Ο περί Γάμου Νόμος του 2003 (104(I)/2003)

1. Ο παρών Νόμος θα αναφέρεται ως ο περί Γάμου Νόμος του 2003.

2. Στο Νόμο αυτό, εκτός αν από το κείμενο προκύπτει διαφορετική έννοια -

"αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας" σημαίνει το Ληξίαρχο Γάμων ή οποιοδήποτε λειτουργό του Υπουργείου Εσωτερικών τον οποίο ο Ληξίαρχος Γάμων ήθελε εξουσιοδοτήσει για τους σκοπούς των διατάξεων του άρθρου 8·

"Βοηθός Γενικός Ληξίαρχος" σημαίνει το Διευθυντή του Τμήματος Αρχείου Πληθυσμού και Μετανάστευσης∙

"Δημοκρατία" σημαίνει την Κυπριακή Δημοκρατία·

"Δήμος, Δήμαρχος και δημοτικό συμβούλιο" έχουν την έννοια που αποδίδεται στους όρους αυτούς στους περί Δήμων Νόμους·

"διαζευκτήριο" σημαίνει διαζευκτήριο, τελικό και απόλυτο, εκδοθέν έπειτα από τελεσίδικη δικαστική απόφαση·

"Δικαστήριο" σημαίνει το Οικογενειακό Δικαστήριο που καθιδρύεται δυνάμει:

(α) των περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμων,

(β) των περί Οικογενειακών Δικαστηρίων (Θρησκευτικές Ομάδες) Νόμων, και

(γ) του άρθρου 21(Ι) Α των περί Δικαστηρίων Νόμων·

"ειδοποίηση" σημαίνει την ειδοποίηση που δίνεται δυνάμει του άρθρου 4·

"Λειτουργός Τέλεσης Γάμων" σημαίνει τον δυνάμει του άρθρου 3 αρμόδιο λειτουργό τέλεσης γάμων, για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου·

"Ληξίαρχος γάμων ή Ληξίαρχος" σημαίνει το πρόσωπο που διορίζεται δυνάμει του άρθρου 28·

"Μητρώο" σημαίνει το μητρώο που τηρείται δυνάμει του άρθρου 28(2) και (3)·

«Οικογενειακό Δικαστήριο» σημαίνει το Οικογενειακό Δικαστήριο που καθιδρύεται δυνάμει των περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμων του 1990 έως 2000·

"Υπουργός" σημαίνει τον Υπουργό Εσωτερικών.

3. (1) Γάμος σημαίνει τη συμφωνία για ένωση σε γάμο που συνάπτεται μεταξύ γυναίκας και άνδρα και τελείται στην παρουσία αμφοτέρων από Λειτουργό Τέλεσης Γάμου, σύμφωνα με τις πρόνοιες του παρόντος Νόμου ή από εγγεγραμμένο ιερέα σύμφωνα με τους Κανόνες της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας ή των δογμάτων των θρησκευτικών ομάδων που αναγνωρίζονται από το Σύνταγμα.

(2) Ο Δήμαρχος ή ο Αντιδήμαρχος  ή  γραπτώς εξουσιοδοτημένο από τον Υπουργό Εσωτερικών, προς το σκοπό αυτό, μέλος δημοτικού συμβουλίου ή άλλο πρόσωπο είναι αρμόδιος Λειτουργός Τέλεσης Γάμων δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου.

(3) Σε περίπτωση που διαπιστωθεί παράβαση των διατάξεων του παρόντος Νόμου, ο Υπουργός δύναται με απόφασή του να ανακαλέσει την προβλεπόμενη στο εδάφιο (2) γραπτή εξουσιοδότηση.

4. Τα πρόσωπα που προτίθενται να συνάψουν γάμο παρουσιάζονται ενώπιον του Λειτουργού Τέλεσης Γάμων του Δήμου της εκλογής τους, και δίνουν σχετική ειδοποίηση υπογραμμένη από αυτούς, σύμφωνα με τον Τύπο Α, που εκτίθεται στον Πρώτο Πίνακα του παρόντος Νόμου.

5. Ο Λειτουργός Τέλεσης Γάμων, στον οποίο απευθύνεται η ειδοποίηση, την καταχωρίζει στο αρχείο του και φυλάσσει χρονολογημένο αντίγραφό της σε βιβλίο το οποίο τηρείται για το σκοπό αυτό.

6. (1) Ο Λειτουργός Τέλεσης Γάμων εκδίδει στα προτιθέμενα να συνάψουν γάμο πρόσωπα πιστοποιητικό επίδοσης, και τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 8, καθορίζει στο πιστοποιητικό ημερομηνία και τόπο τέλεσης γάμου. Το πιστοποιητικό εκδίδεται σύμφωνα με τον Τύπο Β, που εκτίθεται στον Πρώτο Πίνακα.

(2) Η ημερομηνία και ο τόπος τέλεσης γάμου καθορίζονται αφού ληφθούν υπόψη και οι προτιμήσεις των προτιθεμένων να συνάψουν γάμο προσώπων, και δεν πρέπει να είναι ενωρίτερον των δεκαπέντε ημερών, και σε καμία περίπτωση πέραν των τριών μηνών, από την ημερομηνία επίδοσης της ειδοποίησης πρόθεσης γάμου, όπως αναφέρεται στο άρθρο 4.

7. Ο Λειτουργός Τέλεσης Γάμων δύναται, αν κρίνει τούτο σκόπιμο, να καθορίσει, αφού του καταβληθεί αυξημένο τέλος, ως ημερομηνία τέλεσης του γάμου ημερομηνία που είναι πριν την παρέλευση δεκαπέντε ημερών από την ημερομηνία επίδοσης της ειδοποίησης πρόθεσης σύναψης γάμου, αν τα προτιθέμενα να συνάψουν γάμο πρόσωπα εκφράσουν τέτοια προτίμηση.

