον περί Αθέμιτης Κτήσης Περιουσιακού Οφέλους από Αξιωματούχους και Λειτουργούς του Δημοσίου Νόμου, καθώς και τα αδικήματα που προβλέπονται στον περί Ποινικού Κώδικα Νόμο και εμπεριέχουν το στοιχείο του δεκασμού, της δωροληψίας ή της κατάχρησης εξουσίας ή εμπιστοσύνης∙

«άμεση διάκριση» σημαίνει τη λιγότερο ευνοϊκή μεταχείριση που υφίσταται ένα πρόσωπο σε σχέση με αυτή που υφίσταται, υπέστη ή θα υφίστατο σε ανάλογη κατάσταση ένα άλλο πρόσωπο∙

«αναφερόμενος» σημαίνει το φυσικό ή νομικό πρόσωπο το οποίο κατονομάζεται στην αναφορά ή στη δημόσια αποκάλυψη ως πρόσωπο στο οποίο αποδίδεται η παράβαση ή με το οποίο σχετίζεται το εν λόγω πρόσωπο∙

«αναφέρων» σημαίνει το φυσικό πρόσωπο το οποίο αναφέρει ή αποκαλύπτει δημόσια πληροφορίες, σχετικά με παραβάσεις, τις οποίες απέκτησε στο πλαίσιο των εργασιακών δραστηριοτήτων του∙

«αναφορά» σημαίνει την παροχή πληροφοριών, προφορικώς ή γραπτώς, επωνύμως ή ανωνύμως, σχετικά με παραβάσεις∙

«αντίποινα» σημαίνει οποιαδήποτε άμεση ή έμμεση πράξη ή παράλειψη η οποία συμβαίνει σε εργασιακό πλαίσιο και είναι αποτέλεσμα εσωτερικής ή εξωτερικής αναφοράς ή δημόσιας αποκάλυψης, και η οποία προκαλεί ή ενδέχεται να προκαλέσει αδικαιολόγητη βλάβη στον αναφέροντα∙

«αρμόδια αρχή» σημαίνει υπηρεσία, αρχή, οργανισμό, υπουργό, υφυπουργό, τμήμα, συμβούλιο, έφορο ή επίτροπο που βάσει του ενωσιακού ή του εθνικού δικαίου παραλαμβάνει αναφορές στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων του ή έχει υπό την ευθύνη του την εποπτεία ή/και τη διερεύνηση πράξεων που εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του παρόντος Νόμου, καθώς και οποιαδήποτε άλλη αρχή, υπηρεσία, οργανισμό ορίζεται ως τέτοια με διάταγμα του Υπουργικού Συμβουλίου∙

«αυτοτελώς εργαζόμενος» έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό στο άρθρο 2 του περί Κοινωνικών Ασφαλίσεων Νόμου∙

«δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα» σημαίνει κάθε πληροφορία που αφορά σε ταυτοποιημένο ή ταυτοποιήσιμο φυσικό πρόσωπο∙

«δημόσια αποκάλυψη» σημαίνει τη διάθεση στο κοινό πληροφοριών σχετικά με παραβάσεις.

«δημόσιος τομέας» ή «νομικό πρόσωπο δημοσίου τομέα» σημαίνει τη δημόσια υπηρεσία ως ορίζεται στο Άρθρο 122 του Συντάγματος, κάθε ανεξάρτητη υπηρεσία ή αρχή για την οποία γίνεται πρόνοια στον ετήσιο κρατικό προϋπολογισμό και περιλαμβάνει την Αστυνομία, την Πυροσβεστική Υπηρεσία, τη Δημόσια Εκπαιδευτική Υπηρεσία, το Στρατό της Δημοκρατίας, καθώς και κάθε νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου ή οργανισμό δημοσίου δικαίου, περιλαμβανομένων των αρχών τοπικής αυτοδιοίκησης ή οποιοδήποτε άλλο οργανισμό δημοσίου δικαίου χωρίς νομική προσωπικότητα που θεσμοθετείται με νόμο προς το δημόσιο συμφέρον και τα κεφάλαια του οποίου είτε παρέχονται είτε είναι εγγυημένα από τη Δημοκρατία, καθώς και νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου και κρατική ή ημικρατική εταιρεία, όπως οι όροι αυτοί ερμηνεύονται στον περί Ασυμβιβάστου προς την Άσκηση των Καθηκόντων Ορισμένων Επαγγελματικών και άλλων Συναφών Δραστηριοτήτων τους Νόμο∙

