1. Ο παρών Νόμος θα αναφέρεται ως ο περί της Συμμετοχής Εθελοντών σε Επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης Νόμος του 2024.
2. Στον παρόντα Νόμο, εκτός εάν από το κείμενο προκύπτει διαφορετική έννοια-
«αρμόδια αρχή» σημαίνει την αρχή που ορίζεται ως αρμόδια, βάσει οποιασδήποτε νομοθετικής ή διοικητικής διάταξης αναφορικά με την έκδοση ή/και τη χορήγηση ή/και την αναγνώριση διπλωμάτων ή/και επαγγελματικών διπλωμάτων ή/και τίτλων σπουδών, που απαιτούνται με βάση τις διατάξεις του παρόντος Νόμου∙
«Δημοκρατία» σημαίνει την Κυπριακή Δημοκρατία∙
«Εθελοντής Έρευνας και Διάσωσης» σημαίνει πρόσωπο το οποίο παρέχει εθελοντικά υπηρεσίες στο ΚΣΕΔ κατά τις επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης και αποκτά την ιδιότητα του Εθελοντή Έρευνας και Διάσωσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5∙
«Επικουρικά Μέσα Έρευνας και Διάσωσης» έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό στην παράγραφο 3γ. του περί Μονάδων Έρευνας και Διάσωσης Διατάγματος του 2021∙
«Επιχείρηση Έρευνας και Διάσωσης» σημαίνει συντονισμένη επιχείρηση από Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης με σκοπό τον εντοπισμό προσώπων που κινδυνεύουν και τη διάσωσή τους παρέχοντας αρχικά ιατρικές ή άλλες φροντίδες και μεταφέροντάς τους σε ασφαλές μέρος∙
«Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης» ή «ΚΣΕΔ» έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό στο άρθρο 6(1) του περί της Διεθνούς Σύμβασης για τη Ναυτική Έρευνα και Διάσωση του 1979 (Κυρωτικού) και περί Συναφών Θεμάτων Νόμου·
«Μητρώο Εθελοντών Έρευνας και Διάσωσης» σημαίνει το μητρώο που τηρείται στο ΚΣΕΔ, όπως προβλέπεται στο άρθρο 6·
«περιοχή ευθύνης της Δημοκρατίας» σημαίνει την περιοχή ευθύνης της Δημοκρατίας του Κέντρου Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης και έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό στο άρθρο 5 του περί της Διεθνούς Σύμβασης για τη Ναυτική Έρευνα και Διάσωση του 1979 (Κυρωτικού) και περί Συναφών Θεμάτων Νόμου·
«Πρωτεύοντα Μέσα Έρευνας και Διάσωσης» έχουν την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό στην παράγραφο 3α. και β. του περί Μονάδων Έρευνας και Διάσωσης Διατάγματος του 2021.
(2) Όροι που χρησιμοποιούνται στον παρόντα Νόμο και δεν ερμηνεύονται διαφορετικά, έχουν την έννοια που αποδίδεται σε αυτούς από τον περί της Διεθνούς Σύμβασης για τη Ναυτική Έρευνα και Διάσωση του 1979 (Κυρωτικό) και περί Συναφών Θεμάτων Νόμο.
3.-(1) Εθελοντής Έρευνας και Διάσωσης έχει ως αποστολή του τη συμμετοχή σε Επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης, υπό τον συντονισμό του ΚΣΕΔ, με σκοπό την έρευνα και διάσωση ζωής που τίθεται σε κίνδυνο συνεπεία αεροπορικού ή ναυτικού ατυχήματος εντός της περιοχής ευθύνης της Δημοκρατίας.
(2) Η ιδιότητα του Εθελοντή Έρευνας και Διάσωσης είναι τιμητική και ο Εθελοντής Έρευνας και Διάσωσης δεν αμείβεται για την υπηρεσία του.
4. Εθελοντής Έρευνας και Διάσωσης υπάγεται διοικητικά και επιχειρησιακά στο ΚΣΕΔ κατά την εκτέλεση των Επιχειρήσεων Έρευνας και Διάσωσης.
5.-(1) Πολίτης της Δημοκρατίας ή άλλου κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή τρίτης χώρας, ο οποίος δεν έχει συμπληρώσει το εξηκοστό πέμπτο (65ο) έτος της ηλικίας του και διαμένει μόνιμα και νόμιμα στη Δημοκρατία κατά την τελευταία τουλάχιστον πενταετία, δύναται να αποκτήσει την ιδιότητα του Εθελοντή Έρευνας και Διάσωσης, εφόσον πληροί μία από τις ακόλουθες προϋποθέσεις:
(α) Είναι έφεδρος της Μονάδας Υποβρυχίων Καταστροφών της Εθνικής Φρουράς και μέλος του Συνδέσμου Εφέδρων Βατραχανθρώπων Κύπρου (ΣΕΒΑΚ)∙ ή
(β) είναι έφεδρος Καταδρομέας της Εθνικής Φρουράς και είναι μέλος του Εθελοντικού Τμήματος Εκτάκτων Αναγκών (ΕΤΕΑ), του Παγκύπριου Συνδέσμου Εφέδρων Καταδρομέων (ΠΣΕΚ)∙ ή
(γ) είναι πρόσωπο που κατέχει διπλώματα πρώτων βοηθειών ή ναυαγοσωστικής ή αυτόνομης και ελεύθερης κατάδυσης, αναγνωρισμένα από την αρμόδια αρχή για έκαστο από αυτά, τα οποία καθορίζονται αναλυτικά σε Κανονισμούς που εκδίδονται δυνάμει του παρόντος άρθρου, κατόπιν εισηγήσεως του ΚΣΕΔ.