8.-(1) Ο Λειτουργός Τέλεσης Γάμων, προτού καθορίσει ημερομηνία και τόπο τέλεσης γάμου στο πιστοποιητικό που εκδίδεται δυνάμει των διατάξεων του εδαφίου (1) του άρθρου 6, απαιτεί από τα πρόσωπα που προτίθενται να συνάψουν γάμο να παρουσιαστούν αυτοπροσώπως ενώπιόν του ή ενώπιον άλλου προσώπου το οποίο ο Λειτουργός Τέλεσης Γάμων ήθελε εξουσιοδοτήσει και να προβούν σε γραπτή επίσημη διαβεβαίωση-

(α) ότι δεν γνωρίζουν την ύπαρξη οποιουδήποτε κωλύματος ή νομικού εμποδίου για το γάμο,

(β) ότι εξασφαλίστηκε κάθε αναγκαία συγκατάθεση, η οποία απαιτείται για το γάμο, ή ότι δεν απαιτείται καμία τέτοια συγκατάθεση,

(γ) ότι δεν έχει έκαστο συνάψει με άλλο πρόσωπο γάμο ή πολιτική συμβίωση που είναι σε ισχύ και ότι είναι ελεύθερα να συνάψουν γάμο, και

(δ) για το καθεστώς νόμιμης παραμονής τους στη Δημοκρατία.

(2) Ο Λειτουργός Τέλεσης Γάμων ενώπιον του οποίου γίνονται οι αναφερόμενες στο εδάφιο (1) δηλώσεις ζητά επιπρόσθετα την προσκόμιση πιστοποιητικών ή βεβαιώσεων με τα οποία επαληθεύεται το περιεχόμενο των δηλώσεων αυτών και των προσωπικών στοιχείων των προσώπων που προτίθενται να συνάψουν γάμο:

Νοείται ότι, τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 21Γ του περί Προσφύγων Νόμου, για τη δήλωση που προβλέπεται στην παράγραφο (γ) του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου απαιτείται η προσκόμιση επίσημου πιστοποιητικού ή βεβαίωσης τα οποία έχουν εκδοθεί από τις αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας, καθώς και επίσημου πιστοποιητικού ή βεβαίωσης δεόντως επικυρωμένων τα οποία έχουν εκδοθεί από τις αρμόδιες αρχές της χώρας καταγωγής των ενδιαφερόμενων προσώπων, εντός χρονικού διαστήματος που δεν υπερβαίνει τους τρεις (3) μήνες πριν από την υποβολή της δήλωσης:

Νοείται περαιτέρω ότι, σε περίπτωση που ο Λειτουργός Τέλεσης Γάμων έχει οποιαδήποτε αμφιβολία για την ακρίβεια ή τη γνησιότητα πιστοποιητικού ή βεβαίωσης, ή πιστεύει ότι πιστοποιητικό ή βεβαίωση εκδόθηκε κατά παράβαση  των διατάξεων του παρόντος Νόμου  δύναται να αρνηθεί την τέλεση του γάμου και να ενημερώσει σχετικά το Βοηθό Γενικό Ληξίαρχο.

(3) Για την έκδοση του πιστοποιητικού ή βεβαίωσης δυνάμει των διατάξεων της πρώτης επιφύλαξης του εδαφίου (2), οι αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας ελέγχουν δεόντως τη γνησιότητα των επίσημων πιστοποιητικών ή βεβαιώσεων που προσκομίζονται από τα πρόσωπα τα οποία προτίθενται να συνάψουν γάμο, όπως προβλέπεται στο παρόν άρθρο:

Νοείται ότι, οι αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας δύνανται, για σκοπούς ελέγχου γνησιότητας του προτιθέμενου γάμου, να διεξάγουν προσωπική συνέντευξη και έρευνα με έκαστο εκ των προσώπων που προτίθενται να συνάψουν γάμο.

(4) Ανεξαρτήτως των διατάξεων της πρώτης επιφύλαξης του εδαφίου (2), πολίτες κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης άλλου από τη Δημοκρατία που προτίθενται να τελέσουν γάμο μεταξύ τους και υπήκοοι τρίτης χώρας οι οποίοι εισέρχονται στη Δημοκρατία για τουριστικούς σκοπούς για να τελέσουν γάμο μεταξύ τους εξαιρούνται από την υποχρέωση προσκόμισης επίσημου πιστοποιητικού ή βεβαίωσης μη τέλεσης γάμου ή μη σύναψης πολιτικής συμβίωσης το οποίο έχει εκδοθεί από τις αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας.

(5) Σε περίπτωση που είχε τελεστεί προηγούμενος γάμος ή είχε συναφθεί προηγούμενη πολιτική συμβίωση, κάθε ενδιαφερόμενο πρόσωπο παρουσιάζει το διαζευκτήριο του διαλυθέντος προηγούμενου γάμου του για σκοπούς πιστοποίησης της λύσης του γάμου ή τα έγγραφα με τα οποία πιστοποιείται η λύση της πολιτικής συμβίωσης, ανάλογα με την περίπτωση:

Νοείται ότι, σε περίπτωση που ο/η τέως σύζυγος ή ο τέως συμβίος ή η τέως συμβία του ενδιαφερόμενου προσώπου έχει αποβιώσει, το εν λόγω πρόσωπο παρουσιάζει πιστοποιητικό θανάτου του/της τέως συζύγου ή του τέως συμβίου ή της τέως συμβίας του, ανάλογα με την περίπτωση, για σκοπούς πιστοποίησης της χηρείας.

(6) Ο Λειτουργός Τέλεσης Γάμων δεν εκδίδει πιστοποιητικό ειδοποίησης δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 6, εάν δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις τέλεσης γάμου που καθορίζονται στον παρόντα Νόμο.

