1. Ο παρών Νόμος θα αναφέρεται ως o περί Θεραπείας Κατηγορούμενων Χρηστών ή Ουσιοεξαρτημένων Νόμος του 2016.
2. Στον παρόντα Νόμο, εκτός αν από το κείμενό του προκύπτει διαφορετική έννοια-
«ανήλικος» σημαίνει πρόσωπο το οποίο δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18ο) έτος της ηλικίας του·
«Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου» σημαίνει το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου που ιδρύθηκε βάσει των διατάξεων του περί Προλήψεως της Χρήσης και Διάδοσης Ναρκωτικών και Άλλων Εξαρτησιογόνων Ουσιών Νόμου·
«αιτιολογημένη έκθεση» σημαίνει την έκθεση την οποία υποβάλλει το Κέντρο Θεραπείας στη Συμβουλευτική Επιτροπή με την οποία αυτό τεκμηριώνει ότι μπορεί να παράσχει θεραπεία στο συγκεκριμένο κατηγορούμενο χρήστη ή ουσιοεξαρτημένο·
«γνωμάτευση» σημαίνει την αιτιολογημένη και επιστημονικά τεκμηριωμένη έκθεση της Συμβουλευτικής Επιτροπής στην οποία αναφέρονται το ψυχοκοινωνικό ιστορικό, η διαγνωστική εκτίμηση της ψυχικής υγείας, οι θεραπευτικές ανάγκες και το αδίκημα για το οποίο το πρόσωπο κατηγορείται·
«διάταγμα θεραπείας» σημαίνει το διάταγμα που εκδίδει το Δικαστήριο σε κατηγορούμενο χρήστη ή ουσιοεξαρτημένο για την παραπομπή του σε Κέντρο Θεραπείας σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6·
«διαχειριστής» έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό από τον περί Διαχείρισης της Περιουσίας Ανίκανων Προσώπων Νόμο·
«Δικαστήριο» σημαίνει το Επαρχιακό Δικαστήριο του τόπου μόνιμης διαμονής του κατηγορούμενου χρήστη ή ουσιοεξαρτημένου·
«Συμβουλευτική Επιτροπή» σημαίνει την επιτροπή που συστήνεται με βάση το άρθρο 4·
«εκπρόσωπος» σημαίνει γονέα, επίτροπο, κηδεμονικό λειτουργό ή διαχειριστή·
«εντατική θεραπεία» σημαίνει τη θεραπεία που μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ τριών μέχρι πέντε ημερών την εβδομάδα και η οποία εξατομικεύεται σε ένταση, ανάλογα με τις ανάγκες του προσώπου και παρέχεται είτε σε ανοιχτό είτε σε κλειστό Κέντρο Θεραπείας·
«επίτροπος» σημαίνει το πρόσωπο ή τα πρόσωπα που ασκούν τη γονική μέριμνα του ανήλικου δυνάμει των διατάξεων του περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμου·
«θεραπεία» σημαίνει οποιεσδήποτε παρεμβάσεις απευθύνονται σε πρόσωπα που επηρεάζονται από τη χρήση νόμιμων ή παράνομων εξαρτησιογόνων ουσιών και οι οποίες στοχεύουν στη βελτίωση της σωματικής, ψυχολογικής και κοινωνικής κατάστασης του προσώπου·
«θεραπευτικό συμβόλαιο» σημαίνει την προσωπική δέσμευση που αναλαμβάνει ο κατηγορούμενος χρήστης ή ουσιοεξαρτημένος έναντι του Κέντρου Θεραπείας, όπως προβλέπεται στις διατάξεις της παραγράφου (α) του άρθρου 9·
«Κέντρο Θεραπείας» σημαίνει το κέντρο που καθορίζεται με βάση τις διατάξεις του άρθρου 8·
«κηδεμονικός λειτουργός» έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό από τον περί Κηδεμονίας και Άλλων Τρόπων Μεταχείρισης Αδικοπραγούντων Νόμο∙
