Ο περί Πολιτικής Συμβίωσης Νόμος του 2015 (184(I)/2015)

1. Ο παρών Νόμος θα αναφέρεται ως ο περί Πολιτικής Συμβίωσης Νόμος του 2015.

2. Στο Νόμο αυτό, εκτός αν από το κείμενο προκύπτει διαφορετική έννοια –

«Γενικός Ληξίαρχος» και «Βοηθός Γενικός Ληξίαρχος» έχουν την έννοια που αποδίδεται στους όρους αυτούς από τον περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμο^.

«Δημοκρατία» σημαίνει την Κυπριακή Δημοκρατία^.

«Δικαστήριο» σημαίνει το Οικογενειακό Δικαστήριο που καθιδρύεται δυνάμει των διατάξεων του περί Οικογενειακών Δικαστηρίων Νόμου^.

«Ειδικό Μητρώο Πολιτικής Συμβίωσης» σημαίνει το μητρώο που τηρεί ο Βοηθός Γενικός Ληξίαρχος σύμφωνα με το άρθρο 8·

«Έντυπο Πολιτικής Συμβίωσης» σημαίνει το έντυπο που υποβάλλεται στο Ληξίαρχο σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6^.

«Ληξίαρχος» έχει την έννοια που αποδίδεται στον όρο αυτό από τον περί Αρχείου Πληθυσμού Νόμο, όπως αυτός εκάστοτε τροποποιείται ή αντικαθίσταται, και περιλαμβάνει άλλο από το Ληξίαρχο εξουσιοδοτημένο λειτουργό·

«Μητρώο» σημαίνει το μητρώο που τηρεί ο Ληξίαρχος σύμφωνα με το άρθρο 7·

«περιουσία» σημαίνει την κινητή και ακίνητη ιδιοκτησία η οποία αποκτήθηκε οποτεδήποτε μετά τη σύναψη Πολιτικής Συμβίωσης από οποιοδήποτε από τους συμβίους·

«Πιστοποιητικό Πολιτικής Συμβίωσης» σημαίνει το πιστοποιητικό που εκδίδεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 7·

«σύμβιοι» σημαίνει τα πρόσωπα τα οποία συνάπτουν Πολιτική Συμβίωση δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 5·

«Πολιτική Συμβίωση» σημαίνει σχέση συμβίωσης, η οποία αναγνωρίζεται δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου·

«συνεισφορά» σημαίνει την οποιασδήποτε μορφής συνεισφορά των συμβίων στην απόκτηση ή τη δημιουργία περιουσίας και περιλαμβάνει τη φροντίδα της οικογενειακής εστίας και των μελών της οικογένειας·

«τέκνο» σημαίνει πρόσωπο το οποίο δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18^ο) έτος της ηλικίας του, αλλά δεν περιλαμβάνει έγγαμο πρόσωπο που δεν έχει συμπληρώσει την εν λόγω ηλικία·

«χώρα καταγωγής» σημαίνει τη χώρα της οποίας ο σύμβιος στην Πολιτική Συμβίωση κατέχει την υπηκοότητα ή, εάν ο σύμβιος είναι ανιθαγενής, τη χώρα της συνήθους διαμονής του ή τη χώρα στην οποία κατοικούσε κατά το χρονικό διάστημα των πέντε (5) ετών πριν από την ημερομηνία της εγκατάστασής του στη Δημοκρατία.

3. Σκοπός του παρόντος Νόμου είναι η ρύθμιση των όρων και των έννομων αποτελεσμάτων Πολιτικής Συμβίωσης για τους συμβίους τόσο κατά τη διάρκειά της όσο και μετά τη λήξη της.

4.Εκτός όπου προβλέπεται διαφορετικά στον παρόντα Νόμο, Πολιτική Συμβίωση που έχει συναφθεί δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου, εξαιρουμένου του περί Υιοθεσίας Νόμου, έχει, τηρουμένων των αναλογιών, τα αντίστοιχα αποτελέσματα και συνέπειες ως εάν να είχε τελεστεί γάμος δυνάμει των διατάξεων του περί Γάμου Νόμου και οποιαδήποτε αναφορά σε νομοθεσία της Δημοκρατίας σε «σύζυγο» θα ερμηνεύεται ως αναφορά και σε σύμβιο σε Πολιτική Συμβίωση.

5.(1) Για τη σύναψη Πολιτικής Συμβίωσης σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος Νόμου, απαιτείται η ελεύθερη συναίνεση των προσώπων που προτίθενται να τη συνάψουν.

(2) Για τους σκοπούς του εδαφίου (1), δεν υπάρχει ελεύθερη συναίνεση των προσώπων που προτίθενται να συνάψουν Πολιτική Συμβίωση, αν οποιοδήποτε από αυτά-

(α) Κατά το χρόνο σύναψης της Πολιτικής Συμβίωσης, δεν είναι ικανό να συνάψει Πολιτική Συμβίωση, ή

(β) τελεί υπό πλάνη σχετικά με την ταυτότητα του άλλου προσώπου ή έχει καταστεί θύμα απάτης ή ψευδούς παράστασης, ή

(γ) έχει εξαναγκαστεί να συνάψει Πολιτική Συμβίωση με απειλή ή/και ψυχική πίεση.

(3) Για τους σκοπούς της παραγράφου (α) του εδαφίου (2) του παρόντος άρθρου, πρόσωπο δεν είναι ικανό για σύναψη Πολιτικής Συμβίωσης, αν αυτό-

(α) Δεν έχει συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18ο) έτος της ηλικίας του, ή

(β) είναι ανίκανο κατά το χρόνο σύναψης της Πολιτικής Συμβίωσης να αντιληφθεί και να εκτιμήσει την πράξη του ούτως ώστε να συναινέσει στη σύναψη Πολιτικής Συμβίωσης, λόγω ψυχικής ή νοητικής διαταραχής ή ανεπάρκειας ή λόγω εγκεφαλικής ή άλλης πάθησης ή ασθένειας ή λόγω εξάρτησης από εξαρτησιογόνες ουσίες ή λόγω προβλημάτων ψυχικής υγείας.