9. (1) Ο γάμος τελείται στην παρουσία αμφοτέρων των προτιθέμενων να συνάψουν γάμο προσώπων με την ταυτόχρονη δήλωσή τους ότι συμφωνούν σ’ αυτό, και την ανάγνωση από το Λειτουργό Τέλεσης Γάμων προς αυτούς του κειμένου που εκτίθεται στο Δεύτερο Πίνακα. Η δήλωση γίνεται δημόσια και κατά πανηγυρικό τρόπο, σύμφωνα με το κείμενο του Δεύτερου Πίνακα, ενώπιον δύο τουλάχιστον μαρτύρων, προς το Λειτουργό Τέλεσης Γάμων που είναι υποχρεωμένος να συντάσσει αμέσως τη σχετική πράξη.

(2) Η τέλεση γάμου δυνάμει του εδαφίου (1) δεν εμποδίζει την τέλεση του ίδιου γάμου κατά τη θρησκεία και το δόγμα των μερών, και η τέλεση γάμου κατά τη θρησκεία και το δόγμα των μερών δεν εμποδίζει την τέλεση του γάμου τους δυνάμει του εδαφίου (1):

Νοείται ότι, και στις δυο πιο πάνω περιπτώσεις, οι γάμοι θεωρούνται ως ένας γάμος.

(3) Από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου, κάθε μέρος που συνάπτει θρησκευτικό γάμο μέσα στην έννοια του εδαφίου (1) του άρθρου 17, αποστέλλει στο Ληξίαρχο πιστοποιημένο αντίγραφο πιστοποιητικού του εν λόγω γάμου εντός σαράντα πέντε ημερών από την τέλεση του γάμου, και κάθε εγγεγραμμένος ιερέας που τελεί τέτοιο γάμο, πληροφορεί γραπτώς το Ληξίαρχο εντός σαράντα πέντε ημερών από την εν λόγω τέλεση.

10. (1) Ο Λειτουργός Τέλεσης Γάμων δύναται να αρνηθεί την τέλεση γάμου αν, κρίνει από τα στοιχεία που περιέρχονται σε γνώση του ότι δε συντρέχουν οι προϋποθέσεις τέλεσης έγκυρου γάμου ή αν υπάρχει οποιοδήποτε κώλυμα που θα καθιστούσε το γάμο ελαττωματικό.

(2) Σε περίπτωση άρνησης τέλεσης γάμου, όπως αναφέρεται στο εδάφιο (1) πιο πάνω, οι επηρεαζόμενοι από την απόφαση του Λειτουργού Τέλεσης Γάμου, δύνανται να υποβάλουν αίτηση στο Οικογενειακό Δικαστήριο, προσβάλλοντας την ορθότητα της απόφασης.

11. (1) Τα πρόσωπα που προτίθενται να συνάψουν γάμο είναι ελεύθερα να επιλέξουν τον τόπο τέλεσής του. Για το σκοπό αυτό, υποβάλλουν από κοινού αίτηση στο Λειτουργό Τέλεσης Γάμων του τόπου επιλογής τους.

(2) Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, "τόπος τέλεσης γάμου" σημαίνει:

(α) το δήμο στον οποίο θα τελεστεί ο γάμος και ο γάμος τελείται στο γραφείο του εν λόγω δήμου·

(β) τον τόπο τέλεσης γάμου που καθορίζεται από οποιοδήποτε άλλο λειτουργό τέλεσης γάμου,

εκτός αν οριστεί διαφορετικά· και

(γ) οποιοδήποτε άλλο κατάλληλο τόπο επιλέγεται από τα πρόσωπα τα οποία προτίθενται να τελέσουν τον γάμο, υπό την προϋπόθεση ότι αυτός εγκρίνεται από τον Λειτουργό Τέλεσης Γάμων, τηρουμένων τυχόν απαγορεύσεων ή περιορισμων ή προϋποθέσεων οι οποίοι ισχύουν για τον εν λόγω τόπο, δυνάμει των διατάξεων οποιασδήποτε νομοθεσίας η οποία εφαρμόζεται στη Δημοκρατία.

(3) Για την τέλεση γάμου καταβάλλεται το καθορισμένο στο Μέρος Ι του Τρίτου Πίνακα τέλος:

Νοείται ότι τα τέλη για την τέλεση γάμου από εγγεγραμμένο ιερέα, με βάση το άρθρο 40, δε θα υπερβαίνουν σε καμιά περίπτωση τα τέλη που αναφέρονται στον Τρίτο Πίνακα.

12. (1) Ο Λειτουργός Τέλεσης Γάμων εκδίδει, αμέσως μετά την τέλεση του γάμου, πιστοποιητικό σύμφωνα με τον Τύπο Γ του Πρώτου Πίνακα σε τρία αντίγραφα υπογραμμένα από τον ίδιο, από τα πρόσωπα των οποίων τέλεσε το γάμο, και από δύο τουλάχιστον από τους μάρτυρες. Το ένα αντίγραφο δίδεται στα πρόσωπα των οποίων τελέσθηκε ο γάμος, το δεύτερο αποστέλλεται μέσα σε επτά ημέρες στο Ληξίαρχο και το τρίτο καταχωρίζεται στο μητρώο που τηρείται από το Λειτουργό Τέλεσης Γάμων σύμφωνα με τον Τύπο Α του Τέταρτου Πίνακα.

(2) Τηρουμένων των διατάξεων του περί Προσφύγων Νόμου, στις περιπτώσεις όπου τα μέρη ή ένα εξ αυτών είναι υπήκοος ξένης χώρας, η οποία διαθέτει πρεσβεία ή προξενείο στη Δημοκρατία, ο Λειτουργός Τέλεσης Γάμων στέλλει πιστοποιημένο από τον ίδιο αντίγραφο γάμου στην πρεσβεία ή στο προξενείο της χώρας αυτής.

