Ο περί της Ίδρυσης και Λειτουργίας Εμπορικού Δικαστηρίου και Ναυτοδικείου Νόμος του 2022 (69(I)/2022)

3.-(1)(α) Καθιδρύεται Εμπορικό Δικαστήριο του οποίου έχει δικαιοδοσία είναι να ακούει και να αποφασίζει σε πρώτο βαθμό επί πάσης εμπορικής διαφοράς, εφόσον το αμφισβητούμενο ποσό ή η αξία της επίδικης διαφοράς υπερβαίνει τα δύο εκατομμύρια ευρώ (€2.000.000), εξαιρουμένων των διαφορών που αναφέρονται στις παραγράφους (ι), (ιβ) και (ιγ) του ορισμού του όρου «εμπορική διαφορά», οι οποίες εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του εν λόγω δικαστηρίου ανεξαρτήτως του αμφισβητούμενου ποσού ή της αξίας της επίδικης διαφοράς.

(β) Το Ανώτατο Δικαστήριο δύναται με διαδικαστικό κανονισμό να μεταβάλλει το αμφισβητούμενο ποσό ή την αξία της επίδικης διαφοράς, που προβλέπονται στην παράγραφο (α), τα οποία υπερβαίνουν τα δύο εκατομμύρια ευρώ (€2.000.000):

Νοείται ότι, τηρουμένων των προνοιών του προβλεπόμενου στην παρούσα παράγραφο διαδικαστικού κανονισμού, το αμφισβητούμενο ποσό ή η αξία της επίδικης διαφοράς είναι το ποσό ή η αξία που πραγματικά αμφισβητείται μεταξύ των διαδίκων, όπως αποκαλύπτεται στις έγγραφες προτάσεις ή γίνεται παραδεκτό από τους διαδίκους σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας ή αποφασίζεται από το Εμπορικό Δικαστήριο μετά από αίτηση, ανεξαρτήτως εάν το αξιούμενο ποσό ή η προβαλλόμενη στην αγωγή αξία της επίδικης διαφοράς υπερβαίνει αυτό το ποσό ή αυτή την αξία:

Νοείται περαιτέρω ότι, για τον καθορισμό του αμφισβητούμενου ποσού ή της αξίας της επίδικης διαφοράς δεν λαμβάνεται υπόψη οποιοδήποτε ποσό τόκου πληρωτέο επί του αμφισβητούμενου ποσού ή της αξίας της διαφοράς:

Νοείται έτι περαιτέρω ότι, το Εμπορικό Δικαστήριο, σε περίπτωση που αποφασίσει, αφού ακούσει τους διαδίκους, ότι το πραγματικό ποσό ή η πραγματική αξία της επίδικης διαφοράς είναι κατώτερο των δύο εκατομμυρίων ευρώ (€2.000.000), κέκτηται εξουσία όπως παραπέμψει την υπόθεση για εκδίκαση στο κατά τόπον αρμόδιο Επαρχιακό Δικαστήριο και, σε τέτοια περίπτωση, ως ημερομηνία καταχώρισης της αγωγής θεωρείται η ημερομηνία καταχώρισής της στο Εμπορικό Δικαστήριο.

(2)(α) Το Εμπορικό Δικαστήριο συγκροτείται από πέντε (5) δικαστές οι οποίοι διορίζονται από το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο.

(β) Τηρουμένων των διατάξεων της παραγράφου (α), το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο καθορίζει για όσο χρονικό διάστημα κρίνει σκόπιμο τον διοικητικό πρόεδρο του Εμπορικού Δικαστηρίου:

Νοείται ότι, το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο δύναται, εάν προκύψει ανάγκη, να εναλλάσσει ή αντικαθιστά τον διοικητικό πρόεδρο, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα.

4.-(1) Οι συνεδρίες του Εμπορικού Δικαστηρίου διεξάγονται στην κύρια πόλη της επαρχίας στην οποία έχει την έδρα του, σε κτίριο το οποίο ήθελε καθορισθεί ειδικά για τον σκοπό αυτό από τον Υπουργό, κατόπιν συνεννόησης με το Ανώτατο Δικαστήριο, με γνωστοποίηση που δημοσιεύεται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας και, για τον σκοπό αυτό η Δημοκρατία διαιρείται, ανάλογα, σε επαρχίες.

(2) Το Ανώτατο Δικαστήριο δύναται με διαδικαστικό κανονισμό να διαφοροποιεί τα όρια των επαρχιών, να ενοποιεί δύο (2) ή περισσότερες επαρχίες ή να διαιρεί οποιαδήποτε επαρχία για σκοπούς λειτουργίας του Εμπορικού Δικαστηρίου.