(4) Για τους σκοπούς της παραγράφου (γ) του εδαφίου (2), πρόσωπο έχει εξαναγκαστεί να συνάψει Πολιτική Συμβίωση με απειλή όταν-

(α) Δίδει τη συγκατάθεσή του για σύναψη Πολιτικής Συμβίωσης μετά από οποιαδήποτε ενέργεια, πράξη ή παράλειψη που δύναται να επιφέρει φόβο στο μέσο λογικό άνθρωπο ότι θα εκτεθεί σε άμεσο και σημαντικό κίνδυνο η ζωή, η τιμή, η ελευθερία, η σωματική ακεραιότητα ή η περιουσία του ή εκείνη των μελών της οικογένειας του, εξαιτίας του φόβου αυτού^.

(β) αποσπάται η συγκατάθεσή του για σύναψη Πολιτικής Συμβίωσης, μετά από οποιαδήποτε νόμιμη, παράνομη ή εναντίον των χρηστών ηθών ενέργεια ή πράξη ή δήλωση που επιφέρει φόβο στο μέσο λογικό άνθρωπο, εξαιτίας του λόγου αυτού.

6. (1) Τα προτιθέμενα να συνάψουν Πολιτική Συμβίωση πρόσωπα παρουσιάζονται αυτοπροσώπως ενώπιον του Ληξίαρχου της επαρχίας στην οποία διαμένει ένα εξ’ αυτών ή, σε περίπτωση που δεν διαμένουν μόνιμα στη Δημοκρατία, της επαρχίας της επιλογής τους, και υποβάλλουν δεόντως συμπληρωμένο και υπογεγραμμένο από τα ίδια το Έντυπο Πολιτικής Συμβίωσης που εκτίθεται στον Πρώτο Πίνακα, μαζί με το οποίο παρουσιάζει έκαστος τα ακόλουθα έγγραφα:

(α) Έγκυρο και σε ισχύ δελτίο ταυτότητας ή διαβατήριο ή άλλο ισότιμο ταξιδιωτικό έγγραφο^.

(α1) θεώρηση ή άδεια διαμονής στη Δημοκρατία, που βρίσκεται σε ισχύ·

(β) ένορκη δήλωση ότι -

(i) δεν έχει συνάψει γάμο ή άλλη Πολιτική Συμβίωση που βρίσκεται σε ισχύ,

(ii) δεν γνωρίζει την ύπαρξη οποιουδήποτε κωλύματος ή νομικού εμποδίου για τη σύναψη Πολιτικής Συμβίωσης, και

(iii) εξασφαλίστηκε κάθε αναγκαία συγκατάθεση η οποία απαιτείται για τη σύναψη Πολιτικής Συμβίωσης ή ότι δεν απαιτείται καμιά τέτοια συγκατάθεση^.

(γ) τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 21Γ του περί Προσφύγων Νόμου, δεόντως επικυρωμένο πρωτότυπο ή αντίγραφο πιστοποιητικού ελευθερίας ή άλλο δεόντως επικυρωμένο, ισότιμο πρωτότυπο πιστοποιητικό που εκδίδεται από τις αρμόδιες αρχές της χώρας καταγωγής των προσώπων που προτίθενται να συνάψουν Πολιτική Συμβίωση και επίσημου πιστοποιητικού ή βεβαίωσης ελευθερίας, τα οποία να έχουν εκδοθεί από τις αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας, εντός χρονικού διαστήματος που δεν υπερβαίνει τους τρεις (3) μήνες πριν από την υποβολή του Εντύπου.

(1Α) Ανεξαρτήτως των διατάξεων της παραγράφου (γ) του  εδαφίου (1), πολίτες κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης άλλου από τη Δημοκρατία που προτίθενται να συνάψουν Πολιτική Συμβίωση μεταξύ τους και υπήκοοι τρίτης χώρας που εισέρχονται στη Δημοκρατία για τουριστικούς σκοπούς για να συνάψουν Πολιτική Συμβίωση μεταξύ τους, εξαιρούνται από την υποχρέωση προσκόμισης επίσημου πιστοποιητικού ή βεβαίωσης ελευθερίας, το οποίο έχει εκδοθεί από τις αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας.

(1Β) Για σκοπούς έκδοσης του πιστοποιητικού ή της βεβαίωσης ελευθερίας, οι αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας ελέγχουν δεόντως τη γνησιότητα των επίσημων πιστοποιητικών ή βεβαιώσεων, τα οποία προσκομίζουν τα πρόσωπα που προτίθενται να συνάψουν Πολιτική Συμβίωση, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου:

Νοείται ότι, οι αρμόδιες αρχές της Δημοκρατίας δύνανται, για σκοπούς ελέγχου γνησιότητας της προτιθέμενης Πολιτικής Συμβίωσης, να διεξάγουν προσωπική συνέντευξη και έρευνα με έκαστο εκ των προσώπων που προτίθενται να συνάψουν Πολιτική Συμβίωση.

(2) Ο Ληξίαρχος, αφού ικανοποιηθεί από τα έγγραφα που υποβάλλονται δυνάμει των διατάξεων του εδαφίου (1), καλεί τα προτιθέμενα να συνάψουν Πολιτική Συμβίωση πρόσωπα σε ενώπιόν του δήλωση ότι συμφωνούν στη σύναψη Πολιτικής Συμβίωσης, αναγιγνώσκει προς αυτούς το κείμενο που εκτίθεται στο Δεύτερο Πίνακα και υπογράφει το Έντυπο Πολιτικής Συμβίωσης.

(3) Στην παρουσία των προτιθέμενων να συνάψουν Πολιτική Συμβίωση προσώπων και του Ληξίαρχου, το Έντυπο Πολιτικής Συμβίωσης υπογράφεται από δύο (2) μάρτυρες που έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18ο) έτος της ηλικίας τους και έχουν σώας τας φρένας.