(3) Το πιστοποιητικό γάμου που εκδίδεται είναι όσο το δυνατό πλησιέστερα προς τον Τύπο Γ του Πρώτου Πίνακα.

(4) Το πιστοποιητικό γάμου δύναται να εκδίδεται στα αγγλικά, αν αυτό ζητήσουν οι ενδιαφερόμενοι, σύμφωνα με τον Τύπο Δ του Πρώτου Πίνακα.

13. (1) Γάμος είναι ελαττωματικός και υπόκειται σε ακύρωση ή διακήρυξη της ακυρότητας ή του ανυπόστατου του γάμου δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου, αν είναι ακυρώσιμος, άκυρος, ή ανυπόστατος, όπως προβλέπεται στο εδάφιο (2) του παρόντος άρθρου.

(2) Ακυρώσιμος είναι ο γάμος που συνάπτεται κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 14, άκυρος είναι εκείνος που συνάπτεται κατά παράβαση των διατάξεων του άρθρου 17, και ανυπόστατος είναι εκείνος που συνάπτεται κατά παράβαση του άρθρου 19.

(3) Γάμος που είναι ακυρώσιμος, είναι θεραπεύσιμος κατά τα διαλαμβανόμενα στο άρθρο 16.

14. (1) Για τη σύναψη γάμου απαιτείται η ελεύθερη συναίνεση των προσώπων που θα συνάψουν το γάμο.

(2) Πρόσωπο θεωρείται ότι δεν συναινεί ελεύθερα για σύναψη γάμου, στις ακόλουθες περιπτώσεις:

(α) Είναι ανίκανο κατά τον χρόνο τέλεσης του γάμου να αντιληφθεί και να εκτιμήσει την πράξη του, ώστε να συναινέσει στη σύναψη γάμου, λόγω νοητικής διαταραχής ή ανεπάρκειας ή λόγω εγκεφαλικής ή άλλης πάθησης ή ασθένειας ή λόγω εξάρτησης από εξαρτησιογόνες ουσίες, ή

(β) τελεί υπό πλάνη σχετικά με την ταυτότητα του προσώπου του άλλου προσώπου, ή

(γ) έχει εξαναγκαστεί να συνάψει το γάμο με απειλή, όπως καθορίζεται στο εδάφιο (4) του παρόντος άρθρου.

(3) [Διαγράφηκε].

(4) Για τους σκοπούς της παραγράφου (γ) του εδαφίου (2) απειλή συνιστά:

(α) κάθε ενέργεια, πράξη ή παράλειψη που δύναται να επιφέρει φόβο στο μέσο λογικό άνθρωπο, ότι θα εκτεθεί σε άμεσο και σημαντικό κίνδυνο η ζωή, η τιμή, η ελευθερία, η σωματική ακεραιότητα ή η περιουσία του ή εκείνη των μελών της οικογένειας του, και εκ του φόβου αυτού δίδει τη συγκατάθεση του για τέλεση γάμου·

(β) κάθε νόμιμη, παράνομη ή εναντίον των χρηστών ηθών ενέργεια ή πράξη ή δήλωση που επιφέρει φόβο στο μέσο λογικό άνθρωπο και ως εκ του λόγου αυτού αποσπάται η συγκατάθεση του ενός ή και των δύο προσώπων για τέλεση γάμου.

16. Γάμος παύει να είναι ακυρώσιμος:

(α) Αν, παρά το ότι τελέσθηκε χωρίς την ελεύθερη συναίνεση των προσώπων στη σύναψή του, ακολουθήσει ελεύθερη και πλήρης συναίνεση των συζύγων,

(β) αν, παρά το ότι συνάφθηκε από ανίκανο για σύναψη γάμου πρόσωπο, το εν λόγω πρόσωπο αναγνωρίσει το γάμο, αν και όταν καταστεί ικανό για σύναψη γάμου πρόσωπο,

(γ) [Διαγράφηκε],

(δ) αν, παρά το ότι συνάφθηκε εξαιτίας πλάνης σχετικά με την ταυτότητα του προσώπου του άλλου συζύγου, το πλανηθέν πρόσωπο αναγνωρίσει το γάμο μετά τη διαπίστωση της πλάνης,

(ε) αν, παρά το ότι τελέσθηκε ως αποτέλεσμα εξαναγκασμού οποιουδήποτε προσώπου στο γάμο, το εξαναγκασθέν πρόσωπο αναγνωρίσει το γάμο μετά που θα παρέλθει η απειλή.

17.- (1) Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου και του άρθρου 18:

(α) «θρησκευτικός γάμος» σημαίνει γάμο που τελέστηκε ή που τελείται σύμφωνα με τους κανόνες της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας ή των δογμάτων των θρησκευτικών ομάδων που αναγνωρίζονται από το Σύνταγμα, και περιλαμβάνει θρησκευτικό γάμο που τελέστηκε από εγγεγραμμένο ιερέα πριν την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου, δυνάμει του δι’ αυτού καταργηθέντος περί Γάμου Νόμου, Κεφ. 279, ως και θρησκευτικό γάμο που τελείται από ιερέα που αναφέρεται στα εδάφια (2) και (3) του άρθρου 40 του παρόντος Νόμου·

(β) «πολιτικός γάμος» περιλαμβάνει πολιτικό γάμο που τελέσθηκε πριν την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου, δυνάμει των δι’ αυτού καταργηθέντων περί Γάμου Νόμου, Κεφ. 279, και περί Πολιτικού Γάμου Νόμων του 1990 έως 1995.

