(Άρθρον 21.)
1. Το σχέδιο ενοποιήσεως και αναδιανομής μπορεί να προβλέπει για την αναγκαστική αύξηση ή ελάττωση της αξίας της ιδιοκτησίας που θα παραχωρηθεί σε ιδιοκτήτες στην έκταση που θα εγκρίνεται εκάστοτε από τον Διευθυντή και για τη μη χορήγηση ιδιοκτησίας σε ιδιοκτήτες των οποίων η συνολική έκταση των κτημάτων τους είναι μικρότερη από αυτή που καθορίζεται στις παραγράφους (α) και (β) του εδαφίου (2) του άρθρου 27 του περί Ακινήτου Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμησις) Νόμου.
2. Σκοπός της ενοποίησης και αναδιανομής είναι η δημιουργία όσο το δυνατό περισσότερων κτημάτων τα οποία να είναι οικονομικώς εκμεταλλεύσιμα. Ο Διευθυντής καθορίζει κάθε χρόνο τα κριτήρια για τον προσδιορισμό ενός κτήματος ως “οικονομικά εκμεταλλεύσιμου” αφού λάβει υπόψη ότι το εισόδημα που θα πρέπει να εξασφαλίζεται από το κτήμα αυτό, ενόψει και του ύψους του ισχύοντος δείκτη τιμών καταναλωτή, θα είναι ικανό για τη συντήρηση της οικογένειας του γεωργού που θα το εκμεταλλεύεται. Εκτάσεις που προκύπτουν από τη μη παραχώρηση ιδιοκτησίας σε ιδιοκτήτες μικρών κτημάτων ή την αγορά γης από το Τμήμα ή την ιδιοκτησία της Δημοκρατίας που εγκρίθηκε να παραχωρηθεί μέσω του σχεδίου ενοποίησης και αναδιανομής, χρησιμοποιούνται για την επίτευξη του σκοπού αυτού, με προτίμηση προς αυτούς που καλλιεργούν οι ίδιοι τις ιδιοκτησίες τους.
Τέτοιες εκτάσεις μπορούν να παραχωρηθούν και σε άτομα που δεν είναι ιδιοκτήτες στην περιοχή ενοποίησης και αναδιανομής, ύστερα από αίτηση τους, νοουμένου ότι αυτοί είναι κάτοικοι του χωριού ή χωριών στα οποία αυτή υπάγεται και είναι γεωργοί, ενοικιαστές γεωργικής γης ή αποδεδειγμένα απασχολούνται με τη γεωργία. Μπορούν, επίσης, να εξετάζονται και αιτήσεις νεαρών κατοίκων της υπαίθρου που ενδιαφέρονται να παραμείνουν στο χωριό τους και να ασχοληθούν με τη γεωργία. Προς το σκοπό αυτό η Επιτροπή ετοιμάζει κατάλογο των καλλιεργητών κάθε ιδιοκτησίας στην επηρεαζόμενη περιοχή αν ο καλλιεργητής δεν είναι συγχρόνως και ο ιδιοκτήτης.
3. Εκτός εις δικαιολογημένας περιπτώσεις λόγω της φύσεως των γαιών ή της εκμεταλλεύσεως τούτων ή λόγω της αποστάσεως αυτών από του τόπου της διαμονής του ιδιοκτήτου αυτών ουχί πλέον του ενός τεμαχίου θα χορηγήται εις τον ιδιοκτήτην μικρού κτήματος, ουχί πλέον των δύο τεμαχίων εις τον ιδιοκτήτην μετρίου κτήματος, και ουχί πλέον των τριών τεμαχίων εις τον ιδιοκτήτην μεγάλου κτήματος. Ο Διευθυντής καθορίζει την έννοιαν των όρων “μικρού”, “μετρίου”, και “μεγάλου” εν σχέσει προς κτήματα εν τη επηρεαζομένη περιοχή και ορίζει πότε ωρισμένη περίπτωσις θεωρείται ως δικαιολογημένη εξαίρεσις.
4. Η ανασυγκρότησις των διεσκορπισμένων τεμαχίων εις ενοποιημένα τεμάχια γίνεται επί τη βάσει σχεδίου επιτρέποντος την λογικήν καλλιέργειαν των γαιών, την μηχανοποίησιν των έργων καλλιεργείας, την εκτέλεσιν αρδευτικών και συντηρήσεως του εδάφους έργων, άλλων έργων βελτιώσεως, την ανέγερσιν αγροτικών οικοδομημάτων, τον σχηματισμόν μακροχρονίων φυτειών, τον καθορισμόν περιοχών προοριζομένων διά την ανόρυξιν δημοσίων ή ιδιωτικών φρεάτων και κατασκευήν άλλων υδατικών έργων και τον καθορισμόν άλλων χώρων προοριζομένων διά δημοσίαν χρήσιν και εν γένει την διευκόλυνσιν της χρησιμοποιήσεως νέων και βελτιωμένων μεθόδων καλλιεργείας αίτινες θα επέτρεπον ή θα συνετέλουν εις την αύξησιν της παραγωγικότητος.
5. Δέον να υπάρχη εύκολος προσπέλασις εις τα ενοποιημένα κτήματα ή τεμάχια.
6. Εις τους ιδιοκτήτας μικρών κτημάτων δέον να χορηγήται κατά το δυνατόν γαία εγγύς του χωρίου. Εις τους ιδιοκτήτας τους κατοικούντας εκτός των συνόρων της περιοχής ενοποιήσεως και αναδιανομής δέον να χορηγήται κατά το δυνατόν γαία εγγύς των συνόρων ούτως ώστε η απόστασις μεταξύ τούτων και της κατοικίας των να είναι η συντομωτέρα.