7.(1) Ο Ληξίαρχος, αφού καταβληθεί το καθορισμένο τέλος, εκδίδει Πιστοποιητικό Πολιτικής Συμβίωσης στον τύπο που εκτίθεται στον Τρίτο Πίνακα, σε τρία (3) δεόντως επικυρωμένα αντίγραφα που φέρουν την ημερομηνία της καταχώρησής του και καταχωρεί στο Μητρώο το πρωτότυπο υπογεγραμμένο Πιστοποιητικό Πολιτικής Συμβίωσης, το πρωτότυπο υπογεγραμμένο Έντυπο Πολιτικής Συμβίωσης και αντίγραφο των λοιπών εγγράφων που υποβάλλονται δυνάμει του άρθρου 6.

(2) Ο Ληξίαρχος δίδει ένα (1) επικυρωμένο αντίγραφο πιστοποιητικού Πολιτικής Συμβίωσης σε έκαστο σύμβιο και αποστέλλει ένα (1) επικυρωμένο αντίγραφο στο Βοηθό Γενικό Ληξίαρχο εντός επτά (7) ημερών από την καταχώρησή του στο Μητρώο.

(3) Τηρουμένων των διατάξεων του περί Προσφύγων Νόμου, σε περίπτωση που τα μέρη ή ένα εξ αυτών είναι υπήκοος χώρας η οποία διαθέτει πρεσβεία ή προξενείο στη Δημοκρατία, ο Ληξίαρχος αποστέλλει πιστοποιημένο από τον ίδιο αντίγραφο του Πιστοποιητικού Πολιτικής Συμβίωσης στην πρεσβεία ή στο προξενείο της χώρας αυτής.

8. (1) Ο Βοηθός Γενικός Ληξίαρχος τηρεί Ειδικό Μητρώο Πολιτικής Συμβίωσης στο οποίο καταχωρεί χρονολογημένα το αντίγραφο κάθε Πιστοποιητικού Πολιτικής Συμβίωσης που αποστέλλει ο Ληξίαρχος δυνάμει του άρθρου 7.

(2) Κατόπιν γραπτού αιτήματος από τους συμβίους, μαζί ή ξεχωριστά, και εφόσον καταβληθεί το καθορισμένο τέλος, ο Βοηθός Γενικός Ληξίαρχος εκδίδει πιστοποιημένο αντίγραφο του Πιστοποιητικού Πολιτικής Συμβίωσης.

9. Πιστοποιημένο αντίγραφο Πιστοποιητικού Πολιτικής Συμβίωσης που εκδίδεται δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου, είναι αποδεκτό από κάθε δικαστήριο ή αρχή ή από οποιοδήποτε εξουσιοδοτημένο πρόσωπο ως απόδειξη της Πολιτικής Συμβίωσης που αφορά.

10. Η ισχύς της Πολιτικής Συμβίωσης αρχίζει από την ημερομηνία καταχώρησης που αναγράφεται στο Πιστοποιητικό Πολιτικής Συμβίωσης.

11. Πολιτική Συμβίωση είναι άκυρη, εάν η σύναψή της έγινε -

(α) Προτού αμετάκλητα λυθεί ή ακυρωθεί τυχόν προϋπάρχων γάμος οποιουδήποτε εκ των συμβίων ή προτού αμετάκλητα λυθεί ή ακυρωθεί τυχόν προϋπάρχουσα Πολιτική Συμβίωση οποιουδήποτε εκ των συμβίων, ή

(β) μεταξύ συγγενών εξ αίματος σε ευθεία γραμμή απεριόριστα και σε πλάγια γραμμή ως και τον πέμπτο (5^ο) βαθμό συγγένειας, καθώς και μεταξύ συγγενών εξ αγχιστείας σε ευθεία γραμμή απεριόριστα και σε πλάγια γραμμή ως και τον τρίτο (3^ο) βαθμό συγγένειας, ή

(γ) μεταξύ εκείνου που υιοθέτησε ή των κατιόντων του με αυτόν που υιοθετήθηκε ή τους κατιόντες του, ή

(δ) με πρόσωπο που είναι ανίκανο για σύναψη Πολιτικής Συμβίωσης, όπου η ανικανότητα οφείλετο στο ότι δεν είχε συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18^ο) έτος της ηλικίας του, ή

(ε) χωρίς να τηρηθεί η διαδικασία που προβλέπεται στο άρθρο 6.

12. Πολιτική Συμβίωση είναι ακυρώσιμη, εάν δεν υπάρχει ελεύθερη συναίνεση αμφοτέρων των συμβίων ή ενός εξ’ αυτών σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5.

13.(1) Tο Δικαστήριο της επαρχίας στην οποία έχει συναφθεί Πολιτική Συμβίωση δύναται να εκδώσει διάταγμα για ακύρωση ακυρώσιμης ή διακήρυξη της ακυρότητας άκυρης Πολιτικής Συμβίωσης μετά από αίτηση ενός από τους συμβίους ή του διαχειριστή της περιουσίας ανικάνου προσώπου, σύμφωνα με τις διατάξεις του περί της Διαχείρισης της Περιουσίας Ανικάνων Προσώπων Νόμου ή του Βοηθού Γενικού Ληξίαρχου ο οποίος ενεργεί αυτεπάγγελτα, αφού το Δικαστήριο ικανοποιηθεί ότι ισχύουν οι διατάξεις του άρθρου 11 ή δεν υπήρχε ελεύθερη συναίνεση κατά τη σύναψη της Πολιτικής Συμβίωσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 5.

(2) Η προβλεπόμενη στο εδάφιο (1) αίτηση για έκδοση διατάγματος ακύρωσης ή διακήρυξης της ακυρότητας επιδίδεται στο Βοηθό Γενικό Ληξίαρχο ή, σε περίπτωση που η αίτηση καταχωρείται από το Βοηθό Γενικό Ληξίαρχο, αυτή επιδίδεται στους συμβίους.

(3) Το διάταγμα ακύρωσης ή διακήρυξης της ακυρότητας καταχωρείται από το Βοηθό Γενικό Ληξίαρχο στο Ειδικό Μητρώο Πολιτικής Συμβίωσης.