(2) Γάμος είναι άκυρος, αν η τέλεση του γίνει:

(α) Προτού αμετάκλητα λυθεί ή ακυρωθεί τυχόν προϋπάρχων γάμος οποιουδήποτε των προσώπων, περιλαμβανομένου και του θρησκευτικού ή πολιτικού γάμου,

(β) μεταξύ συγγενών εξ αίματος σε ευθεία γραμμή ή σε πλάγια γραμμή μέχρι και του πέμπτου βαθμού,

(γ) μεταξύ συγγενών εξ αγχιστείας σε ευθεία γραμμή ή σε πλάγια γραμμή μέχρι και του τρίτου βαθμού,

(δ) μεταξύ υιοθετούντος και υιοθετουμένου ή των κατιόντων τους,

(ε) μεταξύ τέκνου και του βιολογικού πατέρα ή βιολογικής μητέρας ή των εξ αίματος συγγενών τους σε ευθεία γραμμή ή σε πλάγια γραμμή μέχρι και του πέμπτου βαθμού,

(στ) μεταξύ παιδιού το οποίο δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18^ο) έτος της ηλικίας του και οποιουδήποτε προσώπου.

18. (1) Για τους σκοπούς της παραγράφου (α) του εδαφίου (2) του άρθρου 17:

(α) Η λύση ή ακύρωση γάμου, περιλαμβανομένου θρησκευτικού και πολιτικού γάμου, καθίσταται αμετάκλητη μετά την εκπνοή της προθεσμίας για καταχώριση έφεσης·

(β) σε περίπτωση καταχώρισης έφεσης, η λύση ή ακύρωση γάμου, περιλαμβανομένου θρησκευτικού και πολιτικού γάμου, αναστέλλεται μέχρι την έκδοση απόφασης στην έφεση·

(γ) [Διαγράφηκε]·

(δ) [Διαγράφηκε]·

(ε) στις περιπτώσεις όπου συνυπάρχει πολιτικός και θρησκευτικός γάμος, ή συνυπάρχουν πλείονες του ενός γάμοι, η λύση ή ακύρωση από Δικαστήριο του ενός από τους γάμους που συνυπάρχουν έχει ως αποτέλεσμα, για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου, τη λύση και ακύρωση του άλλου γάμου.

(2) Οι σύζυγοι μπορούν να δηλώσουν ενώπιον του Δικαστηρίου ότι θεωρούν τον γάμο τους έγκυρο, πριν αυτός κηρυχθεί άκυρος δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου.

19. (1) Γάμος είναι ανυπόστατος:

(α) αν έγινε χωρίς τη δήλωση που προβλέπεται στο άρθρο 9(1)·

(β) αν δεν τελέσθηκε από Λειτουργό Τέλεσης Γάμων ή από εγγεγραμμένο ιερέα·

(γ) αν είναι εικονικός·

(δ) αν τελέσθηκε ενόσω ίσχυε διάταγμα απαγόρευσης εκδοθέν από οποιοδήποτε δικαστήριο.

(2) Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, «εικονικός γάμος» έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό στον περί Αλλοδαπών και Μεταναστεύσεως Νόμο.

(3)Τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 25, ο ανυπόστατος γάμος δεν έχει εξ υπαρχής οποιαδήποτε αποτελέσματα.

20. Ανεξαρτήτως των διατάξεων του άρθρου 3, οι διατάξεις του παρόντος Μέρους εφαρμόζονται σε όλους τους θρησκευτικούς ή πολιτικούς γάμους, ανεξαρτήτως του τόπου ή του χρόνου τέλεσής τους.

21. (1) Γάμος που είναι ακυρώσιμος κατά τα διαλαμβανόμενα στον παρόντα Νόμο, δύναται, αν δεν έχει αρθεί η ακυρωσιμότητά του δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου, να ακυρωθεί με απόφαση του Οικογενειακού Δικαστηρίου, που εκδίδεται σε αγωγή η οποία εγείρεται για ακύρωση του γάμου από τα πρόσωπα που αναφέρονται στο εδάφιο (1) του άρθρου 22.

(2) Άκυρος γάμος κατά τα διαλαμβανόμενα στον παρόντα Νόμο, δύναται να κηρυχθεί άκυρος ή μόνο με απόφαση του Οικογενειακού Δικαστηρίου, που εκδίδεται σε αγωγή η οποία εγείρεται για διακήρυξη της ακυρότητας του γάμου, από τα πρόσωπα που αναφέρονται στο εδάφιο (2) του άρθρου 22.

22. (1) Αγωγή για ακύρωση γάμου δυνάμει του εδαφίου (1) του άρθρου 21 δύναται να εγερθεί μόνο από τα πιο κάτω πρόσωπα:

(α) Από τον σύζυγο ο οποίος ήταν ανίκανος για σύναψη γάμου κατά τον χρόνο τέλεσής του σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου (α) του εδαφίου (2) του άρθρου 14 ή από οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο με άμεσο έννομο συμφέρον∙

(β) από σύζυγο που πλανήθηκε σε σχέση με την ταυτότητα του άλλου συζύγου, ή που εξαναγκάστηκε στη σύναψη γάμου, αλλά όχι από τους κληρονόμους τους, σε περίπτωση γάμου που είναι ακυρώσιμος κατά τα διαλαμβανόμενα είτε στην παράγραφο (β) είτε στην παράγραφο (γ) του εδαφίου (2) του άρθρου 14.

(2) Αγωγή για να κηρυχθεί γάμος άκυρος δυνάμει του εδαφίου (2) του άρθρου 21, δύναται να εγερθεί μόνο από εκάτερον των συζύγων ή από οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο με άμεσο έννομο συμφέρον, σε κάθε περίπτωση γάμου που είναι άκυρος κατά τα διαλαμβανόμενα στο εδάφιο (2) του άρθρου 17, όπως επίσης και από την Κυπριακή Δημοκρατία σε περίπτωση γάμου που είναι άκυρος κατά τα διαλαμβανόμενα στις παραγράφους (α) και (ε) του εν λόγω εδαφίου.