«ουσιοεξαρτημένος» σημαίνει πρόσωπο το οποίο κυριαρχείται από την έντονη ανάγκη λήψης ελεγχόμενων εξαρτησιογόνων ουσιών με συνυπάρχουσα μεγάλου βαθμού έκπτωση στην προσωπική, εργασιακή, οικογενειακή και κοινωνική λειτουργικότητά του·
«τριμηνιαία έκθεση» είναι η εμπιστευτική έκθεση που ετοιμάζεται από το Κέντρο Θεραπείας και περιλαμβάνει δεδομένα αναφορικά με τη θεραπευτική πορεία του κατηγορούμενου χρήστη ή ουσιοεξαρτημένου, καθώς και στοιχεία για τη συνέπεια του προσώπου αυτού στην τήρηση του θεραπευτικού συμβολαίου του·
«Υπουργός» σημαίνει τον Υπουργό Υγείας·
«χρήστης» σημαίνει το πρόσωπο το οποίο κάνει συστηματική ή περιοδική χρήση ή κατάχρηση εξαρτησιογόνων ουσιών, με συνυπάρχουσα μικρού βαθμού έκπτωση στην προσωπική, εργασιακή, οικογενειακή και κοινωνική λειτουργικότητα του·
4.-(1) Ιδρύεται Συμβουλευτική Επιτροπή η οποία λειτουργεί συμβουλευτικά προς τα αρμόδια δικαστήρια της Δημοκρατίας και η οποία υποβάλλει προς αυτά γνωμάτευση για σκοπούς έκδοσης διατάγματος θεραπείας σε κατηγορούμενους χρήστες ή ουσιοεξαρτημένους.
(2) Η Συμβουλευτική Επιτροπή απαρτίζεται από-
(α) Ένα (1) εκπρόσωπο του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, ως πρόεδρο,
(β) ένα (1) διοικητικό λειτουργό του Υπουργείου Υγείας, που ορίζεται από τον Υπουργό, και
(γ) ένα (1) εκπρόσωπο του Αντιναρκωτικού Συμβουλίου Κύπρου.
(3) Τα μέλη της Συμβουλευτικής Επιτροπής διορίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο κατόπιν Πρότασης του Υπουργού για περίοδο τριών (3) χρόνων η οποία υποβάλλεται πριν τη λήξη της θητείας της Συμβουλευτικής Επιτροπής:
(4) Απαρτία αποτελούν και τα τρία (3) μέλη της Συμβουλευτικής Επιτροπής ή οι αναπληρωτές τους.
(5) Οι αποφάσεις της Συμβουλευτικής Επιτροπής λαμβάνονται κατά πλειοψηφία.
(6) Ο πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής τηρεί το αρχείο της.
(7) Η Συμβουλευτική Επιτροπή, για σκοπούς εκτέλεσης της αναγκαίας διοικητικής και γραφειακής εργασίας της απευθύνει σχετικό αίτημα προς το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου, το οποίο αναθέτει, οποτεδήποτε κριθεί αναγκαίο, σε υπαλλήλους του ανάλογα καθήκοντα.
(8) Το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου παρέχει στη Συμβουλευτική Επιτροπή την αναγκαία υλικοτεχνική υποδομή και οικονομική στήριξη για τη διεκπεραίωση των εργασιών της.
5.- (1) Η Συμβουλευτική Επιτροπή, προτού υποβάλει τη γνωμάτευσή της προς το αρμόδιο δικαστήριο-
(α)αξιολογεί, μετά από προσωπική συνέντευξη, τον κατηγορούμενο χρήστη ή ουσιοεξαρτημένο:
(β)λαμβάνει υπόψη την αιτιολογημένη έκθεση του Κέντρου Θεραπείας ως προς το κατά πόσο ο κατηγορούμενος μπορεί να γίνει αποδεκτός από το Κέντρο Θεραπείας·
(γ)ζητά για σκοπούς συνδρομής στην άσκηση των αρμοδιοτήτων της-
(i)έκθεση αξιολόγησης από ψυχίατρο των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας, ή/και
(ii)έκθεση αξιολόγησης από κυβερνητικό ιατρό άλλης ειδικότητας, ή/και
(iii)την άποψη εμπειρογνωμόνων ή άλλων ειδικών σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο θέμα ή έκθεση αξιολόγησης από αυτούς.
