Ο περί Παραγωγής και Εμπορίας Φυτικού Πολλαπλασιαστικού Υλικού Νόμος του 1991 (60/1991)

1. Ο περί Παραγωγής και Εμπορίας Φυτικού Πολλαπλασιαστικού Υλικού Νόμος του 1991 και ο περί Παραγωγής και Εμπορίας Φυτικού Πολλαπλασιαστικού Υλικού (Τροποποιητικός) Νόμος του 1995 θα αναφέρονται μαζί ως οι περί Παραγωγής και Εμπορίας Φυτικού Πολλαπλασιαστικού Υλικού Νόμοι του 1991 και 1995.

2. Στον παρόντα Νόμο, εκτός αν από το κείμενο προκύπτει διαφορετική έννοια-

“Διευθυντής” σημαίνει το Διευθυντή του Τμήματος Γεωργίας του Υπουργείου Γεωργίας και Φυσικών Πόρων

“εμπορία“ σημαίνει κατοχή προς διάθεση ή σε απόθεμα, έκθεση ή προσφορά προς πώληση, πώληση ή/και παράδοση σε άλλο πρόσωπο, υπό οποιαδήποτε μορφή φυτικού πολλαπλασιαστικού υλικού ή φυτών

“Επιθεωρητής” σημαίνει γεωργικό λειτουργό του Υπουργείου Γεωργίας και Φυσικών Πόρων ο οποίος ορίζεται από το Διευθυντή του Τμήματος Γεωργίας του Υπουργείου για να ασκεί καθήκοντα Επιθεωρητή του Συμβουλίου σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου

“παραγωγός” σημαίνει πρόσωπο που κατέχει και λειτουργεί φυτώριο ή άλλη μονάδα παραγωγής πολλαπλασιαστικού υλικού για σκοπούς εμπορίας

“πιστοποιητικό” σημαίνει πιστοποιητικό που εκδίδεται από το Συμβούλιο στο οποίο βεβαιώνεται η φυτοϋγειονομική κατάσταση πολλαπλασιαστικού υλικού

“πολλαπλασιαστικό υλικό” σημαίνει οποιοδήποτε από τα φυτικά είδη που αναφέρονται στο άρθρο 5

“Συμβούλιο” σημαίνει το Συμβούλιο που ιδρύεται με βάση το άρθρο 3

“τρίτη χώρα“ σημαίνει κράτος που δεν είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης

“Υπουργός” σημαίνει τον Υπουργό Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος

“φυτική ασθένεια” σημαίνει ανωμαλία ή καταστροφή φυτού ή μέρους αυτού οφειλόμενη σε ζωικά ή φυτικά παράσιτα, ιούς ή οποιαδήποτε άλλα αίτια που είναι δυνατόν να μεταδοθεί από το ένα φυτό σε άλλο ή μέρος του

“φυτώριο” σημαίνει το χώρο ο οποίος χρησιμοποιείται για τη δημιουργία πολλαπλασιαστικού υλικού και περιλαμβάνει φυτωριακές μονάδες, θερμοκήπια, υγροθερμοκήπια, ριζωτήρια, εργαστήρια παραγωγής φυτών με ιστοκαλλιέργεια και οποιουσδήποτε άλλους χώρους οι οποίοι δημιουργούνται για σκοπούς πολλαπλασιασμού φυτών

3.-(1) Ο Υπουργός διορίζει εννιαμελές Συμβούλιο για την άσκηση ελέγχου στην παραγωγή και εμπορία πολλαπλασιαστικού υλικού και την άσκηση άλλων αρμοδιοτήτων που προβλέπονται στον παρόντα Νόμο.

(2) Το Συμβούλιο απαρτίζεται από τον Πρόεδρο και οκτώ μέλη. Πέντε από τα μέλη, είναι γεωργικοί λειτουργοί του Υπουργείου Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, οι οποίοι έχουν ειδικές γνώσεις στους τομείς της φυτοπροστασίας, των οπωροκηπευτικών ή της αγρονομίας, δύο είναι εκπρόσωποι των ιδιοκτητών φυτωρίων, και το όγδοο μέλος είναι γεωπόνος, εκπρόσωπος της Παγκύπριας Ένωσης Γεωπόνων.

(3) Ως Πρόεδρος του Συμβουλίου ορίζεται από τον Υπουργό ο Διευθυντής του Τμήματος Γεωργίας ή εκπρόσωπος του ή πρόσωπο με ειδικές γνώσεις και πείρα στους τομείς της φυτοπροστασίας, των οπωροκηπευτικών ή της αγρονομίας, νοουμένου ότι είναι γεωπόνος.