(3) Εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά από διαδικαστικό κανονισμό, το Εμπορικό Δικαστήριο λειτουργεί καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.

5. Ουδείς διορίζεται ως Δικαστής του Εμπορικού Δικαστηρίου, εκτός εάν έχει τα προσόντα που απαιτούνται για το διορισμό στη θέση Προέδρου Επαρχιακού Δικαστηρίου, σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Δικαστηρίων Νόμου, διαθέτει ευρεία γνώση επί θεμάτων εμπορικών διαφορών ή/και αποδεδειγμένη εμπειρία στον χειρισμό δικαστικών υποθέσεων οι οποίες εμπίπτουν στη δικαιοδοσία του Εμπορικού Δικαστηρίου και έχει πολύ καλή γνώση της αγγλικής γλώσσας.

6. Ο Δικαστής του Εμπορικού Δικαστηρίου αποτελεί μόνιμο μέλος της δικαστικής υπηρεσίας της Δημοκρατίας και είναι κατά πάντα ισότιμος με Πρόεδρο Επαρχιακού Δικαστηρίου.

7. Ο Δικαστής του Εμπορικού Δικαστηρίου απολαύνει της ίδιας μισθοδοσίας και υπηρετεί υπό τους ίδιους όρους που υπηρετούν οι κάτοχοι θέσης Προέδρου Επαρχιακού Δικαστηρίου.

8. Ο Δικαστής του Εμπορικού Δικαστηρίου πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του δίδει και υπογράφει ενώπιον του Ανωτάτου Δικαστικού Συμβουλίου ή δύο (2) μελών αυτού τη διαβεβαίωση προς τη Δημοκρατία και τον δικαστικό όρκο που καθορίζονται στον Πίνακα του περί Δικαστηρίων Νόμου.

9. Σε περίπτωση προσωρινής απουσίας, κωλύματος ή ανικανότητας Δικαστή του Εμπορικού Δικαστηρίου να ασκεί τα καθήκοντά του, το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο δύναται να διορίσει άλλο μέλος της δικαστικής υπηρεσίας της Δημοκρατίας, για να εκτελεί προσωρινά τα καθήκοντα και να ασκεί τις εξουσίες Δικαστή του Εμπορικού Δικαστηρίου για το χρονικό διάστημα και υπό τους όρους που καθορίζονται στο έγγραφο διορισμού του.

10. Στο Εμπορικό Δικαστήριο υπηρετεί αριθμός Πρωτοκολλητών και υπαλλήλων, οι εξουσίες, τα καθήκοντα και οι ευθύνες των οποίων καθορίζονται από το Ανώτατο Δικαστήριο με σχετικό διαδικαστικό κανονισμό:

Νοείται ότι, μέχρι την έκδοση του κατά τα ως άνω διαδικαστικού κανονισμού εφαρμόζονται κατ’ αναλογίαν οι ρυθμίσεις που ισχύουν για τους αντίστοιχους υπαλλήλους Επαρχιακού Δικαστηρίου:

Νοείται περαιτέρω ότι, στο Εμπορικό Δικαστήριο υπηρετούν υπάλληλοι οι οποίοι προέρχονται από το προσωπικό της δημόσιας υπηρεσίας.

11.-(1) Έκαστος Δικαστής του Εμπορικού Δικαστηρίου ασκεί τις εξουσίες που ανατίθενται στο Εμπορικό Δικαστήριο από τις διατάξεις του παρόντος Νόμου και οποιουδήποτε άλλου Νόμου ή διαδικαστικού κανονισμού.

(2) Τηρουμένων των διατάξεων του εδαφίου (1), έκαστος Δικαστής του Εμπορικού Δικαστηρίου έχει αρμοδιότητα να αποφασίζει πρωτόδικα για οποιαδήποτε εμπορική διαφορά εμπίπτει στη δικαιοδοσία του Εμπορικού Δικαστηρίου.

(3) Έκαστος Δικαστής του Εμπορικού Δικαστηρίου κέκτηται την ίδια εξουσία την οποία έχει δικαστής του Επαρχιακού Δικαστηρίου, δυνάμει των διατάξεων του περί Δικαστηρίων Νόμου και του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου, περιλαμβανομένης της εξουσίας έκδοσης-

(α) απόφασης αναφορικά με οποιαδήποτε διαφορά σε αγωγή στην οποία-

(i) ο εναγόμενος παραλείπει να καταχωρίσει εμφάνιση εντός της προθεσμίας για τέτοια εμφάνιση^.