15. Πολιτική Συμβίωση η οποία ακυρώνεται ή κηρύσσεται άκυρη με αμετάκλητο δικαστικό διάταγμα, παύει να έχει οποιαδήποτε αποτελέσματα από την ημερομηνία έκδοσης του διατάγματος.

16. Παιδί που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια Πολιτικής Συμβίωσης που ακυρώνεται ή κηρύσσεται άκυρη με διάταγμα Δικαστηρίου, διατηρεί την ιδιότητα παιδιού που γεννήθηκε σε Πολιτική Συμβίωση.

17. (1) Πολιτική Συμβίωση λύεται ως ακολούθως:

(α) Με έγγραφη κοινή δήλωση των συμβίων η οποία γίνεται αυτοπροσώπως στην παρουσία του Ληξίαρχου ενώπιον του οποίου έχει συναφθεί η Πολιτική Συμβίωση και δύο (2) τουλάχιστον μαρτύρων που έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18^ο) έτος της ηλικίας τους και έχουν σώας τα φρένας, την οποία ο Ληξίαρχος καταχωρεί στο Μητρώο και αντίγραφο της οποίας αποστέλλει στο Βοηθό Γενικό Ληξίαρχο για ενημέρωση του Ειδικού Μητρώου Πολιτικής Συμβίωσης^. ή

(β) με διάταγμα του Δικαστηρίου της επαρχίας στην οποία αυτό έχει συναφθεί, που εκδίδεται μετά από αίτηση του ενός εκ των συμβίων, η οποία επιδίδεται στον άλλο σύμβιο^. ή

(γ) αυτοδικαίως, σε περίπτωση που συνάπτεται γάμος μεταξύ των συμβίων^. ή

(δ) με το θάνατο ενός εκ των συμβίων ή και των δύο συμβίων.

(2) Η λύση Πολιτικής Συμβίωσης τίθεται σε ισχύ κατά τις πιο κάτω ημερομηνίες:

(α) Στην περίπτωση έγγραφης δήλωσης σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου (α) του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου, σε εξήντα (60) μέρες από την ημερομηνία καταχώρησης της έγγραφης κοινής δήλωσης στο Μητρώο, εκτός αν οι σύμβιοι αποσύρουν τη δήλωση λύσης της Πολιτικής Συμβίωσης με άλλη έγγραφη κοινή δήλωσή τους, η οποία γίνεται αυτοπροσώπως στην παρουσία του Ληξίαρχου ενώπιον του οποίου διενεργήθηκε η έγγραφη κοινή δήλωση και δύο (2) τουλάχιστον μαρτύρων που έχουν συμπληρώσει το δέκατο όγδοο (18^ο) έτος της ηλικίας τους και έχουν σώας τας φρένας^. ή

(β) στην περίπτωση έκδοσης διατάγματος από το Δικαστήριο σύμφωνα με την παράγραφο (β) του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου, με την έκδοση διατάγματος του Δικαστηρίου^. ή

(γ) από την ημερομηνία του θανάτου ενός εκ των συμβίων.

(3) Διάταγμα Δικαστηρίου που εκδίδεται δυνάμει της παραγράφου (β) του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου επιδίδεται από τον αιτητή στο Βοηθό Γενικό Ληξίαρχο, ο οποίος το καταχωρεί στο Ειδικό Μητρώο Πολιτικής Συμβίωσης.

18. Το Δικαστήριο, για την έκδοση διατάγματος λύσης Πολιτικής Συμβίωσης σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου (β) του εδαφίου (1) του άρθρου 17, λαμβάνει υπόψη την επιθυμία οποιουδήποτε από τους συμβίους για λύση της Πολιτικής Συμβίωσης.

19. Τέκνο που γεννήθηκε κατά τη διάρκεια Πολιτικής Συμβίωσης της μητέρας του ή μέσα σε διάστημα τριακόσιων δύο (302) ημερών από τη λύση ή την ακύρωσή της, τεκμαίρεται ότι έχει πατέρα τον άνδρα με τον οποίο η μητέρα σύνηψε Πολιτική Συμβίωση.

20. Τέκνο του οποίου η σύλληψη έγινε κατά τη διάρκεια Πολιτικής Συμβίωσης από σπέρμα άλλο από εκείνο του άνδρα συμβίου της μητέρας και με τη γραπτή συγκατάθεσή του, τεκμαίρεται ως τέκνο του συμβίου της μητέρας.

21. Αν μέσα στις τριακόσιες δύο (302) ημέρες από τη λύση ή την ακύρωση Πολιτικής Συμβίωσης γεννηθεί τέκνο από γυναίκα που τέλεσε νέα Πολιτική Συμβίωση ή γάμο με άνδρα άλλο από τον πρώτο σύμβιο της, τεκμαίρεται ότι αυτό έχει πατέρα το δεύτερο άνδρα σύμβιο της ή το σύζυγό της, ανάλογα με την περίπτωση, εκτός αν γίνει δεκτή αίτηση για προσβολή της πατρότητάς του, οπότε τεκμαίρεται ότι είναι τέκνο του πρώτου άνδρα συμβίου της μητέρας.

22. Για τη ρύθμιση των θεμάτων που αφορούν άμεσα ή έμμεσα τέκνα τα οποία γεννήθηκαν από τους συμβίους σε Πολιτική Συμβίωση, εφαρμόζεται κατ’ αναλογία το δίκαιο που ισχύει στη Δημοκρατία σύμφωνα με την πρωτογενή και δευτερογενή νομοθεσία για τέκνα τα οποία γεννήθηκαν σε γάμο.

23. Οι σύμβιοι έχουν, ανάλογα με τις δυνάμεις τους, αμοιβαία υποχρέωση διατροφής.