(4) Η θητεία των μελών του Συμβουλίου είναι τριετής, ο Υπουργός όμως μπορεί να ανακαλεί το διορισμό οποιουδήποτε μέλους οποτεδήποτε κρίνει σκόπιμο.

(5) Ο Πρόεδρος συγκαλεί τις συνεδριάσεις του Συμβουλίου και προεδρεύει σ’ αυτές. Απαρτία σε οποιαδήποτε συνεδρίαση αποτελούν ο Πρόεδρος και τέσσερα τουλάχιστο μέλη του Συμβουλίου και οι αποφάσεις λαμβάνονται με απλή πλειοψηφία.

(6) Την ευθύνη της εφαρμογής των αποφάσεων του Συμβουλίου έχει ο Διευθυντής του Τμήματος Γεωργίας.

(7) Ο Πρόεδρος και τα μέλη του Συμβουλίου λαμβάνουν αποζημίωση, το ύψος της οποίας καθορίζει ο Υπουργός με τη σύμφωνη γνώμη του Υπουργού Οικονομικών.

4.-(1) Η εγκατάσταση, δημιουργία ή λειτουργία οποιουδήποτε φυτωρίου για την παραγωγή και εμπορία πολλαπλασιαστικού υλικού απαγορεύεται χωρίς-

(α) Την εγγραφή του από το Συμβούλιο σε ειδικό Μητρώο με την ονομασία “Μητρώο Φυτωρίων”, και

(β) την εξασφάλιση άδειας λειτουργίας που παραχωρείται από το Συμβούλιο.

(2) Κάθε ιδιοκτήτης φυτωρίου το οποίο λειτουργεί κατά την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου οφείλει να υποβάλει αίτηση για εγγραφή του φυτωρίου του στο Μητρώο Φυτωρίων και για εξασφάλιση άδειας λειτουργίας το αργότερο μέσα σε τρεις μήνες από την εν λόγω ημερομηνία.

(3) Η άδεια λειτουργίας φυτωρίου ανανεώνεται κάθε τρία χρόνια, το Συμβούλιο όμως μπορεί είτε να αρνηθεί την ανανέωση της είτε να την ανακαλέσει πριν από τη λήξη της, αν κρίνει ότι δεν τηρούνται οι διατάξεις του παρόντος Νόμου ή οι όροι ή οι προδιαγραφές που καθορίζονται με Κανονισμούς οι οποίοι εκδίδονται με βάση τον παρόντα Νόμο.

(4) Οποιαδήποτε απόφαση του Συμβουλίου με βάση το παρόν άρθρο μπορεί να αναθεωρηθεί από τον Υπουργό ύστερα από αίτηση του ενδιαφερόμενου ιδιοκτήτη φυτωρίου.

5.-(1) Tο πολλαπλασιαστικό υλικό διακρίνεται στις εξής ομάδες:

(α) Σπόροι,

(β) κόνδυλοι, βολβοί και ριζώματα, και

(γ) σπορόφυτα, εμβολιασμένα δενδρύλια και μοσχεύματα εμβολιασμένα ή μη.

(2) Το πολλαπλασιαστικό υλικό των πιο πάνω ομάδων διακρίνεται σε-

(α) προβασικό φυτικό πολλαπλασιαστικό υλικό

(β) Διαγράφηκε.

(γ) βασικό πολλαπλασιαστικό υλικό και

(δ) πιστοποιημένο πολλαπλασιαστικό υλικό, και η καθεμιά από τις κατηγορίες αυτές μπορεί να καθορίζεται λεπτομερώς σε Κανονισμούς.

(ε) εμπορικό φυτικό πολλαπλασιαστικό υλικό Conformitas Agraria Communitatis (C.A.C.)

(3) το προβασικό φυτικό πολλαπλασιαστικό υλικό, το βασικό πολλαπλασιαστικό υλικό και το πιστοποιημένο φυτικό πολλαπλασιαστικό υλικό αποτελούν κατηγορίες του μητρικού υλικού.

6.-(1) Το Συμβούλιο φροντίζει ώστε να διενεργείται τακτικός έλεγχος του πολλαπλασιαστικού υλικού σε οποιοδήποτε στάδιο της παραγωγής του και να χορηγείται σχετικό πιστοποιητικό.

(2) Η μετακίνηση πολλαπλασιαστικού υλικού από το χώρο παραγωγής του απαγορεύεται, εκτός αν το πολλαπλασιαστικό αυτό υλικό έχει προηγουμένως ελεγχθεί από Επιθεωρητή του Συμβουλίου σύμφωνα με το εδάφιο (1).