(2) Η Συμβουλευτική Επιτροπή στη γνωμάτευσή της προς το Δικαστήριο, υποδεικνύει το Κέντρο Θεραπείας στο οποίο θα παραπεμφθεί για θεραπεία ο κατηγορούμενος χρήστης ή ουσιοεξαρτημένος.
(3) Η Συμβουλευτική Επιτροπή σε περίπτωση που υποβληθεί σε αυτήν αίτημα από το Κέντρο Θεραπείας για παράταση της θεραπείας του χρήστη ή ουσιοεξαρτημένου, αφού το αξιολογήσει, το υποβάλλει προς το Δικαστήριο.
(4) Σε περίπτωση που η Συμβουλευτική Επιτροπή ενημερωθεί από το Κέντρο Θεραπείας ότι υπήρξε παράβαση των όρων του θεραπευτικού συμβολαίου ενημερώνει άμεσα το Δικαστήριο και την Αστυνομία, η οποία μεριμνά για τη μεταφορά του χρήστη ή του ουσιοεξαρτημένου -
(ι) Ενήλικα σε ασφαλή τόπο κράτησης μέχρι την παραπομπή του στο Δικαστήριο·
(ιι) ανήλικου σε χώρο ασφαλούς νοσηλείας που ορίζεται με διάταγμα του Υπουργού.
(5) Η Συμβουλευτική Επιτροπή υποβάλλει στο Δικαστήριο τις τριμηνιαίες εκθέσεις του Κέντρου Θεραπείας.
6.-(1) Κατηγορούμενος ο οποίος ισχυρίζεται ότι είναι χρήστης ή ουσιοεξαρτημένος και ο οποίος κατηγορείται ενώπιον Δικαστηρίου σε συνοπτική δίκη για οποιοδήποτε αδίκημα, εξαιρουμένων των αδικημάτων της κατοχής με σκοπό την προμήθεια ελεγχόμενου φαρμάκου, της εισαγωγής ελεγχόμενου φαρμάκου και της εμπορίας ελεγχόμενου φαρμάκου, όπως τα αδικήματα αυτά καθορίζονται στον περί Ναρκωτικών Φαρμάκων και Ψυχοτρόπων Ουσιών Νόμο, και οποιουδήποτε αδικήματος για το οποίο η προβλεπόμενη ανώτατη ποινή φυλάκισης υπερβαίνει τα δέκα (10) έτη, δύναται σε οποιοδήποτε στάδιο της δικαστικής διαδικασίας, πριν την επιβολή ποινής, να αιτηθεί στο Δικαστήριο την έκδοση διατάγματος θεραπείας και το Δικαστήριο δύναται να εκδώσει διάταγμα θεραπείας με το οποίο να εξουσιοδοτεί την παραπομπή του προσώπου αυτού σε Κέντρο Θεραπείας.
(2) Το Δικαστήριο, κατά την έκδοση του διατάγματος θεραπείας, δύναται να θέσει τέτοιους όρους και να δώσει τέτοιες οδηγίες που κατά την κρίση του είναι αναγκαίες για την αποτελεσματικότερη εφαρμογή του και για την επίτευξη των σκοπών για τους οποίους εκδίδεται.
(3) Για την εφαρμογή διατάγματος θεραπείας ο κατηγορούμενος χρήστης ή ο ουσιοεξαρτημένος οφείλει να-
(α) Παρουσιαστεί στο Κέντρο Θεραπείας το οποίο καθόρισε το Δικαστήριο εντός σαρανταοκτώ ωρών (48) ωρών από την έκδοση του διατάγματος θεραπείας,
(β) να έχει αποδεχθεί ότι θα τηρεί πιστά το περιεχόμενο του θεραπευτικού συμβολαίου,
(γ) συμμορφώνεται με τις συστάσεις του Κέντρου Θεραπείας που αφορούν τη θεραπεία του.