24. Εφόσον ο ένας από τους πρώην συμβίους δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη διατροφή του από τα εισοδήματα ή την περιουσία του, δύναται να αιτηθεί διατροφή από τον άλλο σύμβιο με την καταχώρηση αίτησης στο Δικαστήριο στις ακόλουθες περιπτώσεις:

(α) Αν κατά τη διακοπή συμβίωσης ή τη λύση της Πολιτικής Συμβίωσης όπως προβλέπεται στο άρθρο 17 ή κατά το τέλος των χρονικών περιόδων που προβλέπονται στις επόμενες παραγράφους του παρόντος άρθρου, βρίσκεται σε ηλικία ή σε κατάσταση υγείας που δεν του επιτρέπει να αρχίσει ή να συνεχίσει την άσκηση κατάλληλου επαγγέλματος, ώστε να εξασφαλίσει απ’ αυτό τη διατροφή του^.

(β) αν έχει την επιμέλεια ή τη φύλαξη ανήλικου τέκνου ή ενήλικου τέκνου ή άλλου εξαρτώμενου απ’ αυτόν προσώπου, το οποίο λόγω σωματικής ή πνευματικής αναπηρίας αδυνατεί να φροντίζει τον εαυτό του και γι’ αυτό το λόγο εμποδίζεται στην άσκηση κατάλληλου επαγγέλματος,

(γ) αν δε βρίσκει σταθερή κατάλληλη εργασία ή αν χρειάζεται κάποια επαγγελματική εκπαίδευση και στις δύο όμως περιπτώσεις για διάστημα που δεν υπερβαίνει τα τρία (3) χρόνια από την έκδοση του διατάγματος λύσης της Πολιτικής Συμβίωσης^.

(δ) σε κάθε άλλη περίπτωση, όπου η επιδίκαση διατροφής κατά τη λύση της Πολιτικής Συμβίωσης επιβάλλεται από λόγους επιείκειας.

25. Η διατροφή μπορεί να αποκλειστεί ή να περιοριστεί αν αυτό επιβάλλεται από σπουδαίους λόγους, ιδίως αν η Πολιτική Συμβίωση είχε μικρή χρονική διάρκεια ή αν ο δικαιούχος βαρύνεται με σοβαρή υπαιτιότητα για τη λύση της Πολιτικής Συμβίωσης ή τη διακοπή της συμβίωσης ή αν προκάλεσε εκούσια την απορία του.

26. (1) Τηρουμένων των διατάξεων του άρθρου 24, το μέτρο διατροφής προσδιορίζεται με βάση τις ανάγκες του δικαιούχου, όπως αυτές προκύπτουν από τις συνθήκες της ζωής του, και περιλαμβάνει όλα όσα είναι αναγκαία για τη συντήρηση του δικαιούχου.

(2) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του εδαφίου (1) του άρθρου 28, σε περίπτωση που ο σύμβιος εναντίον του οποίου έχει εκδοθεί διάταγμα διατροφής λαμβάνει δέκατο τρίτο (13^ο) ή και δέκατο τέταρτο (14^ο) μισθό ή το Δικαστήριο κρίνει εύλογο, το διάταγμα διατροφής δυνατόν να περιλαμβάνει και αντίστοιχη επιπρόσθετη δέκατη τρίτη (13^η) ή και δέκατη τέταρτη (14^η) καταβολή, ως το Δικαστήριο ήθελε ορίσει.

27. Το Δικαστήριο μπορεί, αν το κρίνει σκόπιμο, να εκδώσει, μέχρι την οριστική εκδίκαση της αίτησης για διατροφή, προσωρινό διάταγμα διατροφής.

28. (1) H διατροφή προκαταβάλλεται στο δικαιούχο σύμβιο κάθε μήνα.

(2) Δεν μπορεί να εκδοθεί διάταγμα διατροφής σχετικά με οποιαδήποτε περίοδο προγενέστερη από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης για έκδοση διατάγματος διατροφής:

Νοείται ότι, αν ο καθ’ ου η αίτηση βρίσκεται εκτός της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου ή αν είναι άγνωστη η διαμονή του, η περίοδος για την οποία μπορεί να εκδοθεί το διάταγμα διατροφής επεκτείνεται μέχρι έξι (6) μήνες πριν από την ημερομηνία υποβολής της σχετικής αίτησης.

(3) Ποσό που οφείλεται δυνάμει διατάγματος διατροφής για περίοδο μεγαλύτερη από δύο (2) χρόνια δεν μπορεί να εισπραχθεί, αλλά οποιαδήποτε περίοδος απουσίας του οφειλέτη από τη Δημοκρατία δεν υπολογίζεται για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου.

29. -(1) Το Δικαστήριο δύναται, μετά από αίτηση οποιουδήποτε από τους συμβίους, να τροποποιεί ή να ακυρώνει οποιοδήποτε διάταγμα διατροφής που εκδόθηκε δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου.

(2) Ανεξάρτητα από τις διατάξεις του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου, το ύψος του ποσού της διατροφής αυξάνεται αυτόματα κατά δέκα τοις εκατόν (10%) ανά περίοδο είκοσι τεσσάρων (24) μηνών:

Νοείται ότι, το Δικαστήριο δύναται, κατόπιν αίτησης του υπόχρεου διατροφής, να διατάξει όπως μη ισχύσει η αυτόματη αύξηση και/ή το ύψος αυτής περιοριστεί, και σε περίπτωση υποβολής τέτοιας αίτησης, αναστέλλεται η υποχρέωση καταβολής οποιουδήποτε ποσού αύξησης:

Νοείται περαιτέρω ότι, απόφαση του Δικαστηρίου δυνάμει των διατάξεων του παρόντος εδαφίου εκδίδεται εντός τριών (3) μηνών από την ημερομηνία καταχώρησης της αίτησης και δυνατόν να έχει αναδρομική εφαρμογή από την ημερομηνία κατά την οποία η αυτόματη αύξηση θα είχε εφαρμογή δυνάμει των διατάξεων του παρόντος εδαφίου.

30.-(1)(α) Το Δικαστήριο δύναται, κατά την έκδοση διατάγματος διατροφής ή σε οποιοδήποτε μεταγενέστερο χρόνο, μετά από αίτηση του συμβίου υπέρ του οποίου έχει εκδοθεί διάταγμα διατροφής, να εκδώσει διάταγμα αποκοπής απολαβών σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου.