(3) Αγωγή για να δύναται να εγερθεί μόνο από εκάτερον των συζύγων, ή από οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο με άμεσο έννομο συμφέρον ή από την Κυπριακή Δημοκρατία.

(4) Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, άμεσο έννομο συμφέρον έχουν οι γονείς, ο επίτροπος ή κηδεμόνας ανηλίκου για σκοπούς συναίνεσης, ο διαχειριστής περιουσίας ανίκανου προς συναίνεση προσώπου, και κάθε πρόσωπο που έχει τη φροντίδα και επιμέλεια του προσώπου και της περιουσίας του, ο σύζυγος ή η σύζυγος προγενέστερου νόμιμου και μη λυθέντος γάμου στις περιπτώσεις διγαμίας, και επίσης τα νόμιμα τέκνα από τέτοιο γάμο και κάθε πρόσωπο του οποίου επηρεάζεται το κληρονομικό δικαίωμα από το γάμο.

23. Αγωγή για ακύρωση ακυρώσιμου γάμου δυνάμει των διατάξεων του εδαφίου (1) του άρθρου 21 δεν εγείρεται-

(α) από τον σύζυγο ο οποίος ήταν ανίκανος για σύναψη γάμου σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου (α) του εδαφίου (2) του άρθρου 14, μετά από την παρέλευση έξι (6) μηνών από την ημερομηνία κατά την οποία κατέστη ικανός∙

(β) από πρόσωπο με άμεσο έννομο συμφέρον, ως αυτό προβλέπεται στις διατάξεις του εδαφίου (4) του άρθρου 22, όταν ο σύζυγος ο οποίος ήταν ανίκανος για σύναψη γάμου σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου (α) του εδαφίου (2) του άρθρου 14 κατέστη ικανός∙ και

(γ) από τον σύζυγο ο οποίος έχει εξαναγκαστεί να συνάψει γάμο ή τελεί υπό πλάνη σύμφωνα με τις διατάξεις των παραγράφων  (β) και (γ) του εδαφίου (2) του άρθρου 14, μετά από την παρέλευση έξι (6) μηνών από την ημερομηνία κατά την οποία έπαυσε να υφίσταται η πλάνη ή η απειλή, ανάλογα με την περίπτωση.

24. Γάμος που ακυρώνεται ή κηρύσσεται άκυρος με αμετάκλητη δικαστική απόφαση, δεν έχει εξ’ υπαρχής οποιαδήποτε αποτελέσματα:

Νοείται ότι, οι διατάξεις του παρόντος άρθρου δεν επηρεάζουν τυχόν διατάξεις σε άλλους νόμους, με τις οποίες ρυθμίζονται ειδικά τα δικαιώματα των προσώπων σε τέτοιους γάμους.

25. Παιδιά που γεννήθηκαν κατά τη διάρκεια γάμου που ακυρώνεται ή κηρύσσεται άκυρος με δικαστική απόφαση ή αναγνωρίζεται ως ανυπόστατος, διατηρούν την ιδιότητα παιδιού που γεννήθηκε σε γάμο.

26. (1) Η ακύρωση ή η κήρυξη γάμου ως άκυρου δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 21 επενεργεί μόνο για το μέλλον ως προς το σύζυγο που κατά το χρόνο τέλεσης αγνοούσε την ελαττωματικότητα του γάμου, ή ως προς και τους δύο συζύγους σε περίπτωση που αγνοούσαν την ελαττωματικότητα και οι δύο:

Νοείται ότι, σε περίπτωση που μόνο ο ένας εκ των συζύγων αγνοούσε την ελαττωματικότητα του γάμου κατά το χρόνο τέλεσης, αυτός έχει εναντίον του άλλου συζύγου που γνώριζε την ελαττωματικότητα κατ’ εκείνο το χρόνο, και σε περίπτωση θανάτου του τελευταίου μετά τη δικαστική απόφαση, εναντίον των κληρονόμων του, τα δικαιώματα που εκάστοτε ισχύουν σε περίπτωση διαζυγίου.

(2)Τα δικαιώματα τα οποία εκάστοτε ισχύουν σε περίπτωση διαζυγίου ισχύουν και στην περίπτωση που πρόσωπο τέλεσε γάμο κατόπιν απειλής σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου (γ) του εδαφίου (2) του άρθρου 14 και, σε περίπτωση θανάτου του άλλου συζύγου μετά από την ακύρωση του γάμου, εναντίον των κληρονόμων του.

27.-(1) Γάμος δύναται να λυθεί με δικαστική απόφαση από Δικαστήριο, κατόπιν καταχώρισης αγωγής διαζυγίου για τους ακόλουθους λόγους:

(α) Όταν οι μεταξύ των συζύγων σχέσεις έχουν κλονισθεί ισχυρά για λόγο ο οποίος αφορά το πρόσωπο του εναγομένου ή και των δύο (2) συζύγων σε τέτοιο βαθμό, ώστε βάσιμα να είναι αφόρητη η εξακολούθηση της έγγαμης σχέσης για τον ενάγοντα:

Νοείται ότι, εκτός εάν ο εναγόμενος αποδείξει το αντίθετο, οι σχέσεις μεταξύ των συζύγων τεκμαίρεται ότι έχουν κλονισθεί και είναι αφόρητη για τον ενάγοντα η εξακολούθηση της έγγαμης σχέσης για λόγο ο οποίος αφορά το πρόσωπο του εναγόμενου σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου (α) του εδαφίου (1), σε περίπτωση διγαμίας, μοιχείας ή εγκατάλειψης του ενάγοντα, ή επιβουλής της ζωής του από τον εναγόμενο ή άσκησης βίας εναντίον του ή εναντίον τέκνου από τον εναγόμενο, κατά την έννοια που αποδίδεται στον όρο “βία” από τις διατάξεις του περί Βίας στην Οικογένεια (Πρόληψη και Προστασία Θυμάτων) Νόμου∙