(4) Η θεραπεία διαρκεί κατ’ ελάχιστον τρεις (3) μήνες και δυνατό να παρατείνεται από το Δικαστήριο ανά τρίμηνο, με βάση την τριμηνιαία έκθεση, αλλά δεν υπερβαίνει συνολικά τους είκοσι τέσσερις (24) μήνες.
7.-(1) Για την έκδοση διατάγματος θεραπείας, απαιτείται η υποβολή αιτήματος από τον κατηγορούμενο χρήστη ή τον εξουσιοεξαρτημένο ενώπιον του Δικαστηρίου στο οποίο κατηγορείται:
(2) Μέχρι την έκδοση του διατάγματος θεραπείας το Δικαστήριο δύναται να παραπέμπει κατηγορούμενο χρήστη ή ουσιοεξαρτώμενο- (ι)Στην περίπτωση ενήλικα σε ασφαλή τόπο κράτησης· (ιι)στην περίπτωση ανήλικου σε χώρο ασφαλούς νοσηλείας που ορίζεται με διάταγμα του Υπουργού.
(3) Το Δικαστήριο παραπέμπει την αίτηση του κατηγορούμενου χρήστη ή ουσιοεξαρτημένου στη Συμβουλευτική Επιτροπή, η οποία γνωματεύει για την κάθε περίπτωση σύμφωνα με τις διατάξεις των εδαφίων (1) και (2) του άρθρου 5 και υποβάλλει την γνωμάτευσή της στο Δικαστήριο εντός της ταχθείσας από αυτό προθεσμίας.
(4) Το δικαστήριο αποφασίζει για την έκδοση διατάγματος θεραπείας αφού λάβει υπόψη το περιεχόμενο της γνωμάτευσης της Συμβουλευτικής Επιτροπής και όλες τις περιστάσεις της υπόθεσης, περιλαμβανομένης της φύσης του αδικήματος, του χαρακτήρα και του ιστορικού του κατηγορούμενου χρήστη ή ουσιοεξαρτημένου.
(5) Σε περίπτωση έκδοσης διατάγματος θεραπείας σε χρήστη ή ουσιοεξαρτημένο που κατηγορείται ενώπιον Δικαστηρίου, αναβάλλεται η εκδίκαση της υπόθεσής του μέχρι την ολοκλήρωση της θεραπείας στο Κέντρο Θεραπείας και σε περίπτωση που ο κατηγορούμενος-
(α) Τηρήσει το θεραπευτικό συμβόλαιο, παρουσιάζεται ενώπιον του Δικαστηρίου, για να επιληφθεί της υπόθεσης·
(β) παραβιάσει οποιοδήποτε όρο του θεραπευτικού συμβολαίου, παρουσιάζεται ενώπιον του Δικαστηρίου για την έναρξη ή τη συνέχιση της εκδίκασης της εναντίον του ποινικής υπόθεσης.
(6) [Διαγράφηκε].
8.-(1) Το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου καθορίζει τα Κέντρα Θεραπείας τα οποία παρέχουν θεραπεία για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου σε κατηγορούμενους ή ουσιοεξαρτημένους, για τους οποίους έχει εκδοθεί από το Δικαστήριο διάταγμα θεραπείας:
(2) Τα Κέντρα Θεραπείας διαθέτουν το κατάλληλο επιστημονικό και άλλο προσωπικό, καθώς και τους κατάλληλους χώρους και εξοπλισμό.
(3) Το Αντιναρκωτικό Συμβούλιο Κύπρου καταρτίζει μητρώο Κέντρων Θεραπείας.