(β) Το αναφερόμενο στην παράγραφο (α) διάταγμα απευθύνεται και επιδίδεται στον ίδιο τον υπόχρεο διατροφής σύμβιο, καθώς και στον εργοδότη αυτού.

(γ) Για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου, ο όρος «εργοδότης» περιλαμβάνει εργοδότη του δημόσιου, καθώς και του ιδιωτικού τομέα.

(2) (α) Το Δικαστήριο δύναται κατά την έκδοση διατάγματος διατροφής ή σε οποιοδήποτε μεταγενέστερο χρόνο, μετά από αίτηση του συμβίου υπέρ του οποίου έχει εκδοθεί διάταγμα διατροφής, να εκδώσει διάταγμα αυτόματης μηνιαίας ανάληψης από τραπεζικό λογαριασμό του υπόχρεου διατροφής συμβίου, προς όφελος του δικαιούχου:

Νοείται ότι, για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου εφαρμόζονται κατά αναλογία των διατάξεων των Μερών VIII και IX του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου.

(β) Το αναφερόμενο στην παράγραφο (α) διάταγμα απευθύνεται στον υπόχρεο να καταβάλει τη διατροφή σύμβιο και στο τραπεζικό ίδρυμα το οποίο αναφέρεται στο διάταγμα.

(γ) Για τους σκοπούς του παρόντος εδαφίου, ο όρος «τραπεζικό ίδρυμα» περιλαμβάνει και συνεργατικό πιστωτικό ίδρυμα.

31. Διάταγμα διατροφής που εκδόθηκε δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου παύει να ισχύει στις πιο κάτω περιπτώσεις:

(α) Αν ο σύμβιος υπέρ του οποίου εκδόθηκε, συνάψει νέα Πολιτική Συμβίωση ή γάμο ή αν συζεί μόνιμα με κάποιο άλλο πρόσωπο σε ελεύθερη ένωση^.

(β) σε περίπτωση θανάτου του δικαιούχου ή του υποχρέου, εκτός αν αφορά παρελθόντα χρόνο ή δόσεις απαιτητές κατά το χρόνο του θανάτου^.

(γ) αν ακυρώθηκε από το Δικαστήριο.

32. Ποσά πληρωτέα δυνάμει διατάγματος διατροφής δύναται να εισπράττονται και ως χρηματική ποινή σύμφωνα με τις διατάξεις του περί Ποινικής Δικονομίας Νόμου.

33. Με την επιφύλαξη των διατάξεων του παρόντος Μέρους, η Πολιτική Συμβίωση δε μεταβάλλει την περιουσιακή αυτοτέλεια των συμβίων.

34. (1) Σε περίπτωση που η Πολιτική Συμβίωση λυθεί ή ακυρωθεί ή σε περίπτωση διακοπής της συμβίωσης των συμβίων και η περιουσία του ενός συμβίου έχει αυξηθεί, ο άλλος σύμβιος, εφόσον συνέβαλε με οποιοδήποτε τρόπο στην αύξηση αυτή, δικαιούται να εγείρει αγωγή στο Δικαστήριο και να απαιτήσει την απόδοση του μέρους της αύξησης το οποίο προέρχεται από τη δική του συμβολή:

Νοείται ότι σε περίπτωση όπου η Πολιτική Συμβίωση λυθεί δυνάμει των διατάξεων της παραγράφου (γ) του εδαφίου (1) του άρθρου 17, οποιαδήποτε περιουσία αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια της Πολιτικής Συμβίωσης θεωρείται ότι αποκτήθηκε κατά τη διάρκεια του γάμου των συμβίων όπως προβλέπεται στον περί Ρυθμίσεως των Περιουσιακών Σχέσεων των Συζύγων Νόμο.

(2) Η συνεισφορά του ενός συμβίου στην αύξηση της περιουσίας του άλλου τεκμαίρεται ότι ανέρχεται στο ένα τρίτο (1/3) της αύξησης, εκτός αν αποδειχθεί μεγαλύτερη ή μικρότερη συνεισφορά.

(3) Στην αύξηση της περιουσίας των συμβίων δεν υπολογίζεται ό,τι αυτοί απέκτησαν -

(α) Δυνάμει δωρεάς, κληρονομιάς, κληροδοσίας ή άλλης χαριστικής αιτίας^. ή

(β) με διάθεση περιουσίας που αποκτήθηκε με τις αναφερόμενες στην παράγραφο (α) του παρόντος εδαφίου αιτίες.

35.(1) Για σκοπούς καλύτερης εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 34, το Δικαστήριο δύναται, ύστερα από αίτηση οποιουδήποτε διαδίκου, να εκδώσει διάταγμα, βάσει του οποίου ο καθ’ ου η αίτηση υποχρεούται, εντός δεκαπέντε ημερών (15) από την έκδοσή του, ή εντός οποιασδήποτε άλλης χρονικής περιόδου το Δικαστήριο ήθελε ορίσει, να υποβάλει ένορκη δήλωση στο Δικαστήριο, στην οποία να περιγράφει πλήρως, με σαφήνεια και κατά συγκεκριμένο τρόπο την περιουσία στην οποία είχε οποιοδήποτε άμεσο ή έμμεσο συμφέρον, κατά την ημερομηνία της διακοπής της συμβίωσης ή κατ’ άλλη σχετική ημερομηνία που το Δικαστήριο ορίζει στο διάταγμα.