7. Η Επιτροπή κατά την προπαρασκευή του σχεδίου ενοποίησης και αναδιανομής θα πρέπει να έχει υπόψη ότι σε εξαιρετικές περιπτώσεις δυνατό να κριθεί σκόπιμο όπως εξαιρεθούν οι ακόλουθες ιδιοκτησίες:
(α) Ιδιοκτησία της οποίας η αξία είναι υψηλή λόγω των εγκαταστάσεων ή φυτειών που βρίσκονται σ’ αυτή, ή λόγω της ανάπτυξης που έλαβε χώρα σε παραπλήσια περιοχή, ή η οποία, κατά την κρίση του Διευθυντή, είναι ειδικού χαρακτήρα, ανεξάρτητα από την αξία της.
(β) Οικοδομήματα τα οποία είναι μεγάλης αξίας και η αναγκαία για τη χρήση τους γη.
(γ) Ιδιοκτησία που ανήκει σε δημόσιο ίδρυμα, αναγνωρισμένο ως τέτοιο είτε με βάση νόμο είτε με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου, αποστολή του οποίου είναι η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, των χώρων ιστορικής σημασίας ή των αρχαιοτήτων, νοουμένου ότι οι ιδιοκτήτες της επιθυμούν την εξαίρεση αυτή:
Νοείται ότι σε οποιαδήποτε από τις πιο πάνω περιπτώσεις εξαιρέσεων, η Επιτροπή μπορεί να προβεί σε αναπροσαρμογές των συνόρων των ιδιοκτησιών που θα εξαιρεθούν, εφόσον κρίνει τούτο σκόπιμο ή αναγκαίο για τους σκοπούς της ενοποίησης και αναδιανομής των υπόλοιπων κτημάτων της περιοχής.
8. Εις ιδιοκτήτην υποβαλόντα προς τούτο αίτησιν δυνατόν να αποφασισθή όπως δοθή αποζημίωσις τοις μετρητοίς αντί της χορηγήσεως γαίας.
9. Εν περιπτώσει αδιανεμήτων κτημάτων έκαστος ιδιοκτήτης θα λαμβάνη είτε με την συναίνεσιν είτε διά κληρώσεως αν οι συγκύριοι συμφωνούν, ή άλλως κατά την κρίσιν της Επιτροπής ατομικόν τεμάχιον ή τεμάχια μετά την ενοποίησιν και αναδιανομήν, άτινα θα διακατέχη κατ’ ατομικήν κυριότητα και των οποίων η αξία θα είναι περίπου ίση προς την προ της ενοποιήσεως και αναδιανομής εξ αδιανεμήτου μερίδα αυτού νοουμένου ότι το τεμάχιον ή τεμάχια θα συμμορφώνται προς τας διατάξεις του άρθρου 27 του περί Ακινήτου Ιδιοκτησίας (Διακατοχή, Εγγραφή και Εκτίμησις) Νόμου ή πάσης τυχόν τροποποιήσεως του και ότι αν τούτο δεν είναι δυνατόν θα εφαρμόζωνται αι διατάξεις της παραγράφου 2 του Δευτέρου Πίνακος.
Τη αιτήσει των συγκυρίων, ενοποιηθέν κτήμα δύναται να χορηγηθή υπό της Επιτροπής κατά την αναδιανομήν εις πρόσωπα πλείονα του ενός κατ’ αδιανεμήτους μερίδας, εις περίπτωσιν καθ’ ην ο Διευθυντής ήθελεν ικανοποιηθή ότι το κτήμα τούτο θα καλλιεργήται από κοινού υπό των συγκυρίων ή με απόφαση της Επιτροπής η οποία λαμβάνεται αυτεπαγγέλτως και θα τυγχάνει εκμεταλλεύσεως ως μία ενιαία μονάς ή ότι η ρύθμιση αυτή θα εξυπηρετούσε τους σκοπούς του σχεδίου ενοποιήσεως και αναδιανομής της περιοχής.
10. Τα επί της γαίας δένδρα θα χορηγώνται ομού μετά της γαίας και ουδέποτε κεχωρισμένως.
11. Η Επιτροπή εξετάζει πάσας τας εντός της επηρεαζομένης περιοχής μισθώσεις και προς το συμφέρον της ενοποιήσεως και αναδιανομής κέκτηται εξουσίαν όπως τηρή, τροποποιή, μεταβιβάζη ή ακυροί οιανδήποτε υφισταμένην μίσθωσιν ή υποβοηθή την σύναψιν νέας μισθώσεως.
12. Η Επιτροπή εν τη προπαρασκευή σχεδίου ενοποιήσεως και αναδιανομής δύναται να συγκαλή “συνεδριάσεις προτιμήσεως” καθ’ ας έκαστος ιδιοκτήτης και καλλιεργητής δύναται να προσκληθή όπως υποβάλη εις την Επιτροπήν τας προτιμήσεις του όσον αφορά τα εις αυτόν χορηγηθησόμενα νέα τεμάχια.
Για το σκοπό αυτό η Επιτροπή προετοιμάζει σχέδιο που παρουσιάζει την επηρεαζόμενη περιοχή διαιρεμένη σε όχι περισσότερες από τρεις ζώνες εκμεταλλεύσεως ή αναπτύξεως στις οποίες θα μπορούν να παραχωρηθούν στους ιδιοκτήτες τα νέα τους κτήματα.