9. Το Κέντρο Θεραπείας στο οποίο παραπέμπεται για θεραπεία κατηγορούμενος χρήστης ή ουσιοεξαρτημένος, δυνάμει διατάγματος θεραπείας, έχει τις πιο κάτω αρμοδιότητες:
(α) Εκδίδει θεραπευτικό συμβόλαιο για την εφαρμογή του διατάγματος θεραπείας στο οποίο περιέχονται:
(ι) Οι όροι του διατάγματος θεραπείας,
(ιι) οι κανονισμοί λειτουργίας του προγράμματος και οι υποχρεώσεις των προσώπων που λαμβάνουν θεραπεία,
(ιιι) το εξατομικευμένο σχέδιο φροντίδας και οι απορρέουσες υποχρεώσεις του κατηγορούμενου χρήστη ή ουσιοεξαρτημένου·
(β) παρέχει εντατική θεραπεία·
(γ) διασφαλίζει την εφαρμογή δομημένου πλαισίου λειτουργίας που αφορά το θεραπευτικό συμβόλαιο·
(δ) υποβάλλει την αιτιολογημένη έκθεση προς τη Συμβουλευτική Επιτροπή και τις εισηγήσεις του προς αυτήν για οποιοδήποτε θέμα, όταν αυτό του ζητηθεί εντός της προθεσμίας που καθορίζει η Συμβουλευτική Επιτροπή·
(ε) υποδέχεται τον κατηγορούμενο χρήστη ή ουσιοεξαρτημένο στο Κέντρο Θεραπείας εντός σαράντα οκτώ (48) ωρών, από την έκδοση του διατάγματος θεραπείας·
(στ) υποβάλλει τεκμηριωμένο αίτημα προς τη Συμβουλευτική Επιτροπή για παράταση της θεραπείας στο Κέντρο Θεραπείας·
(ζ) εκδίδει και υποβάλλει τριμηνιαίες εκθέσεις στη Συμβουλευτική Επιτροπή αναφορικά με την θεραπευτική πορεία του κατηγορούμενου χρήστη ή ουσιοεξαρτημένου·
(η) ενημερώνει τη Συμβουλευτική Επιτροπή σε περίπτωση που το θεραπευτικό συμβόλαιο έχει παραβιασθεί παρά τις συστάσεις του Κέντρου Θεραπείας προς τον κατηγορούμενο χρήστη ή ουσιοεξαρτημένο για συμμόρφωση·
(ι) τηρεί μητρώο στο οποίο καταχωρίζονται όλες οι πληροφορίες σχετικά με τον κατηγορούμενο χρήστη ή ουσιοεξαρτημένο.
10. (1) Όλα τα στοιχεία που τηρούνται στο Κέντρο Θεραπείας και αφορούν τους κατηγορούμενους χρήστες ή ουσιοεξαρτημένους είναι εμπιστευτικής φύσης.
(2) Τηρουμένων των διατάξεων του περί Επεξεργασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (Προστασία του Ατόμου) Νόμου, λειτουργός ή υπάλληλος του Κέντρου Θεραπείας υπόκειται σε καθήκον εχεμύθειας για τα προσωπικά δεδομένα που τυγχάνουν επεξεργασίας από το Κέντρο Θεραπείας, καθήκον το οποίο υφίσταται και μετά τη με οποιοδήποτε τρόπο αποχώρησή του από το Κέντρο Θεραπείας.
(3) Στοιχεία που αφορούν κατηγορούμενους χρήστες ή ουσιοεξαρτημένους δύναται να αποκαλυφθούν από τον υπεύθυνο του Κέντρου Θεραπείας μόνο κατόπιν γραπτής αίτησης ή με τη συγκατάθεση του χρήστη ή ουσιοεξαρτημένου ή του εκπροσώπου του ή με αιτιολογημένο διάταγμα του Δικαστηρίου:
12. Το Ανώτατο Δικαστήριο δύναται να εκδίδει Διαδικαστικό Κανονισμό για τη ρύθμιση της διαδικασίας έκδοσης διατάγματος θεραπείας.
13.-(1) Για την καλύτερη εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Νόμου, το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται να εκδίδει Κανονισμούς για τη ρύθμιση κάθε θέματος, το οποίο χρήζει ή είναι δεκτικό καθορισμού.
(2) Χωρίς επηρεασμό της γενικότητας του εδαφίου (1), Κανονισμοί εκδιδόμενοι δυνάμει του παρόντος άρθρου δύναται να ρυθμίζουν τα πιο κάτω θέματα:
(α) Τη λειτουργία των Κέντρων Θεραπείας·
(β) τη λειτουργία της Συμβουλευτικής Επιτροπής.