«δημόσιoς υπάλληλoς» σημαίνει πρόσωπο πoυ κατέχει δημόσια θέση είτε μόνιμα είτε προσωρινά είτε με αναπλήρωση·

«διάκριση» σημαίνει άμεση ή έμμεση διάκριση και περιλαμβάνει παρενόχληση και εντολή για την εφαρμογή διακριτικής μεταχείρισης∙

«διαμεσολαβητής» σημαίνει φυσικό πρόσωπο που στηρίζει τον αναφέροντα στη διαδικασία αναφοράς σε εργασιακό πλαίσιο και τηρεί τη βοήθεια εμπιστευτική∙

«Δικαστήριο Εργατικών Διαφορών» σημαίνει το δικαστήριο που ιδρύθηκε δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 12 του περί Ετησίων Αδειών μετ’ Απολαβών Νόμου∙

«έμμεση διάκριση» υφίσταται όταν σε περίπτωση που εκ πρώτης όψεως ουδέτερη διάταξη, κριτήριο, πρακτική, πράξη ή παράλειψη θέτει πρόσωπο σε μειονεκτική θέση, σε σύγκριση με άλλα πρόσωπα που είναι σε ανάλογη κατάσταση, εκτός εάν αυτή η διάταξη, το κριτήριο, η πρακτική, η πράξη ή η παράλειψη μπορεί να δικαιολογηθεί αντικειμενικά από νόμιμο σκοπό και τα μέσα για την επίτευξη του σκοπού αυτού είναι κατάλληλα, ανάλογα και αναγκαία·

«ενημέρωση» σημαίνει την παροχή ενημέρωσης στον αναφέροντα για τα μέτρα που προβλέπεται να ληφθούν ή έχουν ληφθεί στο πλαίσιο της παρακολούθησης και για τους λόγους της εν λόγω παρακολούθησης∙

«εξωτερική αναφορά» σημαίνει την προφορική ή γραπτή παροχή πληροφοριών σχετικά με παραβάσεις σε αρμόδια αρχή μέσω εξωτερικού διαύλου αναφοράς∙

«εργασιακό πλαίσιο» σημαίνει τις τρέχουσες ή παλαιότερες εργασιακές δραστηριότητες στον δημόσιο ή τον ιδιωτικό τομέα, ανεξαρτήτως της φύσης των εν λόγω δραστηριοτήτων, μέσω των οποίων πρόσωπο αποκτά πληροφορίες σχετικά με παραβάσεις και στο πλαίσιο των οποίων το εν λόγω πρόσωπο δυνατό να υποστεί αντίποινα σε περίπτωση που ανέφερε τις εν λόγω πληροφορίες∙

«εργοδοτούμενος» σημαίνει πρόσωπο το οποίο εργάζεται δυνάμει σύμβασης εργασίας ή σύμβασης μαθητείας ή υπό περιστάσεις βάσει των οποίων δύναται να συναχθεί η ύπαρξη σχέσης εργοδότη και εργοδοτουμένου στον ιδιωτικό ή στον δημόσιο τομέα, με πλήρη ή μερική απασχόληση, για ορισμένο ή αόριστο, συνεχή ή μη, χρόνο και περιλαμβάνει μέτοχο σε ιδιωτική εταιρεία, ο οποίος εργάζεται στην εταιρεία αυτή, όχι όμως βάσει σύμβασης εργασίας ούτε κάτω από περιστάσεις υπό τις οποίες δύναται να συναχθεί η ύπαρξη σχέσης εργοδότη και εργοδοτουμένου:

Νοείται ότι, για τους σκοπούς του παρόντος ορισμού «μέτοχος» έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό στον περί Εταιρειών Νόμο.