(3) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του εδαφίου (1), έλεγχος πολλαπλασιαστικού υλικού για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου μπορεί επίσης να διενεργείται

(α) Σε εργαστήρια ελέγχου

(β) σε χώρους διαλογής και συσκευασίας του

(γ) στις εγκαταστάσεις αποθήκευσης και συντήρησης του

(δ) στα διάφορα μέσα μεταφοράς του και

(ε) στους χώρους πώλησης του.

(4) Τα είδη πολλαπλασιαστικού υλικού τα οποία υπόκεινται σε έλεγχο και πιστοποίηση σύμφωνα με τις διατάξεις του εδαφίου (1), καθορίζονται με διάταγμα του Υπουργού το οποίο δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.

7.-(1) Τηρουμένων των διατάξεων του περί Σπόρων Νόμου η εμπορία πολλαπλασιαστικού υλικού απαγορεύεται, εκτός αν το εν λόγω υλικό πληροί τις προϋποθέσεις που προβλέπονται στον παρόντα Νόμο και στους Κανονισμούς που εκδίδονται βάσει αυτού.

(2) Πρόσωπα τα οποία ασκούσαν εμπορία πολλαπλασιαστικού υλικού πριν από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου και επιθυμούν να συνεχίσουν την εμπορία, καθώς και πρόσωπα τα οποία επιθυμούν να την ασκήσουν μετά την εν λόγω ημερομηνία οφείλουν να εξασφαλίσουν άδεια από το Συμβούλιο, αφού υποβάλουν αίτηση για το σκοπό αυτό.

8. Για σκοπούς περιορισμού και εξάλειψης των διάφορων φυτικών ασθενειών το Συμβούλιο έχει εξουσία-

(α) Να απαγορεύει τη μεταφορά ή συσκευασία πολλαπλασιαστικού υλικού

(β) να διατάσσει την καταστροφή πολλαπλασιαστικού υλικού, το οποίο θεωρεί προσβεβλημένο από φυτική ασθένεια, με έξοδα του καλλιεργητή ή πωλητή, ή να δίνει εντολές σε επιθεωρητές να καταστρέφουν οι ίδιοι το εν λόγω υλικό, με έξοδα του καλλιεργητή ή πωλητή

(γ) να απαγορεύει την πώληση ή έκθεση προς πώληση ή την αγορά πολλαπλασιαστικού υλικού προσβεβλημένου από φυτική ασθένεια

(δ) να κατάσχει πολλαπλασιαστικό υλικό και τη συσκευασία του ένεκα σοβαρής παράβασης του παρόντος Νόμου ή των Κανονισμών

(ε) να απαγορεύει την παραγωγή ή να διατάσσει τον περιορισμό της.

9. Για σκοπούς ελέγχου του πολλαπλασιαστικού υλικού και για εξακρίβωση φυτικών ασθενειών, οι Επιθεωρητές του Συμβουλίου έχουν εξουσία-

(α) Να εισέρχονται ελεύθερα σε οποιεσδήποτε καλλιέργειες, φυτείες, αποθήκες ή άλλες εγκαταστάσεις στις οποίες υπάρχει πολλαπλασιαστικό υλικό και να προβαίνουν στον κατάλληλο έλεγχο ή να λαμβάνουν δείγματα του υλικού αυτού στην παρουσία του παραγωγού και

(β) σε συνεννόηση με τις αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας, να εισέρχονται σε λιμάνια, αεροδρόμια ή άλλους σταθμούς μεταφοράς εμπορευμάτων και να διεξάγουν έλεγχο σε πλοία, αεροπλάνα, αυτοκίνητα ή άλλα μεταφορικά μέσα στα οποία υπάρχει πολλαπλασιαστικό υλικό ή να λαμβάνουν δείγματα του υλικού αυτού στην παρουσία των αρμόδιων αρχών.

9Α.-(1) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του περί Εμπορίας Κυπριακών Πατατών Νόμου, οι Επιθεωρητές μπορούν να ασκούν έλεγχο στον πατατόσπορο για εξακρίβωση φυτικών ασθενειών σε οποιοδήποτε στάδιο της παραγωγής ή εμπορίας του και μπορούν να εκδίδουν για το σκοπό αυτό κατάλληλο πιστοποιητικό.

(2) Για σκοπούς καλύτερης εφαρμογής του παρόντος άρθρου, το Υπουργικό Συμβούλιο μπορεί να εκδίδει κανονισμούς με βάση τους οποίους θα καθορίζονται οι διαδικασίες καλλιέργειας και ελέγχου του πατατόσπορου και έκδοσης του σχετικού πιστοποιητικού.