(2) Για την απόκτηση της ιδιότητας του Εθελοντή Έρευνας και Διάσωσης υποβάλλεται από τον ενδιαφερόμενο, με έντυπο που καθορίζεται σε Κανονισμούς, αίτηση προς το ΚΣΕΔ, το οποίο αποφασίζει σχετικά και ενημερώνει τον αιτητή.
6. Τηρουμένων των διατάξεων του περί της Προστασίας των Φυσικών Προσώπων Έναντι της Επεξεργασίας των Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα και της Ελεύθερης Κυκλοφορίας των Δεδομένων αυτών Νόμου, στο ΚΣΕΔ τηρείται ηλεκτρονικό Μητρώο Εθελοντών Έρευνας και Διάσωσης στο οποίο καταχωρίζονται τα απαραίτητα στοιχεία των Εθελοντών Έρευνας και Διάσωσης.
7. Εθελοντής Έρευνας και Διάσωσης δεν ευθύνεται έναντι τρίτου ή έναντι της Δημοκρατίας, για οποιαδήποτε βλάβη σε πρόσωπο, απώλεια ή ζημία που προξενείται από πράξη ή παράλειψή του κατά την παροχή εθελοντικών υπηρεσιών στο ΚΣΕΔ στην περιοχή ευθύνης της Δημοκρατίας, εφόσον ενεργεί σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου:
8.-(1) Εργοδότης επιτρέπει σε Εθελοντή Έρευνας και Διάσωσης να συμμετέχει σε Επιχείρηση Έρευνας και Διάσωσης, όταν καλείται από το ΚΣΕΔ, η διεξαγωγή της οποίας αποδεικνύεται με την εντολή κινητοποίησης των Πρωτευόντων και Επικουρικών Μέσων Έρευνας και Διάσωσης.
(2) Ο χρόνος συμμετοχής Εθελοντή Έρευνας και Διάσωσης σε Επιχείρηση Έρευνας και Διάσωσης λογίζεται ως χρόνος απασχόλησης στην κύρια εργασία του, με όλα τα εργασιακά δικαιώματα που αυτή συνεπάγεται.
9.-(1) Οι Εθελοντές Έρευνας και Διάσωσης συμμετέχουν σε Επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης μόνο κατόπιν λήψης εντολής κινητοποίησής τους από το ΚΣΕΔ.
(2) Κατά τη διάρκεια οποιασδήποτε Επιχείρησης Έρευνας και Διάσωσης, οι Εθελοντές Έρευνας και Διάσωσης ενεργούν αποκλειστικά σύμφωνα με τις οδηγίες του ΚΣΕΔ και ακολουθούν και εφαρμόζουν τις διατάξεις και διαταγές που περιλαμβάνονται στα Σχέδια που συντάσσονται από το ΚΣΕΔ και αφορούν την εκτέλεση Επιχειρήσεων Έρευνας και Διάσωσης.
(3) Ουδείς, είτε μεμονωμένα είτε μέσω συμμετοχής του σε Μη Κυβερνητική Οργάνωση ή Σωματείο ή Εθελοντική Ομάδα, δύναται να διεξάγει Επιχειρήσεις Έρευνας και Διάσωσης εντός της περιοχής ευθύνης της Δημοκρατίας, χωρίς την έγκριση του ΚΣΕΔ και χωρίς να έχει την ιδιότητα του Εθελοντή Έρευνας και Διάσωσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου.
10. Σε περίπτωση κατά την οποία Εθελοντής Έρευνας και Διάσωσης τραυματιστεί κατά την άσκηση των καθηκόντων του δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου, παρέχεται σε αυτόν η αναγκαία κρατική νοσοκομειακή και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη δωρεάν.