(β) όταν οι μεταξύ των συζύγων σχέσεις έχουν αμάχητα κλονισθεί λόγω του ότι βρίσκονται σε διάσταση επί δύο (2) τουλάχιστον χρόνια:

Νοείται ότι, η συμπλήρωση του προβλεπόμενου χρόνου διάστασης δεν εμποδίζεται από μικρές διακοπές οι οποίες έγιναν ως προσπάθεια αποκατάστασης των σχέσεων ανάμεσα στους συζύγους και οι οποίες στο σύνολό τους δεν υπερβαίνουν τους τρεις (3) μήνες·

(γ) όταν οι μεταξύ των συζύγων σχέσεις έχουν αμάχητα κλονισθεί λόγω του ότι οι σύζυγοι με ελεύθερη και ανεπηρέαστη βούληση συναινούν από κοινού όπως ο γάμος τους λυθεί με αίτηση για συναινετική λύση του γάμου:

Νοείται ότι, η αίτηση δύναται να καταχωρισθεί από κοινού ή από τον ένα εκ των δύο (2) συζύγων τουλάχιστον έξι (6) μήνες μετά από την τέλεση του γάμου:

Νοείται περαιτέρω ότι, η συναίνεση των συζύγων δηλώνεται ενώπιον του Δικαστηρίου:

Νοείται έτι περαιτέρω ότι, σε περίπτωση κατά την οποία υπάρχουν ανήλικα τέκνα, το Δικαστήριο εκδίδει απόφαση για λύση του γάμου κατά την εν λόγω συνεδρία, εφόσον οι σύζυγοι έχουν καταχωρίσει στο Δικαστήριο αντίγραφο της δικαστικής απόφασης, η οποία ρυθμίζει ζητήματα επιμέλειας τέκνων ή επικοινωνίας με αυτά, ή αίτηση με την οποία ζητείται από το Δικαστήριο η έκδοση εκ συμφώνου απόφασης για τα εν λόγω ζητήματα, η οποία και εκδίδεται στην ίδια συνεδρία·

(δ) λόγω αλλαγής φύλου του εναγόμενου ή του ενάγοντα· και

(ε) λόγω αφάνειας του άλλου συζύγου.

(2) Ο θάνατος του ενός εκ των δύο (2) συζύγων επιφέρει λύση του γάμου.

28. (1) Ο Γενικός Ληξίαρχος, που ορίζεται με βάση τον περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμο, είναι ο Ληξίαρχος Γάμων για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου.

(2) Ο Ληξίαρχος Γάμων καταχωρίζει σε μητρώο όλους τους γάμους σύμφωνα με τον Τύπο Α του Τέταρτου Πίνακα.

(3) Ο Ληξίαρχος Γάμων, μετά από αίτηση των ενδιαφερομένων προσώπων, καταχωρίζει τους θρησκευτικούς γάμους σε ειδικό μητρώο σύμφωνα με τον Τύπο Β του Τέταρτου Πίνακα.

(4) Ο Ληξίαρχος Γάμων ή ο Λειτουργός Τέλεσης Γάμων, με την καταβολή του καθορισμένου τέλους σύμφωνα με τον Τρίτο Πίνακα, εκδίδουν σε πρόσωπα που συνήψαν γάμο, ή άλλα από αυτά εξουσιοδοτημένα πρόσωπα, πιστοποιημένα αντίγραφα πιστοποιητικού γάμου, για γάμους που είναι καταχωρισμένοι στα τηρούμενα από αυτούς μητρώα γάμων.

29. Πιστοποιητικό γάμου καταχωρισμένο στο μητρώο γάμου δυνάμει του Νόμου αυτού ή αντίγραφό του το οποίο υπογράφεται και πιστοποιείται ως αληθές αντίγραφο από το Ληξίαρχο ή από το Λειτουργό Τέλεσης Γάμων, γίνεται δεκτό σε οποιοδήποτε δικαστήριο ή από οποιοδήποτε πρόσωπο εξουσιοδοτημένο από νόμο.

30. Όλα τα διαζύγια που εκδίδονται από αρμόδιο δικαστήριο στη Δημοκρατία καταχωρίζονται σε μητρώο σύμφωνα με τον Τύπο Γ του Τέταρτου Πίνακα που τηρείται για το σκοπό αυτό στο γραφείο του Ληξίαρχου, μετά από αίτηση του ενδιαφερομένου προσώπου.

31. (1) Ο Ληξίαρχος με την καταβολή του καθορισμένου τέλους σύμφωνα με το Μέρος ΙΙ του Τρίτου Πίνακα, δύναται, κατόπιν αίτησης οποιουδήποτε ενδιαφερόμενου προσώπου, να εκδώσει πιστοποιητικό σύμφωνα με τον Τύπο Δ του Τέταρτου Πίνακα με το οποίο να βεβαιώνει, σύμφωνα με τα στοιχεία που τηρεί στο μητρώο του, ότι συγκεκριμένο πρόσωπο δεν έχει τελέσει γάμο και δεν έχει δηλωθεί ούτε τέλεση θρησκευτικού γάμου.

(2) Πρόσωπο δικαιούται να πάρει πληροφορίες από τα μητρώα του Ληξίαρχου ή των Λειτουργών Τέλεσης Γάμων εφόσον καταβάλει το καθορισμένο στον Τρίτο Πίνακα τέλος.

32. Κάθε πρόσωπο που αναφέρεται στο εδάφιο (3) του άρθρου 9, το οποίο παραλείπει να αποστείλει το προβλεπόμενο από το εν λόγω εδάφιο πιστοποιητικό ή την προβλεπόμενη πληροφορία, διαπράττει αδίκημα, τιμωρούμενο με χρηματική ποινή μέχρι δύο χιλιάδες λίρες.