10. Οποιοδήποτε πρόσωπο-

(α) Πωλεί ή εκθέτει προς πώληση πολλαπλασιαστικό υλικό, γνωρίζοντας ότι τούτο είναι προσβεβλημένο ή μολυσμένο από φυτική ασθένεια

(β) παραβαίνει ή παραλείπει να συμμορφωθεί με οποιαδήποτε διάταξη του παρόντος Νόμου ή των Κανονισμών που εκδίδονται με βάση αυτόν ή

(γ) παρεμποδίζει οποιοδήποτε επιθεωρητή ή πρόσωπο που ενεργεί εκ μέρους του Συμβουλίου στην εκτέλεση των καθηκόντων του,

είναι ένοχο αδικήματος και υπόκειται σε φυλάκιση η οποία δεν υπερβαίνει τους τρεις μήνες ή σε χρηματική ποινή όχι μεγαλύτερη των πεντακόσιων λιρών ή και στις δύο αυτές ποινές.

11.-(1) Το Υπουργικό Συμβούλιο εκδίδει Κανονισμούς για την καλύτερη εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Νόμου και για τον καθορισμό ή τη ρύθμιση οποιουδήποτε θέματος το οποίο, με βάση τον παρόντα Νόμο, χρειάζεται να καθοριστεί ή να ρυθμιστεί.

(2) Ειδικότερα, και χωρίς να επηρεάζεται η γενικότητα του προηγούμενου εδαφίου, με τους εν λόγω Κανονισμούς μπορούν να καθορίζονται-

(α) Ο τρόπος και οι διαδικασίες ελέγχου για σκοπούς πιστοποίησης και σήμανσης πολλαπλασιαστικού υλικού

(β) οι ποιοτικές προδιαγραφές των διάφορων ειδών και ποικιλιών πολλαπλασιαστικού υλικού

(γ) ο τύπος, το περιεχόμενο και οι διαδικασίες υποβολής αιτήσεως για εγγραφή φυτωρίων και ο τύπος της σχετικής άδειας λειτουργίας

(δ) ο τύπος και η διαδικασία υποβολής των αιτήσεων για έλεγχο και πιστοποίηση πολλαπλασιαστικού υλικού και ο τύπος του σχετικού πιστοποιητικού

(ε) οι πηγές λήψης του πολλαπλασιαστικού υλικού που χρησιμοποιείται και οι διαδικασίες καλλιέργειας του

(στ) οι τεχνικές προδιαγραφές για ίδρυση και λειτουργία φυτωρίου

(ζ) οι υποχρεώσεις των παραγωγών πολλαπλασιαστικού υλικού για τήρηση μητρώου παραγωγής και

(η) τα τέλη που καταβάλλονται για άδεια λειτουργίας φυτωρίου, για πιστοποίηση πολλαπλασιαστικού υλικού και για χορήγηση άδειας για πώληση πολλαπλασιαστικού υλικού.

(θ) οι προϋποθέσεις εξουσιοδότησης εγγεγραμμένων φυτωριούχων για πιστοποίηση φυτικού πολλαπλασιαστικού υλικού και η παραχώρηση έγκρισης σε εργαστήρια για εκτέλεση αναλύσεων, εφόσον διαπιστωθεί ότι αυτά είναι σε θέση να εκτελούν τις σχετικές δραστηριότητες.

11Α. Ο παρών Νόμος δεν εφαρμόζεται—(α) Σε φυτικό πολλαπλασιαστικό υλικό που προορίζεται για εξαγωγή σε τρίτες χώρες, νοουμένου ότι αυτό είναι κατάλληλα σημασμένο σαν τέτοιο και διατηρείται απομονωμένο, τηρουμένων των εκάστοτε σε ισχύ διατάξεων της σχετικής με τη Φυτοϋγεία νομοθεσίας.

(β) σε φυτικό πολλαπλασιαστικό υλικό που προορίζεται για πειραματικούς και επιστημονικούς σκοπούς, για εργασία επιλογής ποικιλιών και διατήρηση της γενετικής πολυποικιλότητας.

12. Ο περί Ιδιωτικών Φυτωρίων και Εμπορίας Δενδρυλίων, Μοσχευμάτων και Σπόρων (Εποπτεία και Έλεγχος) Νόμος του 1969 καταργείται.

13. Ο παρών Νόμος τίθεται σε ισχύ σε ημερομηνία που θα ορίσει ο Υπουργός με σχετικό διάταγμα που θα δημοσιευτεί στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.