(2) Σε περίπτωση που το συμφέρον σε περιουσία ή μέρος της, το οποίο ο καθ’ ου η αίτηση είχε κατά την ημερομηνία που το Δικαστήριο έχει ορίσει, έπαψε να ανήκει σε αυτόν κατά την ημερομηνία της εκδίκασης της αίτησης λύσης της Πολιτικής Συμβίωσης ή κατ’ άλλη ημερομηνία που το Δικαστήριο ορίζει, ο καθ’ ου η αίτηση υποχρεούται, ύστερα από αίτηση οποιουδήποτε διαδίκου, να δώσει πλήρεις, συγκεκριμένες και πειστικές αποδείξεις της αποξένωσης ή της διάθεσης της περιουσίας ή μέρους της με συμπληρωματική ένορκη δήλωση, ενώ, αν κριθεί αναγκαίο, το Δικαστήριο δικαιούται να διατάξει τον καθ’ ου η αίτηση να δώσει οδηγίες προς τραπεζικό ίδρυμα ή συνεργατικό πιστωτικό ίδρυμα ή χρηματοδοτικό οργανισμό, με κοινοποίηση στο Δικαστήριο, σχετικά με την αποξένωση, τη διακίνηση, τη μεταφορά ή την επαναφορά της περιουσίας ή μέρους της, όπως το Δικαστήριο ορίζει.

(3) Το Δικαστήριο δύναται, μετά από αίτηση του ενάγοντα, να ορίσει ημερομηνία για εξέταση του καθ’ ου η αίτηση σχετικά με την ορθότητα των ενόρκων δηλώσεων ή των συμπληρωματικών ενόρκων δηλώσεων ή άλλων στοιχείων αναφορικά με την περιουσιακή του κατάσταση και στην περίπτωση αυτή ο καθ’ ου η αίτηση κλητεύεται ως μάρτυρας.

36.-(1) Το Δικαστήριο, για σκοπούς εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 35, έχει την εξουσία να εκδίδει, μετά από αίτηση του ενάγοντα, διάταγμα με το οποίο να παρεμποδίζεται ο καθ’ ου η αίτηση να διαθέσει, να αποξενώσει ή να επιβαρύνει την περιουσία του ή μέρος της.

(2) Το Δικαστήριο δύναται να διατάξει την ακύρωση κάθε μεταβίβασης, διάθεσης ή επιβάρυνσης της περιουσίας ή μέρους της, η οποία έγινε με σκοπό την καταστρατήγηση των διατάξεων του άρθρου 35 ή διατάγματος του Δικαστηρίου που εκδίδεται με βάση τις διατάξεις του παρόντος Νόμου.

(3) Για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου, περιουσία που αποκαλύπτεται δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου στην οποία ο καθ’ ου η αίτηση συνεχίζει να έχει άμεσο ή έμμεσο συμφέρον λογίζεται ως περιουσία για σκοπούς εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 34 και ο ιδιοκτήτης υποχρεούται να επαναφέρει την περιουσία εντός της δικαιοδοσίας του Δικαστηρίου, σε περίπτωση που αυτή βρίσκεται εκτός δικαιοδοσίας και σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, ο ιδιοκτήτης ή ο δικαιούχος ιδιοκτήτης είναι ένοχος του αδικήματος της καταφρόνησης του Δικαστηρίου.

(4) Το Δικαστήριο δύναται, σε επείγουσες περιπτώσεις, να εκδώσει προσωρινό διάταγμα δυνάμει των διατάξεων του εδαφίου (1) του παρόντος άρθρου με βάσει την ίδια διαδικασία που ακολουθείται για την έκδοση προσωρινού συντηρητικού διατάγματος, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 4 του περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμου.

37. Σε περίπτωση δόλιας διάθεσης ή μεταβίβασης περιουσίας, εφαρμόζονται κατ’ αναλογία οι διατάξεις του περί Δολίων Μεταβιβάσεων (Ακύρωση) Νόμου.

38. Το Δικαστήριο έχει την εξουσία να εκδίδει διατάγματα για μεταβίβαση στον αιτητή περιουσίας του καθ’ ου η αίτηση που συνιστά αντικείμενο της διαδικασίας που ακολουθείται δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου.

39. Σε περίπτωση μεταβίβασης ιδιοκτησίας μεταξύ προσώπων που ήταν σύμβιοι και η Πολιτική Συμβίωση των οποίων έχει λυθεί, εφόσον προβλέπεται σε διάταγμα ή σε απόφαση του Δικαστηρίου με την οποία επιλύονται ή διευθετούνται οι οποιεσδήποτε μεταξύ τους περιουσιακές διαφορές, χωρεί απαλλαγή από την υποχρέωση καταβολής τελών και δικαιωμάτων, δυνάμει των διατάξεων του περί Κτηματολογικού και Χωρομετρικού Τμήματος (Τέλη και Δικαιώματα) Νόμου.

40. Η προβλεπόμενη από το άρθρο 34 αξίωση -

(α) Παραγράφεται τρία (3) χρόνια μετά τη λύση ή την ακύρωση της Πολιτικής Συμβίωσης:

Νοείται ότι για τους σκοπούς του παρόντος Νόμου οποιαδήποτε αξίωση υπό μορφή ανταπαίτησης θεωρείται για σκοπούς καθορισμού του χρόνου παραγραφής ως ξεχωριστή αγωγή εγερθείσα την ίδια ημερομηνία ως η αγωγή στα πλαίσια της οποίας προβάλλεται η ανταπαίτηση^.

(β) δεν γεννιέται, σε περίπτωση θανάτου, στο πρόσωπο των κληρονόμων του συμβίου που πέθανε^.

(γ) δεν εκχωρείται ούτε κληρονομείται, εκτός αν έχει αναγνωριστεί συμβατικά ή αν έχει επιδοθεί αγωγή.

41. Το Δικαστήριο κατά την εκδίκαση αγωγής του ενός από τους συμβίους κατά του άλλου δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 34, λαμβάνει υπόψη κατά την επιδίκαση του ποσού το οποίο τυχόν ο ενάγων σύμβιος δικαιούται και την αξία των περιουσιακών στοιχείων τα οποία ο εναγόμενος σύμβιος δώρισε στον ενάγοντα κατά τη διάρκεια της Πολιτικής Συμβίωσης.