(ii) οποιοσδήποτε από τους διαδίκους παραλείπει να εμφανιστεί κατά την ακρόαση της διαφοράς^.

(iii) οποιοσδήποτε από τους διαδίκους παραλείπει να παραδώσει τις έγγραφες προτάσεις του εντός της προβλεπόμενης από τον διαδικαστικό κανονισμό προθεσμίας^.

(iv) έχει καταχωρισθεί αίτηση για συνοπτική απόφαση δυνάμει των προνοιών του διαδικαστικού κανονισμού^. ή

(v) η απαίτηση οποιουδήποτε διαδίκου είναι παραδεκτή εν όλω ή εν μέρει ως προς το παραδεκτό μέρος· και

(β) διατάγματος επί οποιασδήποτε διαφοράς, μη διαγιγνώσκον την ουσία της διαφοράς.

12. Τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 3, το Εμπορικό Δικαστήριο έχει αρμοδιότητα να ακούει και να αποφασίζει επί πάσης εμπορικής διαφοράς, σε περίπτωση κατά την οποία-

(α) η βάση της εμπορικής διαφοράς έχει προκύψει, εξ ολοκλήρου ή εν μέρει, εντός των ορίων της επαρχίας που αυτό έχει αρμοδιότητα·

(β) ο εναγόμενος ή οποιοσδήποτε από τους εναγομένους, κατά τον χρόνο της έγερσης της αγωγής, διαμένει ή διεξάγει επάγγελμα ή, σε περίπτωση νομικού προσώπου, έχει το εγγεγραμμένο γραφείο του ή την έδρα των εργασιών του εντός των ορίων της επαρχίας στην οποία το εν λόγω δικαστήριο έχει αρμοδιότητα·

(γ) οι διάδικοι αποφασίσουν τούτο από κοινού, με έγγραφη μεταξύ τους συμφωνία, σε περίπτωση κατά την οποία οποιοσδήποτε από αυτούς διαμένει ή διεξάγει επάγγελμα εκτός της Δημοκρατίας ή, σε περίπτωση νομικού προσώπου, έχει το εγγεγραμμένο γραφείο του ή την έδρα των εργασιών του εκτός της Δημοκρατίας:

Νοείται ότι, στην περίπτωση αυτή αρμόδιο δικαστήριο είναι το Εμπορικό Δικαστήριο το οποίο συνεδριάζει εντός της επαρχίας Λευκωσίας, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά∙

(δ) η δικαιοδοσία του Εμπορικού Δικαστηρίου ορίζεται με βάση τις πρόνοιες των Κανονισμών Πολιτικής Δικονομίας του 2023, την εκάστοτε ισχύουσα νομοθεσία, το ενωσιακό δίκαιο, οποιαδήποτε διεθνή συνθήκη ή οποιονδήποτε κανόνα ιδιωτικού διεθνούς δικαίου, περιλαμβανομένων των κανόνων του κοινοδικαίου:

Νοείται ότι, στην περίπτωση αυτή, αρμόδιο δικαστήριο είναι το Εμπορικό Δικαστήριο το οποίο συνεδριάζει εντός της επαρχίας Λευκωσίας, εκτός εάν προβλέπεται διαφορετικά.

13.-(1) Οποιοσδήποτε από τους διάδικους, η υπόθεση του οποίου εμπίπτει στην κατά τόπον αρμοδιότητα του Εμπορικού Δικαστηρίου, δύναται να αιτηθεί-

(α) στο Εμπορικό Δικαστήριο, στο πλαίσιο εκδίκασης εμπορικής διαφοράς, η οποία εκκρεμεί ενώπιον αυτού και η ακρόαση της οποίας δεν έχει αρχίσει, μεταφορά και εκδίκαση της υπόθεσής του από το Επαρχιακό Δικαστήριο, ή

(β) στο αρμόδιο Επαρχιακό Δικαστήριο, στο πλαίσιο υπόθεσης που αφορά εμπορική διαφορά, η οποία εκκρεμεί ενώπιον αυτού και η ακρόαση της οποίας δεν έχει ακόμα αρχίσει, μεταφορά και εκδίκαση της υπόθεσής του από το Εμπορικό Δικαστήριο.