11.-(1) Κάθε εξαρτώμενο πρόσωπο του Εθελοντή Έρευνας και Διάσωσης, ο οποίος, ενώ εκτελούσε καθήκον ή υπηρεσία που του ανατέθηκε δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου-
(α) απεβίωσε λόγω πνιγμού ή τραύματος που υπέστη με οποιονδήποτε τρόπο∙
(β) τραυματίστηκε με οποιονδήποτε τρόπο και ως αποτέλεσμα του τραυματισμού αυτού απεβίωσε σε μεταγενέστερο χρόνο·
(γ) απεβίωσε ύστερα από ασθένεια από την οποία προσβλήθηκε κατά την εκτέλεση καθήκοντος ή υπηρεσίας και η ασθένεια οφειλόταν άμεσα σε οποιαδήποτε πράξη ή ενέργεια συνυφασμένη με το εν λόγω καθήκον ή υπηρεσία·
(δ) εξαφανίστηκε κατά την εκτέλεση του πιο πάνω αναφερόμενου καθήκοντος ή υπηρεσίας,
λαμβάνει αποζημίωση, το ύψος της οποίας και ο τρόπος καταβολής της αποφασίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο στη βάση των δεδομένων της κάθε περίπτωσης που τίθεται ενώπιόν του.
(2) Εθελοντής Έρευνας και Διάσωσης, ο οποίος καθίσταται ανίκανος να ασκεί τη συνήθη εργασία του ή οποιαδήποτε εργασία ένεκα τραυμάτων που υπέστη ή ασθένειας από την οποία προσβλήθηκε ενώ εκτελούσε καθήκον ή υπηρεσία που του ανατέθηκε δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου, λαμβάνει, κατά τη διάρκεια της ζωής του και, σε περίπτωση θανάτου του, λαμβάνουν τα εξαρτώμενα πρόσωπά του αποζημίωση, το ύψος της οποίας και ο τρόπος καταβολής της αποφασίζονται από το Υπουργικό Συμβούλιο στη βάση των δεδομένων της κάθε περίπτωσης που τίθεται ενώπιόν του, λαμβανομένων υπόψη των απωλειών που ο Εθελοντής Έρευνας και Διάσωσης υφίσταται λόγω των τραυμάτων που υπέστη ή της ασθένειας από την οποία προσβλήθηκε.
(3) Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, «εξαρτώμενο πρόσωπο» σημαίνει σύζυγο, τέκνο και γονέα Εθελοντή Έρευνας και Διάσωσης που ήταν εξαρτώμενο από τις απολαβές του κατά τον χρόνο του θανάτου ή της εξαφάνισής του ή θα ήταν εξαρτώμενο κατά τη φυσική πορεία των πραγμάτων, εάν ο αποβιώσας ή εξαφανισθείς βρισκόταν στη ζωή ή δεν αγνοείτο και, σε περίπτωση που ήταν άγαμος, περιλαμβάνει τα αδέλφια τα οποία ήταν εξαρτώμενά του.
12. Πρόσωπο, το οποίο παραλείπει να συμμορφωθεί με οποιαδήποτε διάταξη του παρόντος Νόμου ή πρόνοια των Κανονισμών ή Διαταγμάτων που εκδίδονται δυνάμει αυτού, είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις τρεις χιλιάδες ευρώ (€3.000).
13. Η ιδιότητα του Εθελοντή Έρευνας και Διάσωσης απόλλυται ή αναστέλλεται με γραπτή και πλήρως αιτιολογημένη απόφαση του ΚΣΕΔ, αφού προηγουμένως δοθεί σε αυτόν το δικαίωμα να προβεί σε γραπτές παραστάσεις εντός δεκαπέντε (15) ημερών από τη λήψη της απόφασης, σε περίπτωση-
(α) σοβαρού λόγου υγείας που δεν επιτρέπει την εκτέλεση των καθηκόντων του μετά την προσκόμιση ιατρικού πιστοποιητικού∙
(β) πλημμελούς εκτέλεσης των καθηκόντων του, κατόπιν σχετικής αξιολόγησης∙
(γ) μη συμμόρφωσής του με τις διαταγές και τις οδηγίες του ΚΣΕΔ κατά την εκτέλεση Επιχειρήσεων Έρευνας και Διάσωσης∙
(δ) ανάρμοστης και απρεπούς διαγωγής κατά την εκτέλεση των καθηκόντων του∙ ή
(ε) οικειοθελούς υποβολής σχετικής αίτησης.
14.-(1) Το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται, ύστερα από εισήγηση του Υπουργείου Άμυνας την οποία υποβάλλει σε συνεννόηση με το ΚΣΕΔ, να εκδίδει Κανονισμούς για την καλύτερη εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Νόμου.
(2) Άνευ επηρεασμού της γενικότητας του εδαφίου (1), οι Κανονισμοί αυτοί δύναται να προβλέπουν για όλα ή οποιοδήποτε από τα ακόλουθα θέματα:
(α) Τον καθορισμό εντύπων για τη διαδικασία απόκτησης της ιδιότητας του Εθελοντή Έρευνας και Διάσωσης·
(β) τον καθορισμό των πιστοποιητικών/διπλωμάτων που πρέπει να κατέχουν τα πρόσωπα που αιτούνται την απόκτηση της ιδιότητας του Εθελοντή Έρευνας και Διάσωσης∙
(γ) οποιοδήποτε άλλο τεχνικό θέμα είναι δεκτικό καθορισμού.