«εσωτερική αναφορά» σημαίνει την προφορική ή γραπτή παροχή πληροφοριών σχετικά με παραβάσεις εντός νομικού προσώπου του ιδιωτικού ή του δημόσιου τομέα μέσω εσωτερικού διαύλου αναφοράς∙

«ιδιωτικός τομέας» σημαίνει νομικό πρόσωπο που δεν περιλαμβάνεται στο ορισμό του όρου «δημόσιος τομέας»∙

«Κανονισμός ΕΕ 2016/679» σημαίνει την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 27ης Απριλίου 2016 για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών και την κατάργηση της οδηγίας 95/46/ΕΚ (Γενικός Κανονισμός για την Προστασία Δεδομένων)»∙

«Κανονισμός ΕΕ 2018/1725» σημαίνει την πράξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης με τίτλο «Κανονισμός του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 23ης Οκτωβρίου 2018 για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από τα θεσμικά και λοιπά όργανα και τους οργανισμούς της Ένωσης και την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών, και για την κατάργηση του κανονισμού (ΕΚ) αριθ. 45/2001 και της απόφασης αριθ. 1247/2002/ΕΚ»∙

«παρακολούθηση» σημαίνει οποιαδήποτε πράξη επιτελεί ο αποδέκτης αναφοράς ή η αρμόδια αρχή, με σκοπό την αξιολόγηση της ακρίβειας των ισχυρισμών που περιλαμβάνονται στην αναφορά και, ενδεχομένως, την αντιμετώπιση της αναφερόμενης παράβασης μέσω μέτρων, όπως εσωτερική διερεύνηση, έρευνα, δίωξη, αγωγή για ανάκτηση κονδυλίων ή περάτωση της διαδικασίας∙

«μονομερής βλαπτική μεταβολή των συνθηκών εργασίας» σημαίνει οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη ή εν γένει συμπεριφορά του εργοδότη ή άλλου προσώπου, το οποίο είναι αρμόδιο ή υπεύθυνο για τον καθορισμό ή την τροποποίηση των συνθηκών απασχολήσεως, που προκαλεί άμεση ή έμμεση, υλική ή ηθική, ζημιά στον εργαζόμενο ή προσβάλλει, με οποιοδήποτε τρόπο, την προσωπικότητα ή την αξιοπρέπειά του·

«παραβάσεις» σημαίνει πράξεις ή παραλείψεις οι οποίες-

(α) είναι παράνομες και σχετίζονται με ενωσιακές πράξεις και τομείς που εμπίπτουν στο προβλεπόμενο στο άρθρο 4 καθ’ ύλην πεδίο εφαρμογής· ή

(β) αντιβαίνουν στο αντικείμενο ή τον σκοπό των κανόνων που προβλέπονται στις αναφερόμενες στην παράγραφο (α) ενωσιακές πράξεις και στους τομείς, που εμπίπτουν στην παράγραφο (α) του εδαφίου (1) του άρθρου 4· ή

(γ) είναι παράνομες και εμπίπτουν στο προβλεπόμενο στο άρθρο 31 καθ’ ύλην πεδίο εφαρμογής·

«παρενόχληση» σημαίνει ανεπιθύμητη από τον αποδέκτη της συμπεριφορά, η οποία έχει ως σκοπό ή ως αποτέλεσμα την προσβολή της αξιοπρέπειας ενός προσώπου, ιδίως όταν δημιουργεί εκφοβιστικό, εχθρικό, εξευτελιστικό, ταπεινωτικό ή επιθετικό περιβάλλον·

«πληροφορίες σχετικά με παραβάσεις» σημαίνει πληροφορίες, συμπεριλαμβανομένων εύλογων υπονοιών, σχετικά με πραγματικές ή δυνητικές παραβάσεις, οι οποίες έχουν διαπραχθεί ή είναι πολύ πιθανόν να διαπραχθούν στο νομικό πρόσωπο στο οποίο εργάζεται ή έχει εργαστεί ο αναφέρων ή σε άλλα νομικά πρόσωπα με τα οποία ο αναφέρων είχε επαφή μέσω της εργασίας του, καθώς και σχετικά με απόπειρες απόκρυψης παραβιάσεων∙

«ΣΛΕΕ» σημαίνει τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σκοπός του παρόντος Νόμου

3. Σκοπός του παρόντος Νόμου είναι η ενίσχυση της επιβολής του δικαίου και των πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κατ’ επέκταση της Κυπριακής Δημοκρατίας σε συγκεκριμένους τομείς μέσω της θέσπισης κοινών προτύπων που θα διασφαλίζουν υψηλό επίπεδο προστασίας των προσώπων που αναφέρουν παραβάσεις του ενωσιακού και εθνικού δικαίου.