33. Λειτουργός Τέλεσης Γάμων, ο οποίος τελεί γάμο εν γνώσει του ότι οποιαδήποτε διάταξη του παρόντος Νόμου δεν τηρήθηκε, διαπράττει αδίκημα, τιμωρούμενο με φυλάκιση δύο ετών ή με χρηματική ποινή μέχρι δύο χιλιάδες λίρες ή και με τις δύο αυτές ποινές.

34. Οποιοδήποτε πρόσωπο το οποίο εσκεμμένα προβαίνει σε οποιαδήποτε ψευδή κατάθεση σε οποιαδήποτε δήλωση, πιστοποιητικό ή άλλο έγγραφο που απαιτείται από το Νόμο αυτό να γίνει ή εκδοθεί, διαπράττει αδίκημα και υπόκειται σε φυλάκιση για οποιαδήποτε περίοδο που δεν υπερβαίνει τα δύο έτη ή πρόστιμο μέχρι δύο χιλιάδες λίρες ή και στις δύο αυτές ποινές.

35. Πρόσωπο, το οποίο πλαστογραφεί οποιοδήποτε πιστοποιητικό ή βεβαίωση που αναφέρεται στον παρόντα Νόμο ή εν γνώσει του χρησιμοποιεί πλαστό έγγραφο ή εν γνώσει του αποδέχεται ή θέτει σε κυκλοφορία τέτοιο πλαστό πιστοποιητικό ή βεβαίωση, είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε  φυλάκιση που δεν υπερβαίνει τα επτά (7) έτη ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις είκοσι  χιλιάδες ευρώ (€20.000) ή και στις δύο αυτές ποινές.

36. Οποιοσδήποτε εν γνώσει του τελεί ή προσποιείται ότι τελεί γάμο δυνάμει του Νόμου αυτού, χωρίς στην πραγματικότητα να είναι αρμόδιος δυνάμει του Νόμου αυτού να πράξει τούτο, διαπράττει αδίκημα, τιμωρούμενο με φυλάκιση μέχρι πέντε έτη ή με χρηματική ποινή μέχρι πέντε χιλιάδες λίρες ή και με τις δύο αυτές ποινές.

37. Τα τέλη και δικαιώματα που καταβάλλονται δυνάμει του παρόντος Νόμου καθορίζονται με Κανονισμούς. Μέχρι την έκδοση των σχετικών Κανονισμών θα ισχύουν τα καθορισμένα τέλη στο Μέρος Ι και Μέρος ΙΙ του Τρίτου Πίνακα.

38. Κάθε Λειτουργός Τέλεσης Γάμων προμηθεύει έντυπα της ειδοποίησης γάμου χωρίς την καταβολή οποιουδήποτε τέλους, σε κάθε πρόσωπο που ήθελε ζητήσει τέτοιο έντυπο.

39. Το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται να εκδίδει Κανονισμούς για την καλύτερη εφαρμογή του Νόμου. Οι Κανονισμοί που εκδίδονται δυνάμει του άρθρου αυτού κατατίθενται στη Βουλή των Αντιπροσώπων για έγκριση.

40. (1) Η εφαρμογή του Νόμου αυτού δεν επηρεάζει με οποιοδήποτε τρόπο γάμο που έχει τελεστεί δυνάμει των διατάξεων των νόμων που καταργούνται με τον παρόντα Νόμο.

(2) Οποιοσδήποτε ιερέας, που κατά την ημερομηνία έναρξης ισχύος του παρόντος Νόμου, είναι εγγεγραμμένος, με βάση τις διατάξεις του περί Γάμου Νόμου Κεφ. 279, θα εξακολουθήσει να έχει το δικαίωμα ιερολόγησης γάμων με βάση τις διατάξεις του παρόντος Νόμου:

Νοείται ότι στις περιπτώσεις γάμου που τελούνται από τους πιο πάνω ιερείς, θα εφαρμόζονται οι διατάξεις του παρόντος Νόμου που σχετίζονται με τις προϋποθέσεις τέλεσης έγκυρου γάμου, καθώς επίσης και με την τέλεση γάμου.

(3) (α) Ο Υπουργός Εσωτερικών δύναται να εγγράφει, μετά από αίτησή τους, νέους διαπιστευμένους ή αναγνωρισμένους ιερείς οποιασδήποτε θρησκείας, δόγματος ή σώματος, μετά από διαβεβαίωση του αναγνωρισμένου αρχηγού του δόγματος στο οποίο αυτοί ανήκουν. Τα ονόματα των εγγεγραμμένων ιερέων καταχωρούνται σε ειδικό μητρώο και δημοσιεύονται στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας κατά το μήνα Ιανουάριο κάθε έτος.

(β) Ο Υπουργός Εσωτερικών δύναται οποτεδήποτε να διαγράψει από το μητρώο το όνομα εγγεγραμμένου ιερέα, σε συνεννόηση με τον αρχηγό του δόγματος στο οποίο ανήκει ο ιερέας.

(4) Οι διατάξεις των εδαφίων (2) και (3) δεν εφαρμόζονται σε γάμο που τελείται από εγγεγραμμένο ιερέα θρησκευτικής ομάδας, μέσα στην έννοια της παραγράφου 3 του Άρθρου 2 του Συντάγματος, ή της Ελληνικής Ορθοδόξου Εκκλησίας, σε περίπτωση που και τα δύο πρόσωπα που προτίθενται να συνάψουν γάμο ανήκουν σ’ αυτή την Εκκλησία.

41. Με την έναρξη της ισχύος του παρόντος Νόμου καταργούνται:

- Ο περί Γάμου Νόμος, Κεφ. 279.

- Ο περί Πολιτικού Γάμου Νόμος του 1990 έως 1995.