(2) Άνευ επηρεασμού της εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 64Α του περί Δικαστηρίων Νόμου, έκαστος Δικαστής του Εμπορικού Δικαστηρίου κέκτηται εξουσία να παραπέμπει την υπόθεση για εκδίκαση στο κατά τόπον αρμόδιο Επαρχιακό Δικαστήριο, στην περίπτωση κατά την οποία-

(α) κρίνει ότι δεν έχει δικαιοδοσία να επιληφθεί αυτής βάσει των διατάξεων του παρόντος Νόμου και του σχετικού διαδικαστικού κανονισμού· ή

(β) κρίνει, κατόπιν αίτησης οποιουδήποτε των διαδίκων, ότι είναι σκόπιμο όπως η υπόθεση εκδικασθεί από το Επαρχιακό Δικαστήριο.

14.-(1) Τηρουμένων των προνοιών οποιουδήποτε διαδικαστικού κανονισμού και εξαιρουμένων των ρητώς προβλεπόμενων περιπτώσεων, στη διαδικασία ενώπιον του Εμπορικού Δικαστηρίου εφαρμόζονται, τηρουμένων των αναλογιών, οι ακόλουθες διατάξεις του περί Δικαστηρίων Νόμου:

(α) Το άρθρο 29 αναφορικά με το εφαρμοζόμενο δίκαιο^.

(β) το Τέταρτο Μέρος αναφορικά με τις εξουσίες των δικαστηρίων^.

(γ) το Πέμπτο Μέρος αναφορικά με τους μάρτυρες και τις αποδείξεις^.

(δ) το Έβδομο Μέρος αναφορικά με την παραπομπή δικών^. και

(ε) το Έβδομο Μέρος αναφορικά με την τήρηση αρχείων και τις σφραγίδες.

(2) Η δικαιοδοσία του Εμπορικού Δικαστηρίου διέπεται από δικονομία και πρακτική που καθορίζεται με διαδικαστικό κανονισμό.

15. Τηρουμένων των διατάξεων της παραγράφου 4 του Άρθρου 3 του Συντάγματος, Δικαστής του Εμπορικού Δικαστηρίου δύναται, εφόσον το συμφέρον της δικαιοσύνης το απαιτεί, να επιτρέψει τη διεξαγωγή της δικαστικής διαδικασίας και την καταχώριση των εγγράφων στην αγγλική γλώσσα, μετά από σχετικό αίτημα ενός εκ των διαδίκων, και, σε τέτοια περίπτωση, καθορίζει την αγγλική γλώσσα ως τη γλώσσα στην οποία θα διεξαχθεί η διαδικασία και στην οποία θα διατυπωθεί η απόφαση του Εμπορικού Δικαστηρίου.

16.-(1) Τηρουμένων των προνοιών του διαδικαστικού κανονισμού, κάθε απόφαση ή διαταγή του Εμπορικού Δικαστηρίου υπόκειται σε έφεση ενώπιον του Εφετείου.

(2) Ανεξαρτήτως των διατάξεων του εδαφίου (1) και οποιουδήποτε άλλου Νόμου ή διαδικαστικού κανονισμού, η απόφαση του Εμπορικού Δικαστηρίου για προδικαστική παραπομπή ζητήματος στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή για απόρριψη αιτήματος διαδίκου για τέτοια προδικαστική παραπομπή δεν υπόκειται σε έφεση.

(3) Ανεξαρτήτως των διατάξεων οποιουδήποτε άλλου Νόμου ή διαδικαστικού κανονισμού και επιπροσθέτως οποιωνδήποτε υπό τούτων χορηγούμενων εξουσιών, το Εφετείο, κατά την ακρόαση και τη διάγνωση οποιασδήποτε έφεσης, δεν δεσμεύεται από την απόφαση του Εμπορικού Δικαστηρίου για τα πραγματικά γεγονότα και κέκτηται εξουσία να αναθεωρεί προσαχθείσες αποδείξεις, να συνάγει τα δικά του συμπεράσματα, να ακούει και να δέχεται περαιτέρω αποδεικτικά μέσα και, όπου οι περιστάσεις της υπόθεσης το απαιτούν, να επανακροάται μάρτυρες και να εκδίδει οποιαδήποτε απόφαση ή διάταγμα που δικαιολογείται υπό τις περιστάσεις της υπόθεσης, περιλαμβανομένου διατάγματος για επανακρόαση της υπόθεσης από το Εμπορικό Δικαστήριο ή άλλο αρμόδιο δικαστήριο.

17. Τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 14, το Ανώτατο Δικαστήριο δύναται να εκδίδει διαδικαστικό κανονισμό για την καλύτερη εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Μέρους και για τη ρύθμιση κάθε θέματος το οποίο εκ της φύσεώς του ρυθμίζεται με διαδικαστικό κανονισμό.