42. -(1) Το Δικαστήριο δύναται να μην επιδικάσει στον ενάγοντα σύμβιο οποιοδήποτε ποσό με βάση τις διατάξεις του άρθρου 34, ή να μειώσει το ποσό το οποίο αυτός θα εδικαιούτο με βάση το ίδιο άρθρο, σε περίπτωση που-

(α) Οι περιουσιακές σχέσεις μεταξύ των συμβίων έχουν ήδη ρυθμιστεί με έγκυρο συμφωνητικό έγγραφο από τους ίδιους τους συμβίους^. ή

(β) ο ενάγων σύμβιος -

(i) έχει καταδικαστεί για φόνο ή ανθρωποκτονία του άλλου συμβίου^.

(ii) έχει καταδικαστεί για φόνο ή ανθρωποκτονία τέκνου του άλλου συμβίου^.

(iii) έχει καταδικαστεί για εκ προθέσεως πρόκληση βαριάς σωματικής βλάβης στον άλλο σύμβιο ή σε τέκνο αυτού^.

(iv) εγκατέλειψε χωρίς εύλογη αιτία τον άλλο σύμβιο ή παρέλειψε να τον συντηρεί^.

(v) συμπεριφέρθηκε προς τον άλλο σύμβιο ή τα τέκνα αυτού κατά τρόπο ιδιαίτερα σκληρό ή ανήθικο.

(2) Για τους σκοπούς του παρόντος άρθρου, το Δικαστήριο λαμβάνει υπόψη τη συμπεριφορά του άλλου συμβίου έναντι του ενάγοντος συμβίου.

43. Αναγνωρίζεται ως Πολιτική Συμβίωση στα πλαίσια των διατάξεων του παρόντος Νόμου -

(α) Οποιαδήποτε Πολιτική Συμβίωση έχει συναφθεί στη Δημοκρατία δυνάμει των διατάξεων του παρόντος Νόμου ή σε άλλο από τη Δημοκρατία κράτος και βρίσκεται σε ισχύ^. και

(β) αντίστοιχη πολιτική ένωση που έχει συναφθεί εκτός της Δημοκρατίας, εάν -

(i) έχουν τηρηθεί οι διατυπώσεις και προϋποθέσεις που απαιτούνται για την ισχύ της από το δίκαιο του κράτους στο οποίο έχει συναφθεί η πολιτική ένωση, και

(ii) έκαστος εκ των συμβίων ή μερών της πολιτικής ένωσης, είναι ικανός να συνάψει πολιτική συμβίωση ή πολιτική ένωση ως αυτή η ικανότητα καθορίζεται από το δίκαιο του κράτους της συνήθους κατοικίας του.

44. Για τη ρύθμιση των θεμάτων που αφορούν άμεσα ή έμμεσα θέματα διαδοχής και κληρονομιάς σε Πολιτική Συμβίωση εφαρμόζονται κατ’ αναλογία οι διατάξεις του περί Διαθηκών και Διαδοχής Νόμου.

45. Ο Υπουργός ορίζει, με διάταγμά του, τα τέλη που προνοούνται δυνάμει των άρθρων 7 και 8 του παρόντος Νόμου εντός ενός (1) μηνός από την ημερομηνία έναρξης της ισχύος του παρόντος Νόμου.

46. (1) Όποιος εν γνώσει του υποβάλλει στο Ληξίαρχο πληροφορίες, δηλώσεις, πιστοποιητικά ή βεβαιώσεις ή άλλα στοιχεία, που οδηγούν στη σύναψη Πολιτικής Συμβίωσης, τα οποία είναι ψευδή, αναληθή ή πλαστά, εν όλω ή εν μέρει, ή των οποίων την αλήθεια θα μπορούσε να διαπιστώσει με εύλογη έρευνα ή φροντίδα, είναι ένοχος κακουργήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης μέχρι επτά (7) έτη ή σε χρηματική ποινή μέχρι είκοσι χιλιάδες ευρώ (€20.000) ή και στις δύο αυτές ποινές.

(2) Σύμβιος ο οποίος, ενώ ζει ο άλλος σύμβιος, συνάπτει Πολιτική Συμβίωση στη Δημοκρατία ή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, η οποία είναι άκυρη για το λόγο ότι συνήφθηκε ενώ ζούσε ο άλλος σύμβιος, είναι ένοχος πλημμελήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκιση που δεν υπερβαίνει τα τρία (3) έτη:

Νοείται ότι αποτελεί επαρκή υπεράσπιση σε κατηγορία που έχει προσαφθεί δυνάμει του παρόντος άρθρου η απόδειξη ότι η προηγούμενη Πολιτική Συμβίωση κηρύχτηκε άκυρη από αρμόδιο Δικαστήριο.

(3) Πρόσωπο το οποίο παρέχει ψευδείς, ανακριβείς ή μη πλήρεις πληροφορίες για θέμα που αναφέρεται στο άρθρο 35, είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται σε ποινή φυλάκισης που δεν υπερβαίνει τα δύο (2) έτηα ή σε χρηματική ποινή που δεν υπερβαίνει τις τρεις χιλιάδες ευρώ (€3.000) ή και στις δύο αυτές ποινές.

(4) Πρόσωπο το οποίο αρνείται, παραλείπει ή καθυστερεί να συμμορφωθεί προς διάταγμα του Δικαστηρίου που εκδίδεται δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 35, είναι ένοχο αδικήματος και, σε περίπτωση καταδίκης του, υπόκειται στις ποινές που προβλέπονται στο άρθρο 44 του περί Δικαστηρίων Νόμου για καταφρόνηση του Δικαστηρίου και, σε περίπτωση που το πρόσωπο αυτό είναι αιτητής σε αίτηση για λύση Πολιτικής Συμβίωσης, το Δικαστήριο δύναται επίσης να αναστείλει την περαιτέρω διαδικασία, μέχρις ότου το πρόσωπο αυτό συμμορφωθεί προς το εν λόγω διάταγμά του.

47. Το Υπουργικό Συμβούλιο δύναται να εκδίδει Κανονισμούς για την καλύτερη εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος Νόμου και για τον καθορισμό οποιουδήποτε θέματος το οποίο πρέπει ή μπορεί να καθοριστεί.